Minister Adriaansens: ‘98 procent zonnepanelen buiten Europa geproduceerd’

De VVD stelde half april Kamervragen over de productie van zonnepanelen in Nederland. Silvio Erkens en Pim van Strien wilden onder meer weten of en hoe het kabinet de komst van binnenlandse fabrieken wil stimuleren.

China
Ministers Adriaansens meldde afgelopen maand een extra analyse te willen laten uitvoeren om te bepalen hoe afhankelijk Nederland is van China in de productieketen van zonnepanelen, om vervolgens te besluiten of extra overheidsingrijpen nodig is.

De minister schat dat maximaal 2 procent van de in Nederland geïnstalleerde zonnepanelen afkomstig is uit Europa. ‘Europa is over de gehele bevoorradingsketen voor zonnepanelen sterk afhankelijk van productie buiten Europa (>94 procent) en voornamelijk van China (~90 procent)’, aldus Adriaansens. ‘Nederland is nog iets afhankelijker, omdat het aandeel lokaal geproduceerde zonnepanelen lager ligt dan het gemiddelde in de EU. We schatten in dat voor Nederland >98 procent buiten Europa wordt geproduceerd, en daarbij voornamelijk door China (~95 procent) en Asian Pacific Region (2,5 procent).’

Minder duurzaam
Zonnepanelen uit China zijn weliswaar goedkoper – waarbij volgens de minister uit berekeningen van de Buyer Group Duurzame Zonnepanelen blijkt dat dit op de gehele kosten van een pv-project maar enkele procenten scheelt – maar daar kleven volgens Adriaansens ook nadelen aan. ‘Zonnepanelen uit China zijn gemiddeld gezien minder duurzaam vanuit een levenscyclusbenadering uitgedrukt in CO₂-uitstoot. Dit komt onder andere door het verschil in energiemix dat wordt gebruikt voor de productie, evenals door het maken van bepaalde keuzes met betrekking tot materiaalgebruik.’

Het duurzaamheidsaspect, evenals andere beleidsdoelen zoals strategische autonomie of Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO), kan volgens de minister tot de conclusie leiden dat het wenselijker is om Nederlandse of Europese zonnepanelen te gebruiken. Hierover wordt de Tweede Kamer volgens de minister voor de zomer geïnformeerd in een nieuwe beleidsbrief over zonne-energie.

Groeifonds
Het kabinet stimuleert volgens haar al op tal van manieren de binnenlandse productie van zonnepanelen. Ze refereert aan het Nationaal Groeifonds-voorstel SolarNL dat – mits het gehonoreerd wordt – een overheidsinvestering van ruim 300 miljoen euro in Nederlandse zonnepaneelproductie oplevert. De totale projectomvang bedraagt ruim 800 miljoen euro.

Verder wijst de minister op indirecte maatregelen om de productie van Nederlandse zonnepanelen te stimuleren. ‘De nadruk op multifunctioneel ruimtegebruik in de Voorkeursvolgorde Zon stimuleert bijvoorbeeld innovatie en biedt daarmee Nederlandse producenten mogelijkheden om met nieuwe, niet-standaardoplossingen te komen. Datzelfde geldt voor het stimuleren van circulaire zonnepanelen, zoals opgenomen in het Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie en overgenomen in de routekaart Circulaire Zonneparken van het adviesteam Circulaire maakindustrie.’

IPCEI-Solar
De minister meldt tot slot dat er nog altijd weinig vordering is bij de Important Project of Common European Interest voor zonne-energie (IPCEI-Solar). ‘De IPCEI-Solar is nog steeds niet van de grond gekomen. Duitsland is voor zover mij bekend nog niet geneigd deel te nemen; Spanje, dat aanvankelijk had aangegeven de IPCEI te willen trekken, heeft nog geen concrete stappen gezet.’

Tegelijk is wel meer bekend geworden over alternatieve Europese initiatieven voor de IPCEI-Solar. ‘Zo is de Green Deal Industrial Plan gelanceerd. Onderdeel van dit plan is de Net Zero Industry Act gericht op versterking en opschaling en de Europese productie van schone technologie zoals zonnetechnologie. Deze act is bedoeld om de opbouw van onder andere de zonnepanelenindustrie in Europa te versnellen. Door samenwerking kunnen we er erachter komen welke Europese landen waar in de waardeketen de meeste toegevoegde waarde kunnen aanbrengen. Op die manier kunnen we ervoor zorgen dat Europa een competitief voordeel kan opbouwen ten opzichte van landen zoals China.’