Vlaanderen verkort vergunningsprocedures voor hernieuwbare energie

Die richtlijn van de Europese Unie (EU) vereist kortere termijnen voor het afgeven van vergunningen om zo de energietransitie te versnellen.

Europese regels
De Europese richtlijn hernieuwbare energie (RED III) is sinds november 2023 van kracht. Deze richtlijn bevat nieuwe regels voor hernieuwbare energie tot 2030 en daarna. Een belangrijk onderdeel hiervan zijn kortere vergunningsprocedures. Zowel België als Nederland werd afgelopen oktober al in gebreke gesteld door de Europese Commissie, omdat belangrijke onderdelen van de herziene Europese richtlijn niet voor de deadline van 1 juli 2024 omgezet was in nationale wetgeving.

Ook Vlaanderen moet daarom zijn wetgeving aanpassen en heeft daartoe nu een belangrijke stap gezet.

Kortere termijnen
De huidige Vlaamse procedures duren langer dan wat Europa nu eist. Voor eenvoudige procedures hanteert Vlaanderen nu 60 dagen, voor gewone procedures 105 tot 180 dagen. De nieuwe regels leggen kortere termijnen op voor specifieke projecten.

Voor kleine zonne-energieprojecten tot 100 kilowatt geldt straks een maximumtermijn van 1 maand. Vergunningsprocedures voor zonnepanelen en energieopslag bij bestaande gebouwen moeten straks binnen maximaal 3 maanden afgerond zijn. Kleine warmtepompen moeten binnen 1 maand vergund worden, voor bodemwarmtepompen geldt een termijn van 3 maanden.

Praktische gevolgen
Het Vlaamse decreet erkent dat vooral de korte termijn voor grote warmtepompen moeilijk haalbaar is. Een openbaar onderzoek past nauwelijks in zo'n korte periode, maar is wel verplicht volgens de richtlijn.

Voor de meeste zonnepaneelinstallaties in Vlaanderen is daarentegen geen vergunning nodig, waardoor de gevolgen van de nieuwe regels beperkt blijven. In speciale versnellingszones gelden overigens nog kortere termijnen: 12 maanden in plaats van 2 jaar. Voor kleinere installaties onder 150 kilowatt geldt binnen deze zones 6 maanden.

Volgende stappen
De Vlaamse regering vraagt nu advies aan de Strategische Adviesraad Ruimtelijke Ordening (SARO) en de Milieu- en Natuurraad van Vlaanderen (Minaraad).

De overheid benadrukt dat er niets verandert aan wie beslist over de dossiers of hoe ze worden behandeld. Ook de beoordeling vanwaar installaties mogen komen en of ze passen in de ruimtelijke ordening blijft hetzelfde.