Nieuwe veiligheidsnorm voor zonneparken bij vliegvelden in ontwikkeling

Het criterium moet veiligheidsrisico’s beperken, maar is nog niet opgenomen in regelgeving. Minister Tieman van Infrastructuur en Waterstaat meldt dat Europese normen pas volgen in 2029.

Veiligheidsrisico’s
Het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) heeft onderzoek gedaan naar een mogelijke norm voor schittering van zonnepanelen bij vliegvelden, het zogenaamde prudentiecriterium. Dit onderzoek werd uitgevoerd nadat piloten meldden dat zij bij het naderen van Schiphol hinder ondervonden van reflectie door zonnepanelen van zonnepark De Groene Energie Corridor (DGEC) bij Zwanenburg-Halfweg.

De problematiek rond DGEC leidde eerder dit jaar tot het tijdelijk sluiten van de Polderbaan bij zonnig weer. In juli oordeelde de rechter dat 78.000 van de 230.000 zonnepanelen moeten worden verwijderd. Inmiddels is een oplossing gevonden door het aanbrengen van een speciale folie waar het ministerie zo’n 7 miljoen euro voor beschikbaar stelt.

Nieuwe criteria
Het prudentiecriterium is ontwikkeld specifiek naar aanleiding van de situatie bij DGEC en biedt een gefundeerde onderbouwing voor het beoordelen van veiligheidsrisico’s door schittering. Het criterium is gebaseerd op dezelfde testdata als waarop het Amerikaanse criterium van de Federal Aviation Administration (FAA) uit 2013 is gebaseerd.

Doordat het een ondergrens van deze testdata gebruikt, worden meer glare-condities vermeden die een hoog potentieel hebben om nabeelden bij vliegers te veroorzaken. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft het onderzoek van NLR door adviesbureau To70 laten beoordelen in een second opinion.

Europese regelgeving
De minister schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat het prudentiecriterium nog niet in regelgeving is opgenomen, waardoor het geen doorwerking heeft in besluitvorming over nieuwe zonneparken. Het criterium biedt wel houvast voor gesprekken met exploitanten van andere reeds vergunde zonneparken rond het luchthaventerrein.

‘De Europese wetgever start begin 2026 met de ontwikkeling van regelgeving voor de veiligheid van de omgeving van luchthavens’, aldus minister Tieman. Op verzoek van Nederland wordt verblinding door zonnepanelen hierin meegenomen, maar deze regelgeving wordt niet voor 2029 van kracht.

Andere zonneparken
Naast DGEC zijn meer zonneparken voorzien in de energieopgave van de gemeente Haarlemmermeer. Een aantal is reeds vergund, waaronder een zonneweide van Vattenfall van 48 hectare en 2 zonneparken van TPSolar van 14 en 16 hectare. Andere zonneweides zijn nog in procedure, waaronder projecten van TRIO Invest, Lightsource BP, Ventolines en IX Zon.

De gemeente Haarlemmermeer heeft de initiatiefnemers van deze parken verzocht om opnieuw na te gaan in hoeverre er sprake is van gevaarzetting voor vliegbewegingen en met het Integral Safety Management System (ISMS) in gesprek te gaan, waarbij het prudentiecriterium als richtsnoer kan dienen.

Verder onderzoek
Het NLR beveelt verder onderzoek aan voordat het prudentiecriterium meer generiek kan worden toegepast. Specifiek moet worden onderzocht welke effecten langdurige blootstelling aan schittering of opeenvolgende blootstelling aan kortdurende schittering heeft. Ook moeten de effecten van schittering bij relatief hoge gezichtshoeken en lage stralingsvermogens op het netvlies nader worden onderzocht.

Het ministerie is voorstander van een Europees gereguleerde grenswaarde voor schittering bij luchthavens. Een nationale grenswaarde zou mogelijk kunnen afwijken van een eventuele toekomstige internationale grenswaarde, daarom is het volgens de minister raadzaam om een nationale grenswaarde zoveel mogelijk in lijn met de in ontwikkeling zijnde Europese regelgeving vast te stellen.