Salderingsregeling voor zonnepanelen: veel te kiezen in stemhokje, afbouw niet zeker

Alle stembureaus zijn vandaag vanaf 7.30 uur in de ochtend tot 21.00 uur in de avond geopend. Alle Nederlanders die mogen stemmen, kunnen daarbij kiezen uit een van de 20 politieke partijen en in sommige kieskringen nemen zelfs 26 partijen deel aan de Tweede Kamerverkiezingen.

Grote invloed
Het wetsvoorstel om de salderingsregeling voor zonnepanelen af te bouwen, werd begin 2023  goedgekeurd door de Tweede Kamer. Sindsdien is de Eerste Kamer aan zet, maar die wacht nog altijd op de antwoorden van een tweede reeks vragen aan demissionair minister Jetten. Daarmee wordt het steeds onwaarschijnlijker dat de afbouw op 1 januari 2025 van start kan gaan. Bovendien kan het nieuwe kabinet straks beslissen om het wetsvoorstel dat voorziet in de afbouw in te trekken.

Holland Solar-directeur Wijnand van Hooff waarschuwde in gesprek met de redactie afgelopen weekeinde al dat de verkiezingsuitslag van grote invloed is op het salderingsdossier: ‘Als de linkse partijen na de verkiezingen groot worden, zal de Eerste Kamer het wetsvoorstel waarschijnlijk goedkeuren onder de voorwaarde dat er een nieuwe regeling komt zodat Nederlanders met een kleine beurs ook kunnen investeren in zonnepanelen. Worden de rechtse partijen groot, dan is de kans groot dat het wetsvoorstel voorlopig niet in stemming wordt gebracht en uiteindelijk wellicht zelfs wordt teruggetrokken. Dan blijft er nog langer onzekerheid bestaan over de toekomst van de salderingsregeling, en onzekerheid is slecht voor de zonne-energiesector.’

4 grootste partijen
De salderingsregeling staat inmiddels al voor de derde keer op het ‘verkiezingsmenu’. In een zetelpeiling van afgelopen maandag – uitgevoerd door I&O Research – komen achtereenvolgens VVD, GroenLinks-PvdA, PVV en Nieuw Sociaal Contract (NSC) van Pieter Omtzigt als de 4 grootste partijen naar voren.

Uit de verkiezingsprogramma’s blijkt dat hun opvattingen over de afbouw van het salderen sterk uiteenlopen.

VVD wil afbouwplan doorzetten
Ondanks dat de salderingsregeling niet specifiek in het verkiezingsprogramma genoemd wordt, is het bekend dat de partij de afbouw steunt, want de regeringspartij stemde in de Tweede Kamer immers ook voor het wetsvoorstel.

‘We zorgen dat het aantrekkelijker wordt voor huishoudens en ondernemers om zonnepanelen op je eigen dak te leggen’, aldus de VVD in haar verkiezingsprogramma, waarbij de toelichting ontbreekt hoe ze dat wil gaan doen. ‘We leggen zoveel mogelijk zonnepanelen op daken van huizen en industriële gebouwen, waarbij we ook het gebruik van (thuis- en buurt)batterijen bevorderen om de zelfvoorzienendheid van huishoudens en bedrijven te vergroten, de energierekening te verlagen en uiteindelijk te streven naar zelfvoorzienende wijken en bedrijfsterreinen.’

GroenLinks-PvdA: lage en middeninkomens moeten eerst meeprofiteren
‘Zonnepanelen voor iedereen’, is het motto in het verkiezingsprogramma van de ‘fusiepartij’ die geleid wordt door Frans Timmermans. ‘Wij willen dat iedereen van de voordelen van zonnepanelen kan genieten. We maken extra middelen vrij om te investeren in zonnepanelen op daken van huurwoningen en koopwoningen van mensen met een laag inkomen. Op die manier worden zonnepanelen voor iedereen betaalbaar’, aldus de zonne-energiepassage in het GroenLinks-PvdA-programma.

Pas zodra mensen met lage of middeninkomens ook kunnen meeprofiteren van zonnepanelen, wil GroenLinks-PvdA de salderingsregeling afbouwen. ‘We zorgen er daarbij voor dat mensen met zonnepanelen hun investeringen binnen een redelijke termijn terugverdienen, zodat zelf investeren in zonnepanelen altijd aantrekkelijk blijft.’

PVV: salderingsregeling moet blijven
‘Salderingsregeling zonnepanelen in stand houden’, is de korte en duidelijke boodschap van Geert Wilders’ PVV in haar verkiezingsprogramma. De partij die in het verleden nauwelijks met een goed woord over zonne-energie sprak, vindt dan ook dat de salderingsregeling voor zonnepaneeleigenaren behouden moet blijven.

NSC: zekerheid bij afbouw belangrijk
Nieuw Sociaal Contract, de partij van Pieter Omtzigt, rept in haar partijprogramma met geen woord over de salderingsregeling. In het verkiezingsprogramma staat enkel dat zonnepanelen het best op daken en langs infrastructuur kunnen worden opgesteld.

Het standpunt van Pieter Omtzigt werd echter eerder al duidelijk toen het wetsvoorstel over de salderingsregeling in de Tweede Kamer behandeld werd. Omtzigt hamerde erop dat de redelijke vergoeding die zonnepaneeleigenaren gaan krijgen als de afbouw start nooit negatief kan zijn. Voor de politicus is het tijdens en na de afbouw bieden van zekerheden aan zonnepaneelbezitters extreem belangrijk.

BBB: afbouwen bij zonnepanelen voor 5 miljoen huishoudens
Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging (BBB) pleitte er in de Tweede Kamer eerder al voor om de salderingsregeling pas af te bouwen als 5 miljoen huishoudens zonnepanelen hebben. Dat standpunt is ook terug te vinden in het verkiezingsprogramma: ‘We willen de voorgestelde afbouw van de salderingsregeling zonne-energie tot ten minste 2030 opschorten en tot 5 miljoen huishoudens hun zonnepanelen hebben terugverdiend.’

D66: afbouw belangrijk
Ook regeringspartij D66 schrijft in haar verkiezingsprogramma niks specifieks over de salderingsregeling. ‘Bij zonne-energie kiezen we zo veel mogelijk voor zon op daken, gevels en restgronden’, aldus het partijstandpunt in het programma.

Partijgenoot Raoul Boucke stelde echter eerder de afbouw van de salderingsregeling belangrijk te vinden, omdat huishoudens zonder zonnepanelen nu meebetalen aan de lage energierekening van huishoudens met zonnepanelen.

ChristenUnie: zorg voor redelijk rendement
ChristenUnie-kamerlid Pieter Grinwis liet de redactie van Solar Magazine eerder weten het geen drama te vinden als de afbouw van het salderen niet in 2025, maar pas in 2026 begint.

In het verkiezingsprogramma schrijft de partij het volgende: ‘Behoud een regeling voor zonnepanelen. Zonnepanelen bij mensen thuis dragen bij aan draagvlak voor de transitie. Ook na het afbouwen van de salderingsregeling moet een redelijk rendement op zonnepanelen mogelijk blijven, bijvoorbeeld door zonnepanelen in de ISDE-regeling op te nemen.’

SGP: salderen niet houdbaar
Hans Maljaars, beleidsmedewerker bij de Tweede Kamerfractie van de SGP, liet eerder weten dat de salderingsregeling niet houdbaar is. In het verkiezingsprogramma van de SGP wordt de afbouw van het salderen echter niet specifiek behandeld.

‘Er zijn nog veel lege daken waar zonnepanelen op kunnen. Die zonnepanelen horen niet op goede landbouwgronden’, aldus het programma. ‘Om over te schakelen op zonnepanelen, moet de terugverdientijd voor degene die investeert aantrekkelijk blijven. Daarbij is een prikkel nodig om zoveel mogelijk zonnestroom direct zelf te gebruiken. “Subsidiëring” ten laste van de samenleving dient voorkomen te worden.’

CDA: salderingsregeling afschalen
Regeringspartij CDA herhaalt in haar verkiezingsprogramma dat de salderingsregeling afgebouwd moet worden. ‘Zonnepanelen zien we het liefst op daken en met multifunctioneel ruimtegebruik. Omdat de lasten van zon op dak onevenredig terechtkomen bij mensen zonder panelen, wordt de salderingsregeling afgeschaald. Ook komt er snel een betere prikkel voor huishoudens en bedrijven om hun energieverbruik te richten naar pieken in de productie van wind- en zonne-energie.’

PvdD: salderingsregeling behouden voor mensen zonder zonnepanelen
De Partij voor de Dieren (PvdD) heeft een ander standpunt dan alle andere partijen wat betreft het afbouwen van het salderen. ‘Iedereen krijgt de mogelijkheid zonnepanelen te plaatsen. Juist mensen die nu nog geen zonnepanelen hebben, moeten in de toekomst kunnen profiteren van het financiële voordeel van salderen. De huidige salderingsregeling blijft dus voor mensen die nu nog geen zonnepanelen hebben. De regeling wordt afgebouwd voor mensen die al wel zonnepanelen hebben, met inachtneming van de terugverdientijd.’

SP: salderen in stand houden
Ook de Socialistische Partij (SP) wil de salderingsregeling behouden. ‘Wij gaan met een oorlogsaanpak de energierekening van huishoudens structureel verlagen. Dit doen wij met een isoleringsoffensief, het collectief plaatsen van zonnepanelen op huurwoningen en beter onderhoud van woningen. We helpen woningeigenaren bij het vervangen van asbestdaken en het tegelijk leggen van zonnepanelen. De salderingsregeling houden we in stand.’

DENK: salderen tot 2.500 kilowattuur
DENK wil de salderingsregeling niet afschaffen, maar wel een belangrijke wijziging doorvoeren. Als het aan de politieke partij ligt, wordt de salderingsruimte voor zonnepaneeleigenaren namelijk beperkt tot een jaarlijks volume van 2.500 kilowattuur. ‘Hiermee voorkomen we oversubsidiëring bij rijke huishoudens, maar kan men wel blijven profiteren van eigen energieopwekking’, aldus DENK.

VOLT, JA21 en FvD
VOLT wil de salderingsregeling zo snel mogelijk afbouwen. ‘Teruggeleverde stroom wordt voor een eerlijke marktprijs teruggekocht door de elektriciteitsleverancier’, aldus het verkiezingsprogramma van de partij.

Tot slot reppen JA21 en Forum voor Democratie met geen woord over de salderingsregeling in hun verkiezingsprogramma. De partij van Thierry Baudet meldt daarbij wel dat de overheid  huiseigenaren niet mag dwingen zonnepanelen op hun dak te installeren.