De gezamenlijke ambitie van 55 terawattuur wordt mede door het steeds vollere stroomnet waarschijnlijk niet in 2030 gehaald. Met de Regionale Energiestrategieën (RES’en) hebben de 30 energieregio’s 2 jaar geleden plannen gepresenteerd voor de realisatie van 55 terawattuur wind- en zonne-energie in 2030.
Grootschalig zon stagneert
Ongeveer de helft van de regio’s verwacht het volledige bod – dat onderdeel is van de genoemde 55 terawattuur – in 2030 te realiseren, de andere helft van de regio’s verwacht niet het hele bod voor 2030 te halen.
Waar de opwek met zonnepanelen de afgelopen jaren sneller is gegaan dan gedacht, lijkt die volgens de energieregio’s nu te stagneren. Dit komt onder meer door netcongestie, het feit dat de makkelijkste daken al zijn benut, stijgende kosten, maatschappelijke zorgen en meer – lokale en provinciale – regelgeving voor zon op veld.
Klimaatakkoorddoel
Gerealiseerde projecten en projecten in de vergunningsfase zorgen ervoor dat de 30 regio’s gezamenlijk wel op koers liggen voor het Klimaatakkoorddoel van 35 terawattuur. Uit de nieuwste analyse van het Nationaal Programma Regionale Energiestrategie (NPRES) blijkt dat de regio’s die al langdurig en intensief bezig zijn met duurzame energieopwek hun eigen ambitie als onderdeel van het streven van 55 terawattuur wel gaan halen.
Anderen geven aan de eigen ambitie – die dus hoger ligt dan het Klimaatakkoorddoel – voor 2030 niet volledig te kunnen realiseren. De regio’s noemen als oorzaak het tot dusver ontbreken van perspectief na 2030 en de taaiheid van bestaande knelpunten zoals netcongestie, de Wespendief en het uitblijven van landelijke milieunormen voor windparken. Ook de stikstofproblematiek, onduidelijkheid over normering van de voorkeursvolgorde zon, defensieradars en maatschappelijke zorgen over wind- en zonne-energie op land.
Land blijft nodig
Tegelijk kunnen volgens de energieregio’s initiatieven uit de samenleving – zoals ‘smart energyhubs’ en energiegemeenschappen – helpen om de transitie naar duurzame energie te versnellen. Met het concept van het Nationaal Plan Energiesysteem is er nu ook nieuw perspectief voor de periode na 2030. Ook dan blijft volgens de energieregio’s opwek op land hard nodig.
Duurzame opwek op land is volgens de regio’s geen doel op zich, maar een essentieel onderdeel van het toekomstig energiesysteem. Daarom is het volgens hen essentieel dat alle samenwerkende partners zich blijven inzetten om de ambities te realiseren. Een nieuwe nationale afspraak hierover voor na 2030 wordt dit najaar besproken. Dat biedt alle betrokkenen in de regio’s eind dit jaar het noodzakelijke langetermijnperspectief.
NVDE: ‘Zorg voor continuïteit, houd je aan afspraken’ De Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie (NVDE) is positief over de oproep van de energieregio’s om verder te kijken dan alleen het realiseren van de doelstellingen van 2030. Tegelijkertijd roept de brancheorganisatie ook op om vaart te maken. ‘Zorg voor continuïteit, houd je aan eerder gemaakte afspraken.’ De NVDE roept op om in de regio’s het nut en de noodzaak te blijven uitdragen van hernieuwbare energie op land. ‘Vertaal de ambities vanuit RES 1.0 zo spoedig mogelijk in specifieke zoekgebieden en concrete locaties voor zon en wind en vertaal de transitievisies warmte naar concrete uitvoeringsplannen per wijk. Creëer een goede balans tussen windenergie en zonne-energie, stuur daarbij op energiehubs van verschillende technieken en projecten in hetzelfde gebied, een goede match tussen vraag en aanbod, de combinatie van participatie- en vergunningstrajecten en efficiënt netgebruik.’ Tot slot vraagt de brancheorganisatie om van doorlooptijd prioriteit te maken. ‘Voorkom stagnatie in vergunningverlening, stel daarom bij de start van projecten een gezamenlijke planning op met initiatiefnemers. Doorloop processen en onderzoeken parallel in plaats van volgordelijk.’ |
De september 2024-editie van Solar Magazine is verschenen. Het tijdschrift bevat artikelen over de toekomst van de Nederlandse pv-markt, negatieve stroomprijzen, de strijd tegen dwangarbeid en Solar Solutions Kortijk.