Nederland passeert grens van 3 miljoen installaties met zonnepanelen

De teller van de netbeheerders stond in CERES eind februari op 2.891.255 zonnepaneelinstallaties. Met de wetenschap dat niet alle zonnepaneelinstallaties daadwerkelijk bij de netbeheerders geregistreerd worden, heeft Nederland in de afgelopen periode de 3 miljoenste installatie met zonnepanelen verwelkomd. De netbeheerders gaan er namelijk van uit dat zo’n 10 procent van de in Nederland geïnstalleerde zonnepanelen niet geregistreerd wordt.

Megawatt versus megawattpiek
De regionale netbeheerders gaan per direct de CERES-data maandelijks publiceren (red. zie kader). Nieuw is dat ze voor kleinverbruikers de registratie van zonnepaneelinstallaties niet langer communiceren op basis van het zonnepaneelvermogen uitgedrukt in kilowattpiek (DC-vermogen), maar op basis van het omvormervermogen uitgedrukt in kilowatt (AC-vermogen). Voor grootverbruikers deden de netbeheerders dit al. Het CERES-register bevat daarbij alle zonnepaneelinstallaties met een omvormervermogen tot 1 megawatt*.

Afgelopen januari meldden de netbeheerders dat 600.048 kleinverbruikers in Nederland vorig jaar bijna 1,8 gigawattpiek zonnepanelen verwelkomden. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) telde bij klein- en grootverbruikers eind vorig jaar in totaal 23.904 megawattpiek aan zonnepanelen. De netbeheerders registreerden in CERES per eind vorig jaar 17.094 megawatt aan omvormervermogen van zonnepaneelinstallaties. Daarbij moet opgemerkt worden dat CERES enkel data bevat over zonnepaneelinstallaties met een vermogen tot 1 megawatt omvormervermogen. De grotere zonnepaneelinstallaties, zoals grondgebonden zonneparken, zijn daarmee niet opgenomen in CERES.

Voorzichtig herstel
Uit de nieuwe cijfers van de netbeheerders blijkt dat de registratie van nieuwe zonnepaneelinstallaties en het daarmee gemoeide vermogen zich afgelopen december op een dieptepunt bevond. Zowel het aantal nieuwe installaties als het nieuw in gebruik genomen omvormervermogen laat sinds januari echter weer een stijgende lijn zien, waarbij het registratieniveau zich wel nog fors onder het recordniveau van de eerste kalenderhelft van 2023 bevindt.

Tot 5 kilowatt
Uit de CERES-data blijkt dat consumenten in de maand juni 2023 een recordhoeveelheid aan nieuwe zonnepaneelinstallaties en daarmee gemoeid omvormervermogen in gebruik hebben genomen. De netbeheerders registreerden in die maand in de vermogenscategorie tot 5 kilowatt 49.426 nieuwe zonnepaneelinstallaties met in totaal een vermogen van 151,7 megawatt. Na een forse daling van het aantal nieuwe installaties en het nieuw geregistreerde vermogen in de tweede helft van 2023 is inmiddels de stijgende lijn weer ingezet.

5 tot 15 kilowatt
In de vermogenscategorie 5 tot 15 kilowatt zorgde niet de maand juni 2023 maar mei 2023 voor een nieuw record. Sindsdien daalde het maandelijks aantal geregistreerde installaties en het daarmee gemoeide vermogen vrijwel onophoudelijk tot begin 2024, toen de stijgende lijn weer werd ingezet.

Groter dan 15 kilowatt
In de vermogenscategorie van zonnepaneelinstallaties groter dan 15 kilowatt is volgens de netbeheerders zo’n 15 tot 35 procent van het vermogen van de geregistreerde pv-systemen via een grootverbruikersaansluiting gekoppeld aan het stroomnet. In de vermogenscategorie groter dan 15 kilowatt piekten de registratiecijfers van de netbeheerders vorig jaar maart op een niveau van 105,2 megawatt. Het aantal nieuw geregistreerde installaties piekte 2 maanden later in mei 2023 op 2.289 stuks.

In de afgelopen maanden schommelde het nieuw geregistreerde aantal installaties rond de 1.000 stuks en het daarmee gemoeide vermogen rond de 52 megawatt.

Recordgroei
Waar het CBS een jaargroei van 4.777 en 4.304 megawattpiek voor de kalenderjaren 2022 en 2023 registreerde, vertonen de CERES-data een discrepantie met die van het CBS.

In CERES is voor 2022 namelijk slechts een omvormervermogen van 2.813 megawatt geregistreerd en voor 2023 een omvormervermogen van maar liefst 3.402 megawatt. Daarbij moet opgemerkt worden dat de cijfers van het CBS voor het kalenderjaar 2022 afgelopen januari fors naar boven werden bijgesteld en dit voor het kalenderjaar 2023 vermoedelijk ook nog zal gebeuren. Bij de huidige cijfers zou echter sprake zijn van bijna 70 procent overdimensionering in 2022 en slechts 27 procent overdimensionering in 2023.

Installatiepiek in 2023
Ten opzichte van de maanden januari en februari 2023 – voor deze 2 specifieke maanden de beste in de geschiedenis – zijn de installatiecijfers in 2024 beduidend lager. In januari 2024 ligt het totaal aantal nieuwe installaties 36,5 procent lager dan in januari 2023 en voor de maand februari 2024 is dat 42,3 procent in vergelijking met februari 2023. Voor de nieuwe installaties in de vermogenscategorie tot 5 kilowattpiek bedraagt de krimp respectievelijk 30,3 en 37, 6 procent.

Absolute recordmaand is volgens de CERES-data maart 2023 toen de netbeheerders 68.383 nieuwe zonnepaneelinstallaties registreerden.

Cumulatief aantal installaties
In onderstaande grafiek is het per kalendermaand cumulatief aantal zonnepaneelinstallaties in CERES te zien, waarbij de netbeheerders ervan uitgaan dat zo’n 10 procent van de installaties niet geregistreerd is en het daadwerkelijke aantal installaties daarmee de 3 miljoen al gepasseerd is.

Cumulatief vermogen installaties
Het door de netbeheerder cumulatief geregistreerd vermogen passeerde vorig jaar januari de grens van 14 gigawatt en zal dit jaar de grens van 18 gigawatt slechten.

Het meeste omvormervermogen is daarbij geregistreerd in de categorie van zonnepaneelinstallaties met een omvormervermogen groter dan 15 kilowatt.

* Belangrijk: omdat niet alle zonnepaneelinstallaties geregistreerd worden via de website energieleveren.nl, zijn de data per definitie onvolledig en een onderschatting van de werkelijkheid. De netbeheerders vermoeden dat zo’n 10 procent van de installaties niet geregistreerd wordt.

Meer statistieken over de zonne-energiemarkt lezen? Lees dan het speciale Solar Magazine-dossier ‘De harde cijfers’.