Ambitie energieregio’s van 55 terawattuur duurzame energie op land raakt uit zicht

De gezamenlijke ambitie van 55 terawattuur wordt mede door het steeds vollere stroomnet waarschijnlijk niet in 2030 gehaald. Met de Regionale Energiestrategieën (RES’en) hebben de 30 energieregio’s 2 jaar geleden plannen gepresenteerd voor de realisatie van 55 terawattuur wind- en zonne-energie in 2030.

Grootschalig zon stagneert
Ongeveer de helft van de regio’s verwacht het volledige bod – dat onderdeel is van de genoemde 55 terawattuur – in 2030 te realiseren, de andere helft van de regio’s verwacht niet het hele bod voor 2030 te halen.

Waar de opwek met zonnepanelen de afgelopen jaren sneller is gegaan dan gedacht, lijkt die volgens de energieregio’s nu te stagneren. Dit komt onder meer door netcongestie, het feit dat de makkelijkste daken al zijn benut, stijgende kosten, maatschappelijke zorgen en meer – lokale en provinciale – regelgeving voor zon op veld.

Klimaatakkoorddoel
Gerealiseerde projecten en projecten in de vergunningsfase zorgen ervoor dat de 30 regio’s gezamenlijk wel op koers liggen voor het Klimaatakkoorddoel van 35 terawattuur. Uit de nieuwste analyse van het Nationaal Programma Regionale Energiestrategie (NPRES) blijkt dat de regio’s die al langdurig en intensief bezig zijn met duurzame energieopwek hun eigen ambitie als onderdeel van het streven van 55 terawattuur wel gaan halen.

Anderen geven aan de eigen ambitie – die dus hoger ligt dan het Klimaatakkoorddoel – voor 2030 niet volledig te kunnen realiseren. De regio’s noemen als oorzaak het tot dusver ontbreken van perspectief na 2030 en de taaiheid van bestaande knelpunten zoals netcongestie, de Wespendief en het uitblijven van landelijke milieunormen voor windparken. Ook de stikstofproblematiek, onduidelijkheid over normering van de voorkeursvolgorde zon, defensieradars en maatschappelijke zorgen over wind- en zonne-energie op land.

Land blijft nodig
Tegelijk kunnen volgens de energieregio’s initiatieven uit de samenleving – zoals ‘smart energyhubs’ en energiegemeenschappen – helpen om de transitie naar duurzame energie te versnellen. Met het concept van het Nationaal Plan Energiesysteem is er nu ook nieuw perspectief voor de periode na 2030. Ook dan blijft volgens de energieregio’s opwek op land hard nodig.

Duurzame opwek op land is volgens de regio’s geen doel op zich, maar een essentieel onderdeel van het toekomstig energiesysteem. Daarom is het volgens hen essentieel dat alle samenwerkende partners zich blijven inzetten om de ambities te realiseren. Een nieuwe nationale afspraak hierover voor na 2030 wordt dit najaar besproken. Dat biedt alle betrokkenen in de regio’s eind dit jaar het noodzakelijke langetermijnperspectief.