TenneT kampt reeds geruime tijd met grote, onverwachte schommelingen in de landelijke stroombalans. Dit resulteert in steeds frequentere momenten waarop het elektriciteitsnet overbelast raakt en de zogeheten regeltoestand 2 wordt afgekondigd (red. zie informatiekader).
Maatregel onvoldoende effectief
Om de problemen aan te pakken, besloot de hoogspanningsnetbeheerder eind vorig jaar juist om de publicatie van balansgegevens aan te passen van 2 naar 5 minuten maar dat leidde nog niet tot tevredenheid en de maatregel blijkt zelfs onvoldoende effectief. De situatie verslechterde zelfs verder. Vanaf komende maand zal voor marktpartijen de actuele energiebalans daarom weer iedere 2 minuten beschikbaar komen. Daarnaast wordt de verversingssnelheid van balansdata verhoogd van 60 seconden naar 12 seconden.
In een update meldt TenneT bovendien dat de frequentiehandhavingsdoelen – deze zijn Europees vastgelegd – nog altijd regelmatig worden overschreden, met pieken tot 2 gigawatt. TenneT verwacht deze al voor eind 2025 te overschrijden, wat wijst op een verslechterende frequentiekwaliteit. De Nederlandse problemen hebben volgens de hoogspanningsnetbeheerder ook grote invloed op de frequentiekwaliteit van het gehele Europese stroomnet.
Technische verbeteringen
Om deze problemen aan te pakken, heeft TenneT inmiddels diverse technische verbeteringen doorgevoerd, waaronder het aanpassen van de load-frequency controller.
‘In de huidige situatie hebben we te maken met marktpartijen die sneller lijken te reageren dan van onze geactiveerde balance service providers (bsp’s) wordt verwacht op het gevraagde signaal’, aldus TenneT. ‘Snellere reacties zijn daarom ongewenst, omdat het regelvermogen (aFRR)-product zijn beperkingen heeft en daarom bsp’s niet sneller kunnen reageren.’
Toekomstige stappen
TenneT stelt tot slot te blijven werken aan verdere verbeteringen. Voor de langere termijn onderzoekt het bedrijf of een fast frequency response-product (ffr) kan worden geïmplementeerd in Europees verband. Daarnaast staat de introductie van kortere veilingen voor meer flexibiliteit op de planning, met 4-uurs veilingen voor regelvermogen in het vierde kwartaal van 2025.
Stakeholders worden in september 2025 opnieuw geïnformeerd over de voortgang. TenneT heeft daarnaast een webinar over de schaarstecomponent aangekondigd voor 1 juli 2025.
Regeltoestand 2 in het kort De regeltoestand wordt afgeleid van wat er gebeurt op de automatic Frequency Restoration Reserve(aFRR)-markt; de markt die wordt ingezet voor het herstel van omvangrijke onbalanssituaties (regelvermogen). Wanneer er een kwartier geen flexibel vermogen hoeft te worden ingeschakeld om de netbalans te garanderen, is regeltoestand 0 van kracht. Bij regeltoestand -1 is er sprake van een overschot aan stroom. TenneT laat dan vermogen afregelen via de aFFR-markt via minder injectie en/of meer afname. Het omgekeerde is aan de hand bij regeltoestand +1. In beide gevallen kan geld worden verdiend. Complex wordt het bij regeltoestand 2, waarbij binnen een kwartier een overschot omslaat in een tekort of andersom. Geldt regeltoestand 2, dan kan het zo zijn dat een brp geen geld ontvangt, maar juist moet betalen voor het vermogen dat is geleverd. Die weet vaak echter pas achteraf – nadat een kwartier is verstreken – of er in dat kwartier sprake is van regeltoestand 2 en welke onbalansprijs daarbij hoort. Waar balansverantwoordelijke partijen (brp’s) verwachten geld te ontvangen voor passief geleverd opregelvermogen, moeten ze bij regeltoestand 2 juist geld betalen. |
De juni 2025-editie van Solar Magazine schenkt aandacht aan het installeren van zonnepanelen in oost-westopstellingen, verdienmodellen in het post-salderingstijdperk, agri-pv en offgrid pv-installaties.