Duitsland presenteert pv-strategie: doel 215 gigawattpiek zonnepanelen in 2030, acties op 11 terreinen

De strategie neemt maatregelen op in totaal 11 actieterreinen. Het spectrum reikt van maatregelen op het gebied van energiebeleid tot de thema’s van arbeidskrachten, industriële waardecreatie in Europa en technologische ontwikkeling.

80 procent
‘Zonnestroom is een van de goedkoopste energiebronnen van allemaal en is een van de belangrijkste bronnen van elektriciteitsopwekking van de toekomst’, aldus Habeck. ‘Tegen 2030 moet het aandeel van hernieuwbare-energiebronnen in het bruto elektriciteitsverbruik van Duitsland 80 procent bedragen. Zonnestroom, met een geïnstalleerd vermogen van 215 gigawattpiek in 2030, zal hier naar verwachting een belangrijke bijdrage aan leveren. Hieruit blijkt dat we nog veel werk voor de boeg hebben.’

Volgens Habeck trekken de installatiecijfers aan. ‘Vorig jaar werd ruim 7 gigawattpiek geïnstalleerd. De tussentijdse doelstelling voor dit kalenderjaar is 9 gigawattpiek. De kans dat we deze tussentijdse doelstelling halen, is groot: in het eerste kwartaal van 2023 is al bijna 2,7 gigawattpiek aan nieuwe capaciteit geïnstalleerd. Met de vandaag gepresenteerde strategie willen we de uitbreiding weer aanzienlijk versnellen en alle remmen wegnemen die een hoger uitbreidingstempo tot nu toe in de weg hebben gestaan.’

Resterende obstakels
De afgelopen maanden heeft de Duitse regering al tal van maatregelen genomen om de uitbreiding van hernieuwbare energie te versnellen, waaronder de verhoging van de aanbestedingsvolumes, de aanpassing van de vergoedingspercentages en het wegnemen van hindernissen in de regelgeving. De pv-strategie richt zich nu op de resterende obstakels.

1. Uitrol zonneparken versterken
In de pv-strategie worden belangrijke maatregelen vastgesteld om de uitbreiding van grondgebonden pv-systemen te versterken. Daartoe behoren onder meer verduidelijkingen en vereenvoudigingen in de Bouwverordening en het Bouwbesluit, een concept voor beter gebruik van agrarische pv-systemen. Vanaf 2026 moet de installatie 11 gigawattpiek per jaar bedragen. Om dit te bereiken, moet er voldoende grond beschikbaar zijn en moeten de plannings- en goedkeuringsprocedures sneller verlopen.

2. Faciliteren van zonnepanelen op daken
Om zonnepanelen op daken in de toekomst de norm te laten worden, zijn zowel de juiste stimulansen als het wegnemen van belemmeringen cruciaal. Met de pv-strategie wil Duitsland een impuls geven aan het segment van grotere gebouwinstallaties in de commerciële sector. De strategie bevat ook verbeteringen en vereenvoudigingen op het gebied van kleine pv-systemen. Het doel is vanaf 2026 jaarlijks 11 gigawattpiek zonnedaken installeren.

3. Vereenvoudiging elektriciteitsvoorziening huurders en gemeenschappelijke gebouwen
De daken van appartementsgebouwen worden nog te weinig gebruikt voor pv. Om dit te veranderen, zal Duitsland een nieuw model voor gemeenschappelijke gebouwenvoorziening invoeren. Dit moet het mogelijk maken dat alle gebruikers van gebouwen ter plaatse gebruik kunnen maken van zonnestroom. Tegelijkertijd moet het reeds bestaande elektriciteitsmodel voor huurders verder worden geoptimaliseerd. Beide modellen voor energiedelen blijven vrijwillig voor de deelnemers.

4. Faciliteren van balkonzonnepanelen
Zonnepanelen aan balkons moeten voor iedereen toegankelijk worden. Daartoe wil Duitsland bureaucratie uitbannen en moeten de systemen snel kunnen worden aangesloten. Om de bestaande regelgeving verder te vereenvoudigen, worden in de pv-strategie maatregelen genoemd zoals het stroomlijnen van de rapportageverplichtingen, het instellen van een geprivilegieerde status in het woning- en huurrecht en het toestaan van de ‘Schuko-plug’ als ‘energie plug-in apparaat’ in het kader van technische standaardisatie en het verhogen van de vermogensdrempel.

5. Snellere aansluiting op het stroomnet
De procedure voor de aansluiting van pv-systemen op het net wordt voor alle betrokkenen versneld. Het gaat onder meer om een recht van overpad voor aansluitleidingen voor pv-systemen en een verkorte termijn voor metervervanging voor pv-systemen op daken. Daarnaast wordt ook de groep installaties waarvoor in de toekomst een installatiecertificaat vereist is, verkleind en de certificering via eenheidscertificaten geoptimaliseerd.

6. Versterking van acceptatie pv
De acceptatie van pv-systemen moet worden behouden en versterkt, zeker met de geplande versnelde uitbreiding. De pv-strategie bevat ook hiervoor maatregelen. De geplande uitbreiding van het agentschap voor windenergie aan land met pv-installaties zal in de toekomst betere informatie moeten opleveren, vooral met betrekking tot de uitbreiding van systemen op de grond. Bovendien is het de bedoeling het steunprogramma ‘Energiemaatschappijen voor de burger’ voor windenergie op land, dat in januari 2023 van start is gegaan, in een tweede fase uit te breiden tot pv-systemen.

7. Energie- en belastingwetgeving
Duitsland wil dat eisen van rechtsgebieden buiten het energierecht de versnelde uitbreiding van pv gaan ondersteunen. Het gaat onder meer om vereenvoudigingen in het belastingrecht, bijvoorbeeld met betrekking tot successierechten, elektriciteitsbelasting of onroerendgoedbelasting, die minister Habeck binnen de Duitse regering zal bepleiten.

8. Veiligstellen van toeleveringsketens en Europese productie
Om de productie van zonnepanelen, inverters en andere componenten in Duitsland en Europa weer op te bouwen, heeft Habecks ministerie de Stakeholder Dialogue on Industrial Production Capacities for the Energy Transition (StiPE) gevoerd. Concrete maatregelen omvatten een haalbaarheidsstudie die industriekoepel VDMA uitvoert, de geplande start van een programma voor investeringssteun, de uitbreiding van de financiering voor onderzoek en ontwikkeling, en onderzoek naar een hybride kapitaalinstrument.

9. Veiligstellen arbeidskrachten
Om de doelstellingen voor de uitbreiding van hernieuwbare-energiebronnen te bereiken, moet het aantal geschoolde arbeidskrachten sterk stijgen. Het Duitse ministerie zal een strategie voor geschoolde arbeidskrachten uitvoeren en verdere initiatieven nemen om binnen- en buitenlandse geschoolde arbeidskrachten aan te trekken.

10. Technologieontwikkeling
Onderzoek en ontwikkeling zijn cruciaal voor de verdere ontwikkeling van zonne-energie en de Duitse regering zal de financiering van pv-onderzoek voortzetten en verder ontwikkelen in haar 8e programma voor energieonderzoek.

11. Europese beleidsinstrumenten inzetten
De eisen van de Europese Unie (EU) bepalen in toenemende mate de juridische randvoorwaarden voor zonnestroom op de Europese elektriciteitsmarkt. Daarom wil Duitsland op Europees niveau een snellere uitbreiding van pv stimuleren, bijvoorbeeld met de Europese zonne-energiestrategie die onderdeel is van het ‘Fit for 55’-pakket.