logo
© J. P. | Dreamstime.com
© J. P. | Dreamstime.com
8 januari 2025

Zonnepanelen blijven voorlopig in SDE++, mogelijk wel extra eisen

Zonnepanelen en windmolens passen goed bij de opzet van de Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++) en kunnen voorlopig subsidie blijven aanvragen. Wel komen er mogelijk extra eisen.

Dat meldt minister Hermans van Klimaat en Groene Groei naar aanleiding van de verkenning die zij is gestart naar de toekomstige ontwikkeling van de SDE++. In het voorjaar van 2024 meldde toenmalig minister Jetten ook al dat het vormgeven van een opvolger meer tijd vergt.

Volgende fase
‘De SDE++ en haar voorgangers zijn in het verleden herhaaldelijk aangepast om goed aan te sluiten bij wat in elke fase van de klimaat- en energietransitie nodig en gewenst is’, memoreert minister Hermans. ‘In de afgelopen jaren lag de nadruk op het versneld uitrollen van het aanbod aan hernieuwbare energie en het opschalen van technieken om in alle sectoren broeikasgassen te reduceren. Inmiddels is de transitie in een volgende fase beland waarin er uitdagingen zijn die zich met de huidige SDE++ niet altijd laten oplossen.’

Uitdagingen
De eerste uitdaging is volgens Hermans dat de vraag naar elektriciteit achterblijft bij het aanbod. ‘Netcongestie speelt daarin de komende jaren een belangrijke rol, maar ook op langere termijn blijft elektrificatie achter. Er ontstaan nu steeds grotere pieken in de elektriciteitsproductie. Daarmee wordt het net zwaar belast en worden verdere investeringen in de opwek van elektriciteit ook minder aantrekkelijk. De vraag naar en het aanbod van elektriciteit moeten daarom meer in evenwicht komen met elkaar.’

Een tweede uitdaging is volgens de minister dat het Europees en nationaal klimaat- en energiebeleid in de afgelopen jaren sterk is uitgebreid. Hermans: ‘Dit beleid zorgt er ook voor dat de behoefte aan subsidie vermindert, want bedrijven krijgen als gevolg van normerend beleid steeds meer inkomsten uit de markt. Omdat dit beleid vooralsnog onvoldoende investeringszekerheid biedt, vult de SDE++ dit beleid aan. Door die combinatie kan er een risico op over- of onderstimulering ontstaan.’

Kosten nog te hoog
‘Een derde uitdaging is dat het Nationaal Plan Energiesysteem de ontwikkelrichting voor het energiesysteem richting 2050 heeft geschetst, maar dat voor veel duurzame technieken de kosten nog te hoog zijn’, vervolgt de minister. ‘Dit gaat ten koste van de energiezekerheid van Nederland en van de mogelijkheden voor bedrijven om hier te verduurzamen. Tegelijkertijd betekent het goedkoper worden van veel andere technieken, zoals wind- en zonne-energie, dat de steun vanuit de overheid hier beperkter moet worden, zodat de markt de kosten voor verduurzaming steeds meer zelf gaat dragen. In het afgelopen jaar is de SDE++ doorgelicht om te beoordelen in hoeverre deze in de huidige vorm nog geschikt is voor de hiervoor genoemde uitdagingen.’

Nog passend
Voor de stimulering van een aantal technieken is de conclusie dat de SDE++ – al dan niet met aanpassingen – voorlopig nog een passend instrument is. ‘Totdat er geschikt alternatief instrumentarium aanwezig is, blijft de SDE++ voor deze technieken beschikbaar’, aldus Hermans. ‘Aanpassingen aan de SDE++, zoals het afbouwen van steun voor techniekgroepen, zullen zorgvuldig worden gewogen en tijdig aangekondigd. Voorspelbaar en stabiel beleid zijn essentieel voor de investeringszekerheid die nodig is voor de transitie.’

Zonnepanelen en windmolens passen volgens de minister in beginsel goed binnen de systematiek van de SDE++. Wel constateert ze dat de kostprijsdalingen ervoor zorgen dat de onrendabele top in de afgelopen jaren flink is afgenomen en de SDE++ een risico op overstimulering heeft. ‘Tegelijkertijd kunnen onder meer volatiele elektriciteitsprijzen ervoor zorgen dat operationele steun wel nodig blijft om de uitrol van zon-pv en wind op land te continueren.’

Contracts for difference
Met de invoering van een overwinstbeperking voor deze technieken vanaf de openstellingsronde van dit jaar wil het kabinet de uitrol van zonnepanelen en windmolens continueren en tegelijkertijd het risico op overwinst beperken. ‘Daarnaast is het kabinet bezig met de uitwerking van tweezijdige contracts for difference (cfd’s) en is het streven deze vanaf 2027 te introduceren’, aldus Hermans. ‘Dit is een instrument waarbij de overheid en de producent een vaste prijs voor de productie van elektriciteit afspreken. Ligt de marktprijs daaronder, dan ontvangt de producent geld van de overheid. Ligt de marktprijs daarboven, dan ontvangt de overheid geld van de producent.’

Nieuwe wetgeving
Met tweezijdige cfd’s is het straks mogelijk om méér inkomsten af te romen dan over de subsidielooptijd aan subsidie is verstrekt. Voor de introductie van tweezijdige cfd’s is volgens de minister naar alle waarschijnlijkheid nieuwe wetgeving nodig.

‘Het wettelijk kader wordt zo vormgegeven dat daarin op termijn meer technieken kunnen worden ondergebracht dan alleen zon-pv en wind op land’, duidt ze. ‘Dit kan wenselijk zijn wanneer de onrendabele top van technieken sterk is afgenomen, maar vanwege onzekere marktomstandigheden wel behoefte is aan financiële zekerheid.’

Extra maatregelen
Tot slot wijst Hermans erop dat de SDE++ een negatieve impact kan hebben op andere beleidsdoelen. Om die reden zijn volgens haar binnen de SDE++ de afgelopen jaren bijvoorbeeld al maatregelen genomen voor natuurinclusieve wind- en zonneparken en het beperken van netcongestie.

Mogelijk volgen nog extra maatregelen. Hermans: ‘Voor zon-pv en wind op land onderzoekt het kabinet op korte termijn aanvullende maatregelen die bijdragen aan circulariteit door middel van het hergebruik van niet-primaire installatieonderdelen, duurzaamheid door middel van eisen aan de CO2-voetafdruk van zonnepanelen en beperking van netcongestie.’

Openstelling 2025
Over dat laatste onderwerp is het Planbureu voor de Leefomgeving (PBL) om advies gevraagd.  De Tweede Kamer wordt nog voor de openstellingsronde van 2025 geïnformeerd over de toevoeging van extra eisen.

Hermans besluit: ‘Het komende jaar zal het kabinet de verkenning naar aanpassingen aan de SDE++ en vervangend instrumentarium voortzetten en op basis daarvan een compleet pakket met voorstellen voor aanpassingen aan de SDE++ voorbereiden.’

Deel dit artikel:

Nieuwsbrief

Meld u aan voor de nieuwsbrief met het laatste nieuws!
Ja, ik wil de nieuwsbrief ontvangen en heb de privacy policy gelezen.

Laatste Nieuws

Bekijk al het nieuws

Meest gelezen

Producten