Minister Van Gennip over veilig werken bij installatie zonnepanelen: verantwoordelijkheid werkgever én werknemer

De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stelt in antwoord op Kamervragen van Chris Stoffer (SGP) en Mark Strolenberg (VVD) het overlijden van zonnepaneelinstallateurs sterk te betreuren. ‘Niemand mag bij het uitvoeren van zijn werk betrokken raken bij een arbeidsongeval, zeker niet bij een ongeval met dodelijke afloop.’

Snelheid boven veiligheid
‘De laatste jaren worden er in het kader van verduurzaming veel zonnepanelen geïnstalleerd en door de hoge energieprijzen neemt de vraag naar het plaatsen van zonnepanelen toe’, vervolgt Van Gennip. ‘Ik vind het belangrijk dat hierbij veilig wordt gewerkt. De Nederlandse Arbeidsinspectie constateert dat met name bij verduurzamingswerkzaamheden op kleine bouwplaatsen en renovaties veiligheidsvoorschriften onvoldoende worden nageleefd. De achterliggende reden is mij niet bekend. Vermoedelijk verkiest men snelheid boven veiligheid.’

De minister vermoedt dat de groeisnelheid van de zonne-energiesector een van de oorzaken van de arbeidsongevallen is. ‘De branche is de afgelopen jaren enorm gegroeid. Het betreft hier een relatief jonge branche waarin veel wordt gewerkt met kleine onderaannemers. Het gebrek aan werkervaring kan ervoor zorgen dat de werkenden veiligheidsrisico’s niet goed inschatten. Daarnaast is de keten lang en zijn opdrachtgevers soms niet op de hoogte van het feit dat een klus is uitbesteed aan een andere onderaannemer. Dit ontslaat hen uiteraard niet van de verantwoordelijkheid om veilig te werken.’

Tijdrovend
‘Verder gaat het bij de installatie van zonnepanelen veelal om kleine projecten op verschillende locaties, vaak in opdracht van een particuliere eigenaar van een woning’, vervolgt Van Gennip. ‘Op elke locatie moet het werk veilig worden gedaan. Dit betekent het steeds opnieuw opbouwen en afbreken van de veiligheidsmaatregelen. Dit kan tijdrovend zijn. Het is echter, vooral bij dit soort risicovolle werkzaamheden, van groot belang om voor elke klus en elk project de juiste voorzorgsmaatregelen te nemen en gezond en veilig te blijven werken.’

Gerichtere controle
De minister stelt dat gerichtere controle door de Arbeidsinspectie bijdraagt aan het beter naleven van de geldende wetgeving over werken op hoogte. ‘Ik vermoed dat bedrijven die de veiligheidsregels niet naleven, denken dat ze sneller werken. Hierdoor bieden zij hun werkzaamheden aan tegen een lagere prijs. Maar wanneer er door de Nederlandse Arbeidsinspectie wordt gehandhaafd – bijvoorbeeld door het stilleggen van de werkzaamheden, of het opleggen van een boete, of als er iets misgaat en er een ongeval gebeurt bij het plaatsen van de zonnepanelen – lopen de kosten al gauw op.’

Gedeelde verantwoordelijkheid
De minister spreekt tot slot van een gedeelde verantwoordelijkheid van werkgevers én werknemers. ‘Het is primair de werkgever die op basis van de Arbeidsomstandighedenwet verplicht is de arbeid zodanig te organiseren en in te richten dat het werk geen ongevallen of andere gevaren voor de werknemer met zich mee kan brengen. Iedere werkgever heeft een zorgplicht voor zijn personeel. Dat betekent dat zij er zorg voor moeten dragen dat hun personeel gezond en veilig hun werk kan doen. Naast de zorgplicht van de werkgever, hebben werknemers een verantwoordelijkheid om de instructies van de werkgever om gezond en veilig te werken op te volgen. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van de door de werkgever ter beschikking gestelde arbeidsmiddelen, zoals een steiger of dakrandbeveiliging.’