Ruim baan voor de elektrische auto in België: ‘De zorgen zijn voorbij’

Jij gaf onlangs de voorzittershamer van EV Belgium door…
‘Ik startte 15 juli een nieuw bedrijf, samen met een zakelijk partner. Het heet Belli. Daarmee helpen we bedrijven met het implementeren van elektrisch rijden en geven we ook advies aan andere bedrijven in het ecosysteem, bijvoorbeeld laadbedrijven en producenten van auto’s. Daarbij hou ik uiteraard nog steeds een vinger aan de pols van de ontwikkeling van elektrisch rijden in België.’

Hoe staat het daarmee?
‘Ik ben opnieuw positief gestemd, en was dat dus even niet. Vorig jaar trad een nieuwe federale regering aan. Die leek een spaak in het wiel te gaan steken van de opkomst van elektrisch vervoer in ons land door te tornen aan de voorgenomen fiscale voordelen voor bedrijfswagens.’

Bedrijfswagens?
‘Wie het over elektrisch rijden in België heeft, heeft het al snel over auto’s van bedrijven of auto’s die werknemers mogen rijden als onderdeel van hun arbeidsvoorwaarden. Deze vormen iets meer dan de helft van het totaal aan nieuw ingeschreven personenauto’s. Juist voor dit marktsegment zouden vanaf 2026 fiscale voordelen gaan gelden om de verkoop van elektrische auto’s (ev’s) te bevorderen. Elektrische auto’s zouden voor 100 procent fiscaal aftrekbaar blijven. Het belastingvoordeel voor brandstofauto’s en hybrides zou vervallen.’

De nieuwe regering keek daar anders tegenaan?
‘Die wilde een stap terugzetten door de fiscale aftrekbaarheid van – plug-in – hybride voertuigen niet verder te verlagen. Dat betekende dat het verschil tussen elektrisch en hybride onvoldoende groot blijft. De transitie naar 100 procent elektrische voertuigen zou daarmee sterk vertragen.’

EV Belgium kwam in verzet?
‘We hebben er heel veel energie in gestoken om deze maatregel van tafel te krijgen. Dat leek niet te lukken, tot op het laatste moment. De regering liet het bij het oude, maar niet dankzij ons. Europa had in de coronatijd een steunpakket toegezegd aan ons land, mede op basis van onze verduurzamingsplannen, inclusief het beleid op het gebied van ev. Zou dat worden teruggedraaid, dan was het heel wel mogelijk dat België 300 miljoen euro zou mislopen. Er kwam enkel een kleine wijziging voor kleine zelfstandigen.’

Het fiscale voordeel voor hybrides had echt veel uitgemaakt?
‘Absoluut, dat deed het al. Dat plan werd september vorig jaar bekend. Die maand was dat nog 38 procent van het totaal, afgelopen juni nog maar 30 procent. Dat geeft aan hoe belangrijk financieel stimuleringsbeleid is in de transitie naar groene mobiliteit.’

Maar het gaat dus weer goedkomen?
‘De grote zorgen zijn voorbij, in ieder geval voor de komende 4 jaar. Belangrijk in dit kader is ook het fiscale voordeel op brandstof. Voor fossiel is dat nu nog 50 procent, maar het gaat in 2028 terug naar 0, terwijl de stroom waarmee een volledig elektrische auto geladen wordt dan geheel aftrekbaar is. Het voordeel betreft dus niet alleen het voertuig zelf, maar ook de operationele kosten.’

Elektrisch rijden is populair in alle marktsegmenten?
‘Wat betreft bedrijfswagens gaat dat weer goedkomen. Het potentieel is nog groot. Zo’n beetje de helft van de bedrijfswagens is nog niet elektrisch. Op het gebied van bestelbusjes en elektrische trucks gebeurt nog vrijwel niets, met uitzondering van enkele koplopers. Dit in tegenstelling tot Nederland bijvoorbeeld, mede vanwege het invoeren van zero-emissiezones in steden, iets wat wij nog niet kennen. Ook bij particulieren gaat het langzaam. Er was even een premie op de elektrische auto, maar die had nauwelijks impact en is er al niet meer.’

Is dat erg?
‘Ik denk het niet. Met de enorme verkoop van elektrische auto’s ontstaat over enkele jaren ook een flinke tweedehandsmarkt voor elektrische personenauto’s. Die zakelijke auto’s worden immers doorgaans na 3 of 4 jaar afgedankt. Staat er dan bijvoorbeeld 150.000 kilometer op de teller, dan maakt dat niet uit. De batterijen degraderen niet zo snel; je kunt er nog prima een tijd mee rijden. Het is natuurlijk dan wel zaak die auto’s in ons land te houden.’

Jij ziet geen barrières meer voor ev’s in België?
‘Jawel. We hebben het over een wagenpark met een hoge leasecomponent. Banken en leasebedrijven worden geconfronteerd met problematiek aangaande het bepalen van de restwaarde. Die is lastig in te schatten, onder meer vanwege de snelle technologische ontwikkeling – er komen steeds goedkopere, betere modellen op de markt waarmee je verder kunt rijden – en het snelle flip-floppen van grote autofabrikanten met dan weer lage en dan weer hoge prijzen. Fout schatten kan grote consequenties hebben voor hun bedrijfsvoering. En gaan de leaseprijzen omhoog, dan heeft dat natuurlijk implicaties voor de snelheid van de opkomst van de elektrische auto in ons land.’

Gaat het hard genoeg met laadinfra?
‘Ik zie weinig problemen. Er zijn geen wachttijden, de prijzen van laders zijn marktconform. De initiatieven op het gebied van thuisladers, laadinfra bij bedrijven en publieke laadvoorzieningen, zowel AC als DC, zijn legio. De snelheid waarmee het gaat, is geen issue; ik heb nog nooit geen laadpaal kunnen vinden. Bovendien is onlangs een belangrijke hobbel op dit vlak opgelost.’

Welke?
‘Werknemers die thuis laden verwachten dat die stroom wordt terugbetaald door hun bedrijf, hebben daar ook recht op wat betreft hun zakelijke kilometers. Echter, nog niet iedereen heeft een slimme meter. Bovendien maken ze gebruik van verschillende energieleveranciers; de tarieven die ze betalen, lopen uiteen en veranderen, sommigen maken ook al gebruik van een dynamisch contract. Tot voor kort was het beleid dat de vergoeding gelijk moest zijn aan hun werkelijke kosten. Maar dat betekent dus dat je die voor iedere werknemer exact moet bepalen, wat een logistieke en administratieve nachtmerrie is. Onlangs is echter bepaald dat de vergoeding mag op basis van het standaardtarief, het zogenaamde CREG-tarief, een gemiddelde van alle tarieven. Ook hiermee is een hobbel voor elektrisch rijden weggenomen.’

België wordt de Europese leider in elektrisch rijden?
‘Nee. Die lof is voorbehouden aan andere landen. Zo is in Denemarken al 60 procent van de nieuwe auto’s elektrisch. In Noorwegen ligt dat verkooppercentage op 95 procent. Die landen halen we nooit meer in. In België lopen we iets achter op Nederland, maar die achterstand zullen we snel ruimschoots goedmaken. Er rijden nu iets minder dan 400.000 Belgische ev’s op onze wegen. Eind dit decennium zullen dat er naar verwachting 1,6 à 1,8 miljoen zijn, dat is een derde van alle personenwagens.’