‘Nederlandse consumenten betalen niet voor aanleg stroomnet Duitsland’

Over de geplande investeringen van 195 miljard euro in het elektriciteitsnet stelt de minister dat investeringen in het Duitse elektriciteitsnet volledig worden terugverdiend via Duitse nettarieven.

Kostenverdeling
‘Bij interconnectoren worden de kosten verdeeld tussen de Transmission System Operators (TSO’s, red. hoogspanningsnetbeheerders) van de betreffende landen en doorgaans wordt hierbij een 50-50 verdeelsleutel gehanteerd’, antwoordt de minister op de Kamervragen over kostendeling met buurlanden. Het kabinet zet in op samenwerking met andere EU-landen om bij toekomstige projecten ‘een gezamenlijke en gebalanceerde verdeling van kosten en baten te verkennen’.

De minister bevestigt dat TenneT de komende jaren tot 195 miljard euro aan netuitgaven voorziet, waarvan 88 miljard euro op zee. Slechts een zeer beperkt deel hiervan houdt direct verband met interconnecties: ‘Het betreft slechts de opwaarderingen van 2 bestaande interconnectoren met België en Duitsland. Deze werkzaamheden van ongeveer 4 miljoen euro zijn in 2024 vrijwel afgerond.’

Export en doorvoer
Op de vraag hoeveel investeringen bedoeld zijn voor exportcapaciteit, antwoordt minister Hermans dat er geen analyse beschikbaar is die deze verdeling inzichtelijk maakt. ‘Een tracé dat van een kustlocatie naar Oost-Nederland loopt is primair bedoeld om de transportbehoefte te voorzien van productie aan de kust – van onder andere windenergie op zee – naar verbruikers in het binnenland, maar voedt potentieel ook interconnectie naar het buitenland.’

De minister stelt dat windparken op zee primair zijn bedoeld voor Nederlandse elektriciteitsvraag. ‘Er is sprake van een integrale Noordwest-Europese energiemarkt. Er is daarom niet een specifiek deel van de offshore wind op zee primair bedoeld voor export’, aldus Hermans.

Negatieve prijzen
Nederland heeft steeds vaker te maken met negatieve elektriciteitsprijzen door overproductie van hernieuwbare energie. De minister verwacht dat dit zal toenemen: ‘Naar verwachting neemt het aantal uren of kwartieren per jaar met zeer lage of negatieve uren de komende jaren verder toe.’

Ze benadrukt echter dat internationale verbindingen juist helpen om dit probleem te verminderen: ‘Een goed verbonden Europees elektriciteitssysteem draagt bij aan het maximaal benutten van de goedkoopste elektriciteitsproductie op elk moment.’

Governance TenneT
De minister stelt tot slot dat er voldoende waarborgen zijn dat TenneT-investeringen in Duitsland niet leiden tot hogere kosten voor Nederlandse gebruikers. ‘Alle netinvesteringen in Duitsland worden door Duitse afnemers via de daar geldende nettarieven betaald’, aldus de minister.

De investeringsplannen van TenneT worden getoetst door de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en het ministerie van Klimaat en Groene Groei. Volgens de minister zorgt dit systeem ervoor dat in Nederland primair investeringen plaatsvinden die noodzakelijk zijn voor het faciliteren van de afname en productie van elektriciteit via het Nederlandse net.