Nieuwe wegwijzer geeft gemeenten stappenplan voor CO2-reductie

Daarmee bieden ze gemeenten een nieuw gereedschap om klimaatdoelen te halen. Onderzoeksbureau Common Futures ontwikkelde de Wegwijzer Gemeentelijke Emissiereductie. De wegwijzer bestaat uit een stappenplan voor het opstellen van een klimaatplan en een inspiratieboek met voorbeelden van impactvolle maatregelen.

Grip op energievoorziening
De meeste gemeenten hebben klimaatdoelen bepaald en willen minder afhankelijk worden van geïmporteerde fossiele brandstoffen. Maar vaak is het pad daarnaartoe nog niet helemaal duidelijk, of zit er een gat tussen de actuele prognose en het doel. ‘Gemeenten zijn cruciaal om grip te krijgen op onze eigen energievoorziening’, zegt Olof van der Gaag, voorzitter van de NVDE. ‘Ze gaan over de vraag hoe Nederland van het aardgas af komt in wijken en over milieuzones voor het verkeer.’

Gemeenten zijn ook aan zet om ruimte te creëren voor energie-infrastructuurprojecten. De wegwijzer helpt gemeenten hierbij. Gemeentelijk energiebeleid is extra belangrijk in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2026, aldus Van der Gaag.

40 gecertificeerde gemeenten
HIER- en SKAO-directeur Gijs Termeer ziet steeds meer gemeenten serieus werk maken van CO2-reductie. Ze implementeren daarvoor de CO2-Prestatieladder van SKAO voor hun organisatie. Inmiddels zijn meer dan 40 gemeenten gecertificeerd. ‘Daarmee sturen ze structureel op de emissies van hun eigen organisatie, keten en inkoop’, aldus Termeer.

Met de Wegwijzer Gemeentelijke Emissiereductie bieden de organisaties handvatten om dit verder uit te breiden naar beleid en dit op een slimme manier te koppelen aan de structurele aanpak. ‘Daar is grote winst te halen’, zegt de directeur.

Stappenplan en inspiratieboek
Het stappenplan biedt gemeenten die een klimaatplan willen ontwikkelen een structuur. Ze kunnen daarmee emissies in kaart brengen van de sectoren gebouwde omgeving, mobiliteit, industrie en landbouw. Dit geldt voor historische cijfers, de huidige situatie en de toekomst. Ook helpt het stappenplan bij het identificeren en selecteren van maatregelen om lokale emissies te verminderen. Daarnaast ondersteunt het bij het verankeren van klimaatbeleid binnen de gemeentelijke organisatie.

In het inspiratieboek staan 9 voorbeelden van gemeenten die grote stappen wisten te zetten met lokale maatregelen. Denk aan een loket voor het verduurzamen van verenigingen van eigenaren (VvE’s). Ook worden collectieve inkoop van verduurzamingsmaatregelen voor woningen, een zero-emissiezone voor stadslogistiek, stimulerend toezicht op de energiebesparingsplicht en pionieren met warmtenetten als voorbeeld genoemd. De initiatiefnemers hopen dat de Wegwijzer iedere gemeente in staat stelt om klimaatdoelen te definiëren en een gedegen plan op te stellen om ze te behalen. Dit sluit aan bij eerder gepresenteerde handreikingen voor gemeenten om uitdagingen in de energietransitie aan te pakken.