Raad van State verlaagt dwangsom voor kassen met zonnepanelen

De voorzieningenrechter van de Raad van State heeft besloten dat One Solar Beheer VI, XAAM Verduurzamen II – onderdeel van De Schoenmakers Groep – en een derde betrokkene voorlopig elk 100.000 euro aan dwangsommen moeten betalen. Dit bedrag is aanzienlijk lager dan de eerder opgelegde 1 miljoen euro per partij. De maatregel geldt totdat de rechter uitspraak heeft gedaan in de bodemprocedure.

Bouwvergunningen
De gemeente Venlo had in september 2024 aan de bedrijven een last onder dwangsom opgelegd voor de installatie van zonnepanelen op kassen zonder de benodigde omgevingsvergunning. De gemeente stelde dat de kassen in strijd met de bouwvergunningen waren gebouwd en gebruikt.

Het betrof kassen aan de Muldersweg en Boskenweg in Velden waarbij de daken volledig uit zonnepanelen bestaan. Ook werd de bedrijven opgedragen om het opwekken en terugleveren van zonne-energie te beëindigen omdat dit in strijd is met het Omgevingsplan.

Faillissement dreigt
De bedrijven voerden in het hoger beroep aan dat de invordering van 3 miljoen euro zou leiden tot faillissement. De voorzieningenrechter achtte dit aannemelijk gezien de hoogte van de bedragen. Ook wees de rechtbank erop dat als One Solar en anderen uiteindelijk in het gelijk worden gesteld, de betaalde dwangsommen als onverschuldigd kunnen worden teruggevorderd. Toch wegen volgens de rechter de financiële belangen van de bedrijven zwaarder dan het belang van de gemeente bij volledige invordering voorafgaand aan de definitieve uitspraak.

De rechtbank stelde vast dat de dwangsom van 750.000 euro voor het niet verwijderen van de zonnepanelen niet ter discussie staat. Daarnaast hadden One Solar en XAAM elk al 1 miljoen euro aan dwangsommen verbeurd voor het opwekken en terugleveren van energie. Een derde betrokkene kreeg half november eveneens een invorderingsbesluit van 1 miljoen euro.

Schijnoplossing volstaat niet
De zaak sluit aan bij eerdere rechtszaken over kassen met zonnepanelen. De bestemmingsplannen staan alleen duurzame agrarische bedrijfsvoering toe, terwijl de kassen volgens de rechter hoofdzakelijk voor stroomopwekking werden gebruikt. De eigenaren hadden na het eerste handhavingsbesluit een klein deel van 1 kas gevuld met varens, maar de rechter oordeelde eerder dat dit onvoldoende is om als duurzame agrarische bedrijfsvoering te gelden.

De voorzieningenrechter maakte op de zitting met beide partijen afspraken over een bedrag dat de bedrijven kunnen betalen zonder onomkeerbare financiële gevolgen. Daarbij werd ook het uitgangspunt in acht genomen dat opgelegde sancties moeten worden geëffectueerd.

De voorzieningenrechter wees de bedrijven erop dat zij er rekening mee moeten houden dat de uitkomst van de bodemprocedure zou kunnen zijn dat zij de dwangsommen alsnog volledig moeten betalen. De gemeente moet de proceskosten van 1.814 euro vergoeden aan de bedrijven.