ProfiNRG: ‘Halt Nederlandse zonneparken van tijdelijke aard, dat kan niet anders’

Jij geeft leiding aan engineering, procurement en construction (epc)-bedrijf ProfiNRG. Hoe verging het jullie in 2023?
‘Goed. Met een totaal van 300 megawattpiek aan zonnepanelen behoren we tot de grootste spelers van Nederland. We weten ieder jaar met zo’n 50 procent te groeien, soms iets meer, soms iets minder. Dit jaar is het iets minder. Maar we houden ons groeitempo dus vast. Dat wil echter niet zeggen dat er niet iets aan de hand is in de markt.’

Wat waren hoogtepunten voor ProfiNRG dit jaar?
‘We realiseerden ons eerste grote energieopslagproject, een batterij met een capaciteit van 21 megawattuur bij Zonnepark Zuidbroek, dat we vorig jaar bouwden. We hebben meer van dit soort ontwikkelingen in uitvoering, in voorbereiding en in de pijplijn. Daarnaast zijn we bezig met de bouw van Zonnepark Overbetuwe. Dat is uniek. Het is groot voor Nederlandse begrippen, heeft straks een vermogen van 86 megawattpiek. Het is bovendien zeer zichtbaar, ligt over een lengte van zo’n 8 kilometer pal langs de A15. Dat maak het ook tot het meest complexe project dat we ooit hebben uitgevoerd. Het bestaat uit 15 velden die onderling verbonden worden met een middenspanningskabel, we moeten onder snelwegen en het spoor door en het ligt onder hoogspanningsleidingen. TenneT stelt dus zijn eisen op het gebied van brandveiligheid en bereikbaarheid.’

Wat waren de belangrijke marktontwikkelingen dit jaar voor ProfiNRG?
‘Vanaf de zomer kwam de klad in dakprojecten. Door de lagere energieprijzen is er voor ondernemers minder noodzaak om te verduurzamen. De gestegen rente en de congestieproblemen helpen natuurlijk ook niet. Zonnepanelen zijn goedkoper dan ooit, bij zonneparken werkt dat direct door in de projectprijs. Bij dakprojecten is dat voordeel minder groot, door de hogere arbeidscomponent. Door de vraaguitval in het residentiële segment richten residentiële installateurs zich ook meer op grotere dakprojecten. We kregen er dus concurrentie bij.’

Er is ook wel wat aan de hand wat betreft zon op land.
‘We zagen het al aankomen. Maar door het juridisch inperken van zonneparken op landbouwgrond worden ontwikkelaars en bouwers van grootschalige zonne-energieprojecten letterlijk in de kou gezet. Het moment dat klimaatminister Rob Jetten met zijn ‘nee, tenzij-brief’ kwam, is ook opmerkelijk – net voor de val van het kabinet. Het is alsof het er nog even doorgedrukt moest worden, ingegeven door de LT-agrarische lobby en netbeheerders waarschijnlijk. Je doet er de boeren in ieder geval geen goed mee. Ik ken geen boer die nee zegt tegen een huur van 7.000 tot 8.000 euro per hectare land om er zonnepanelen op te leggen. Bovendien ondermijnt dit besluit onze energietransitie wezenlijk.’

We staan nog aan het begin.
‘De noodzaak om door te pakken is groter dan ooit, dit is niet het moment voor zwalkend overheidsbeleid. De Nederlandse energieregio’s hebben een Regionale Energiestrategie (RES) geformuleerd en zonne-energie heeft daarin een belangrijke plek gekregen. Ze zullen deze verder moeten aanscherpen. Neem de klimaattop in Dubai. Daar is deze week een verdrievoudiging van duurzame energie tussen nu en 2030 afgesproken. Dat kan niet zonder grootschalige zonne-energieprojecten. Hoe dit allemaal zal uitpakken in het huidige Nederlandse politieke klimaat is natuurlijk spannend.’

Jij hebt er geen geloof in?
‘Ik denk dat de markt voor grote zonnedaken wel weer loskomt, door prijsdaling, maar ook door nieuwe regelgeving. Zo treedt in januari het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) in werking. Dat geeft gemeenten ruimere bevoegdheden om verduurzaming van bedrijfsdaken te verplichten. Ook het huidige halt op zonneparken zal van tijdelijke aard zijn, dat moet als we onze nationale en internationale klimaatdoelen en -wetgeving serieus nemen. Ik kijk dus met vertrouwen naar de toekomst. Je kunt je wel blindstaren op kernenergie bijvoorbeeld, zoals diverse politieke partijen nu doen, maar daarmee gaan we onze energietransitie-ambitie niet realiseren vanwege de lange procedures en bouwtijd van kerncentrales. Bovendien is de kostprijs gewoonweg veel te hoog. Wind en zon in combinatie met energieopslag levert een lagere stroomprijs op, en biedt ook de flexibiliteit die een groen energiesysteem vereist. Dat is dus de weg die we moeten bewandelen.’

Wat betekent dit allemaal voor ProfiNRG?
‘Wij zetten al even in op internationalisering. Door actief te zijn in verschillende markten spreidt je risico’s, onder andere als gevolg van inconsistent beleid. We focussen in toenemende mate op het buitenland en zijn flink aan het acquireren, bijvoorbeeld in Duitsland, Frankrijk en Scandinavië. Voor de komende 2 jaar zitten in Nederland nog voldoende projecten in de pijplijn. Ook hier blijven we dus actief. Daarbij zien we belangrijke kansen in energieopslag. De banken staan nu nog niet in de rij om deze projecten te financieren vanwege de moeizame businesscases, wellicht zijn subsidies voorlopig nodig om deze van de grond te krijgen. Maar uiteindelijk zal de kostprijs van opslag door massaproductie ook concurrerend zijn en haar bijdrage leveren aan de Nederlandse energietransitie.’