Hervorming RESCert: ‘Het mag inhoudelijk sterker en beter aansluiten op de praktijk’

In december 2024 rondde het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) een studie af over de Vlaamse erkenningen voor installateurs die zich richten op energie-efficiëntie. In dit onderzoek, uitgevoerd door Deloitte Consulting & Advisory, werd het RESCert-kader in kaart gebracht. Dit certificeringssysteem regelt de opleiding en erkenning van installateurs van hernieuwbare- energietechnologie zoals zonnepanelen, warmtepompen en zonneboilers.

Marktbehoeften
Aanleiding voor het herijken en opnieuw vormgeven van RESCert is de wijziging van het Europese Energy Efficiency Directive (EED). Deze richtlijn verplicht alle lidstaten onder meer om tegen eind 2024 te beoordelen of hun bestaande kwalificatie-, accreditatie- en certificeringsregelingen nog voldoen aan de marktbehoeften én voldoende leiden tot kwaliteit en vakbekwaamheid bij erkende installateurs.

Beroepservaring
Enkele vaststellingen in het rapport van Deloitte Consulting & Advisory. Voor RESCert-certificatie geldt geen diplomavereiste. Een opleiding van 30 à 40 uur en examen is wel verplicht. Een installateur moet minstens 1 maand beroepservaring hebben en om de 7 jaar bijscholen om de erkenning te behouden. Dat garandeert echter niet altijd kwaliteit. Vaak is slechts 1 persoon binnen een bedrijf RESCert-erkend, terwijl meerdere medewerkers betrokken zijn bij installatie van de energiesystemen.

Te hoog
De onderzoekers concludeerden tevens dat de meerwaarde van RESCert niet altijd gezien wordt door klanten. Naast de twijfels over de inhoud en kwaliteit van de opleiding, wordt ook de drempel voor deelname te hoog genoemd. De kosten kunnen variëren tussen 800 en 1.500 euro, wat toch een aanzienlijke investering is voor kleinere bedrijven. Bovendien zijn er geen jaarlijkse kwaliteitscontroles na installatie, wat een gemiste kans is.

Waardevol
De herijking van RESCert kan grote gevolgen hebben, onder meer voor installateurs van zonnepanelen en opslagsystemen; batterijen worden nu ook bijkomend meegenomen in de RESCert-opleiding. Nelectra consulteerde de leden in een enquête. Dat vormde de basis voor input aangaande herziening van de certificeringsregeling. Gedelegeerd bestuurder Fallon Declerck en technisch adviseur Freddy Steenackers geven allereerst aan dat een kwalitatieve RESCert-opleiding waardevol is, ook los van een koppeling aan premievoorwaarden, bijvoorbeeld voor pv en batterijen. ‘Het moet een kwaliteitslabel zijn dat installateurs én eindklanten echt vooruithelpt.’

Extra aandacht
Nelectra pleit voor een cursus die inhoudelijk sterker is en beter aansluit op de praktijk. Daarbij moet niet alleen de bedrijfsleiding, maar moeten ook de mensen op de werkvloer – zowel ervaren installateurs als nieuwkomers – de kans krijgen om zich te scholen. De nadruk moet liggen op kwaliteit in plaats van kwantiteit, met voldoende aandacht voor een veilige en duurzame installatiepraktijk. Steenackers: ‘Denk daarbij aan de noodzaak van veilig werken op hoogte, maar ook aan correcte recyclage van zonnepanelen en batterijen, met PV CYCLE en BEBAT als uitvoerende organisaties. We moeten niet alleen letten op de installatie, maar ook op wat er gebeurt met producten aan het einde van hun levensduur.’

Overal gelijk
Nelectra vraagt tevens om een neutrale beoordeling en een uniforme examenstructuur in alle opleidingscentra. De lat moet overal op gelijke hoogte liggen, ongeacht waar de opleiding wordt gevolgd. ‘Of je die nu bijvoorbeeld in Antwerpen, Gent of Hasselt volgt, er mag geen verschil zijn’, benadrukt Declerck. ‘Met deze aanbevelingen willen we de sector naar een hoger niveau tillen. De hervorming van het RESCert-systeem moet niet alleen de kwaliteit en veiligheid verbeteren, maar ook de drempel voor deelname verlagen. Aan VEKA de taak om onze voorstellen mee te nemen in de herwerking van RESCert.’