Eindrapport: dak stadion AZ niet ingestort door zonnepanelen

Het dak van het stadion van AZ stortte op 10 augustus 2019 deels in. Bij de NOS wees ingenieur Andries Broersma al snel op een combinatie van oorzaken: slecht bevestigde stalen buizen, een harde windvlaag en extra gewicht van zonnepanelen. Broersma was bij de bouw van het stadion de hoofdconstructeur en verantwoordelijk voor de constructieve berekeningen van het gebouw. De Onderzoeksraad voor Veiligheid startte in de nasleep een definitief onderzoek naar de daadwerkelijke oorzaak. Volgens de Onderzoeksraad staat in ieder geval vast dat de lasverbindingen in de spanten het begeven hebben waardoor het dak kon instorten. AZ schakelde op zijn beurt Royal HaskoningDHV in. Het advies- en ingenieursbureau trok in zijn tussenrapport al snel de voorlopige conclusie dat de aanwezige zonnepanelen een beperkt effect hebben gehad op het instorten van het dak. 

Al eerder verzwakt door storm
Royal HaskoningDHV heeft nu zijn eindrapport gepresenteerd. De voornaamste conclusies zijn:

• De belangrijkste oorzaak van de instorting is dat de lassen te dun zijn uitgevoerd en ontwerpfouten bij de verbindingen hebben bijgedragen aan de instorting.
• Door neerwaartse windbelasting, waarop het dak niet was berekend, is het dak ingestort.
• De constructie is waarschijnlijk, kort na de opening van het stadion in 2007, al verzwakt door een storm.

Schadelijke storm uit 2007
Meer specifiek is het gedeeltelijk bezwijken van het dak van het AFAS Stadion veroorzaakt door het bezwijken van de verbinding van de bovenregel bij vakwerkligger 40. Dit was het gevolg van neerwaartse  windbelasting tijdens een storm die al in januari 2007 plaatsvond .

De aangetroffen corrosie bij vakwerkligger 40 bevindt zich op de kopplaat, de regel en de breukvlakken van de lassen. Dit wijst er volgens de rapporteurs op dat deze breuk al voor het moment van bezwijken op 10 augustus 2019 aanwezig was. De dikte van de corrosielagen en de afname van de wanddikte wijst erop dat de breuk al rond het moment van oplevering of kort daarna is opgetreden. Gezien de belastinggeschiedenis is de storm van januari 2007 volgens Royal HaskoningDHV het meest aannemelijke moment.

Doordat de lassen te dun zijn uitgevoerd, is de capaciteit naar schatting met 50 procent gereduceerd. Dit is de belangrijkste oorzaak van de instorting. Daarnaast zijn er nog 2 andere oorzaken die een rol gespeeld hebben: de verbinding in de bovenregel van vakwerkligger 40 was verzwakt door eerder bezweken lassen én het ontwerp van de verbinding was niet goed. Overige mogelijke technische oorzaken hebben geen significante rol gespeeld.

Het aanbrengen van zonnepanelen heeft volgens Royal HaskoningDHV dan ook niet bijgedragen aan het instorten van het dak. Hierover schrijft men: ‘Gedurende de levensduur zijn er zonnepanelen toegevoegd op het dak. In de uitgangspunten is een aanname gedaan voor het eigengewicht van de dakbedekking die hoger is dan het uiteindelijke gewicht van de dakbedekking inclusief zonnepanelen. Hierdoor is de capaciteit niet overschreden. Dit heeft dus geen significante bijdrage gehad aan de instorting, deze belasting viel binnen de marges van de ontwerpberekening.’