Vlaanderen weigert vergunning voor 6 agri-pv-projecten

Het Agentschap Landbouw en Zeevisserij in Vlaanderen heeft in totaal 6 aanvragen voor zonneparken op landbouwgronden ongunstig geadviseerd. Dat blijkt uit het antwoord van Vlaams minister Jo Brouns op schriftelijke vragen van parlementslid Mien Van Olmen (cd&v).

Strikte beoordeling
De aanvragen werden getoetst aan de beleidsmatige nota over 'Zonneparken en agrivoltaïcs in agrarisch gebied', opgesteld door het Agentschap Landbouw en Zeevisserij en het Departement Omgeving. Begin maart waren er 9 dossiers ingediend, waarvan er inmiddels 6 zijn beoordeeld.

'Na toetsing aan de nota zijn deze dossiers ongunstig geadviseerd. Dit komt doordat de aanvragen zich niet kenmerken als agrivoltaïcs, maar als zonneparken,' stelt minister Brouns. 'Hierbij is er sprake van een aanzienlijke ruimtelijke impact op het agrarisch gebruik en op de hoofdfunctie beroepslandbouw, waarbij landbouwactiviteiten ondergeschikt zijn aan de energieopwekking.'

Onderzoek naar agrivoltaïcs
Terwijl grote zonneparken op landbouwgrond worden afgeremd, lopen er wel onderzoeksprojecten naar agrivoltaïcs – het combineren van landbouwproductie en zonne-energieopwekking op dezelfde grond. In 2024 is het vierjarige VLAIO LA-traject 'Agri-PV: Gecombineerd fruit en groene stroom produceren' van start gegaan.

In dit project werken Proefcentrum Fruitteelt (PCfruit), KU Leuven en Innovatiesteunpunt voor landbouw en platteland (Boerenbond) samen aan 3 doelstellingen. Ze onderzoeken of agrivoltaïcs de oogstzekerheid kan garanderen en extra gewasvoordelen bieden, ze willen de technologie instapklaar maken voor fruittelers, en ze willen de kennis breed verspreiden.

'In het voorjaar van 2025 is op PCfruit een nieuwe agrivoltaïcs-installatie geplaatst waarin verschillende types panelen boven pitfruit worden uitgetest,' licht minister Brouns toe. Eerder liep van 2019 tot 2021 al een tweejarig TETRA-VLAIO project over dit onderwerp.

Kennisopbouw noodzakelijk
Hoewel agrivoltaïcs potentieel heeft om bedrijven robuuster te maken en zowel landbouwproducten als energie te laten produceren, is er volgens de minister nog meer onderzoek nodig voordat de technologie op grote schaal kan worden uitgerold.

'Om agrivoltaïcs versneld te kunnen uitrollen, is er nog nood aan extra onderzoeksdata om telers bedrijfszekerheid te bieden: welk type paneel is meest geschikt, welke impact heeft de installatie op plagen en ziekten en hoe moet het irrigatiebeleid aangepast worden?'

In het lopende onderzoeksproject wordt daarom ingezet op demonstratieactiviteiten bij pioniers en de ontwikkeling van een kenniskader dat fruittelers ondersteunt bij investeringsbeslissingen, rekening houdend met technische, financiële en juridische aspecten.

Zonneboeren
Voor andere teelten dan fruit zijn er voorlopig geen nieuwe initiatieven gepland om agrivoltaïcs te ondersteunen, aldus Brouns. Ook zijn er momenteel geen onderzoeksprojecten die het potentieel van 'zonneboeren' in Vlaanderen in kaart brengen.

Het parlementslid Van Olmen benadrukte in haar vraagstelling dat er in Vlaanderen nog veel onontgonnen potentieel is voor zonne-energie op andere locaties, zoals parkings, daken, openbare infrastructuur, stortplaatsen en industriegebieden, evenals op landbouwgebouwen zoals stallen en loodsen.