Mohammed Chahim: ‘Versnelling Europese energietransitie indrukwekkend, maar niet gemakkelijk: iedereen moet meekunnen’

Deze keer spreekt de redactie van Solar Magazine in ‘Politiek Vandaag’ met Mohammed Chahim. Hij is niet onbekend met de Nederlandse pv-sector. Hij werkte meer dan 6 jaar als research scientist bij TNO aan de energietransitie. 3 jaar geleden verruilde hij dat werk voor een baan als Europarlementariër voor de PvdA. Momenteel is hij vicepresident van de Europese Sociaaldemocraten (S&D). Die groep (fractie) bestaat uit delegaties uit 26 landen en telt bijna 150 mensen. Chahim is als vicevoorzitter verantwoordelijk voor de Green Deal. Daarmee leidt hij momenteel een stormachtig bestaan.

In volle gang
‘Er is ontzettend veel aan de hand op het gebied van klimaat en energie’, aldus Chahim. ‘Europa schiet op met Fit for 55, het klimaatpakket om 55 procent CO2-uitstoot te verminderen tegen 2030. Onlangs werden in dit kader de eerste wetten aangenomen op commissieniveau, bijvoorbeeld aangaande voertuigen en landgebruik. Daarnaast zijn de onderhandelingen over het derde Renewable Energy Directive – een rechtskader voor de ontwikkeling van hernieuwbare energie in alle sectoren van de Europese economie – in volle gang. Bovendien werd deze maand REPowerEU gelanceerd.’

Drastische maatregelen
REPowerEU is feitelijk een gevolg van de oorlog in Oekraïne. Het plan behelst het versnellen van de Europese afhankelijkheid van Russisch olie en gas. Onderdeel is een nieuwe zonne-energiestrategie. Die beoogt onder andere een verdubbeling van het installatietempo van pv; in 2030 moet Europa over 600 gigawattpiek aan zonnepanelen beschikken. Hoe ziet Chahim deze inzet?

‘Het is in ieder geval een eerste en forse stap in de goede richting. REPowerEU gaat een enorme boost geven aan zonne-energie in Europa, en dat geldt overigens ook voor waterstof. Bedrijven in deze sectoren gaan daar absoluut veel van merken. Hoe serieus Europa deze zaak oppakt, wordt ook geïllustreerd door het feit dat drastische besluiten niet worden geschuwd. Zo willen we zonnepanelen op alle nieuwbouw gaan verplichten. Dat is me nogal wat. Maar ik denk dat het een heel goede zaak is; een no-regret maatregel – één waarvan niemand spijt krijgt.’

Minder serieus
Chahim besteedde de afgelopen maanden een groot deel van zijn tijd aan het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM). Die CO2-grensheffing – een belangrijk onderdeel van het Fit for 55- pakket – gaat gelden voor de sectoren cement, aluminium, meststoffen, productie van elektrische energie, ijzer en staal. De taks – waarmee de lidstaten afgelopen maart akkoord gingen tot grote tevredenheid van Chahim – zet een prijs op de CO2-emissies van de producten uit landen die milieu en klimaat minder serieus nemen.

Realistisch zijn
Chahim: ‘Uiteindelijk kan zo’n heffing bijvoorbeeld de kansen voor het realiseren van een eigen Europese zonne-energie- en batterijenindustrie vergroten omdat wij relatief schoner produceren, en dat kan heel veel banen opleveren. Maar laten we ook realistisch zijn. Europa zet hoog in op het gebied van klimaat en energie, het zal echter allemaal niet vanzelf gaan. Zo zullen marktpartijen flink moeten investeren, bijvoorbeeld in technologieontwikkeling, en moet Europa in dat kader de juiste marktcondities scheppen. Willen we onze doelen realiseren dan is dat bovendien een kwestie van een lange adem en alle neuzen dezelfde kant op houden. En het mag dan mooi zijn dat de noodzaak van de energietransitie inmiddels geen politiek issue meer is, de invulling is dat uiteraard wel. Ik sta daarbij allereerst voor inclusiviteit; bewaken dat iedereen meekan in deze transitie, en bijvoorbeeld niet alleen de mensen die zich zonnepanelen of een elektrische auto kunnen veroorloven.’