Grondwettelijk Hof: eigenaar zonnepanelen in Vlaanderen heeft geen recht op 15 jaar terugdraaiende teller

Omdat het Grondwettelijk Hof voorziet dat de uitspraak tot grote administratieve problemen en financiële lasten kan leiden voor de eigenaren van zonnepanelen, de leveranciers en de netbeheerders, handhaaft het Hof de gevolgen voor de bedragen gefactureerd vóór de bekendmaking van het arrest in het Belgisch Staatsblad. Dit kan een aantal maanden duren vanaf de uitspraak. Verder betekent dit dat eigenaren van zonnepanelen niet met terugwerkende kracht een factuur krijgen.

Misleidende campagnes
In Vlaanderen werd in maart 2019 een akkoord bereikt over de invoering van de digitale meter bij eigenaren van zonnepanelen. Uitgangsprincipe is dat zonnepaneeleigenaren die hun pv-systeem voor eind 2020 plaatsten 15 jaar lang het rendement mogen behouden van de terugdraaiende teller. De Vlaamse energieregulator VREG stapte vervolgens echter naar het Grondwettelijk Hof om bezwaar te maken tegen dit voordeel voor zonnepaneeleigenaren.

Minister Zuhal Demir riep afgelopen najaar installatiebedrijven in Vlaanderen op te stoppen met misleidende campagnes over zonnepanelen waarbij het verdwijnen van de terugdraaiende teller als verkoopargument werd gebruikt. Het nieuws van het verdwijnen van de terugdraaiende teller leidde in 2020 zelfs tot recordverkopen voor Vlaamse zonnepaneelinstallateurs.

Compensatiemechanisme en prosumententarief
In het oude systeem dat in Vlaanderen tot en met 31 december 2020 van kracht was, betaalden eigenaren van zonnepanelen (red. prosumenten) via de terugdraaiende teller enkel voor het nettoverbruik; het zogenaamde compensatiemechanisme. Bovendien dienden de eigenaren van zonnepanelen ter compensatie ook het prosumententarief te betalen voor het gebruik van het elektriciteitsnet.

In het nieuwe systeem dat sinds 1 januari 2021 van kracht is, registreert de digitale meter afzonderlijk de teruglevering en de afname van stroom. Hierdoor worden de nettarieven afgerekend op basis van de werkelijke energieafname. Voor de elektriciteit die aan het elektriciteitsnet wordt teruggeleverd, voorziet het nieuwe opkoopsysteem.

Bezwaar
De Vlaamse regering heeft voor eigenaren van zonnepanelen die hun zonnepanelen voor 1 januari 2021 lieten installeren via een decreet de mogelijkheid gecreëerd om nog 15 jaar lang gebruik te maken van het compensatiemechanisme en het prosumententarief.

Daartegen maakte niet alleen de Vlaamse energieregulator VREG bezwaar, maar ook de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG). De CREG is het federaal orgaan voor de regulering van de elektriciteits- en aardgasmarkt in België.

Schending bevoegdheid
Het Hof stelt nu dat het decreet van de Vlaamse regering de bevoegdheidverdelende regels schendt. Dit omdat de Vlaamse regering enkel bevoegd is voor de vrijstelling van de distributietarieven en niet de transmissietarieven.

Het Hof vernietigt daarom de bepalingen die het oude systeem van het compensatiemechanisme en het prosumententarief in stand houden. Omdat het Hof administratieve problemen wil tegengaan, hoeven Vlaamse eigenaren van zonnepanelen geen geld terug te betalen.

Gevolgen voor eigenaren zonnepanelen
Het besluit van het Grondwettelijk Hof is vooral nadelig voor woningeigenaren die afgelopen kalenderjaar in allerijl zonnepanelen hebben laten plaatsen. Zij hebben door het arrest van het Grondwettelijk Hof namelijk per direct geen recht meer op de terugdraaiende teller, maar ook niet alsnog recht op de nieuwe investeringspremie die per 1 januari 2021 van kracht is.

Inwoners van Vlaanderen die dit jaar zonnepanelen kopen, krijgen namelijk maximaal 1.500 euro subsidie. Of minister Demir consumenten die afgelopen kalenderjaar zonnepanelen hebben gekocht wil compenseren, is nog onbekend. De uitspraak van het Grondwettelijk Hof wordt namelijk vrijdag besproken in de Vlaamse ministerraad.

Eigenaren van zonnepanelen die nog een klassieke meter hebben, verliezen hun terugdraaiende teller pas wanneer hun klassieke meter vervangen wordt door een digitale meter. Tot dat moment ondervinden zij dus geen negatieve gevolgen van de uitspraak van het Grondwettelijk Hof.

Lees ook:

• Vlaanderen: eenmalige compensatie voor eigenaren zonnepanelen vanwege vernietiging terugdraaiende teller
• Vlaamse minister Demir: schrappen terugdraaiende teller heeft vergaande gevolgen voor 101.000 eigenaren zonnepanelen
• FEBEG, ODE en Techlink over vernietiging terugdraaiende teller: snel oplossing nodig voor eigenaren zonnepanelen