Afschaffing salderingsregeling zonnepanelen – kiezersbedrog BBB en PVV?

Wat ging er door je heen bij het horen van dit nieuws?
‘Enorme verbazing en enig vermaak. De senatoren van de BBB en PVV stemden onlangs tegen het wetsvoorstel om deze subsidie geleidelijk naar 0 te brengen. Nu ze in de regeringscoalitie zitten, is alles anders en lijken ze zelfs verder te gaan dan Jetten door saldering in één keer overboord te zetten en per 2027 volledig te schrappen. Blijkbaar worden ze geconfronteerd met de consequenties van het handhaven van saldering.’

De salderingsregeling kost de overheid heel veel geld, miljarden euro’s…
‘Ik heb dan ook het vermoeden dat daar de reden ligt, maar ik zat niet aan de onderhandelingstafel. Kiezen voor afschaffing vanaf 2027 betekent in ieder geval dat de kosten van de salderingsregeling voor de staatskas tot dat moment blijven bestaan. Het is zelfs maar de vraag of het kabinet dat nu gevormd gaat worden er tegen die tijd nog zit. Wat dat betreft kun je je afvragen wat deze coalitie hier financieel bij te winnen heeft.’

Zie jij dit als kiezersbedrog (red. zowel BBB als PVV beloofden in aanloop naar de verkiezingen de salderingsregeling te willen behouden)?
‘Zo zou je het kunnen noemen. Vanuit de PVV werd in 2013 al aangegeven dat de salderingsregeling onhoudbaar was. Die recente stem tegen afbouw lijkt mij nog altijd vooral politiek opportunisme, een gemakkelijke manier om Jetten tegen te werken en bij de kiezer in het gevlij te komen. Ook de BBB neemt een heel scherpe bocht. Zij gaven bij het Eerste Kamerdebat over saldering nog aan dat afbouw van saldering wat hen betreft pas aan de orde is als de netproblematiek is opgelost. Dat laatste is volgens mij nog niet het geval, of ik moet niet goed hebben opgelet. Toch wordt nu net zo gemakkelijk weer een andere positie ingenomen. Ik vraag me af wat de achterbannen van deze partijen hiervan vinden.’

Jij zult als oprichter en enig lid van de Bond tegen Salderen toch blij zijn met dit besluit?
‘Ja. Saldering in de huidige vorm is simpelweg onhoudbaar geworden, iedereen met enig inzicht in de elektriciteitsmarkt kan dat zien. Daarbij zien we dat zonnepanelen zich ook zonder salderen terug kunnen verdienen. Waarom dan salderen overeind houden? De problematiek van de regeling zit met name bij de energieleveranciers. Zij moeten zonnestroom afnemen tegen een gereguleerde, te hoge prijs. Die kosten moeten onder de streep door de klant worden opgebracht. Zo’n beetje alle energieleveranciers hebben daar nu maatregelen voor genomen, soms zichtbaar op de energierekening en soms onzichtbaar. Deze maatregelen leiden nu tot heel veel discussie en onrust. Daar is eigenlijk maar één goede oplossing voor, en dat is het zo snel mogelijk afschaffen van de salderingsregeling.’

Die maatregelen gaan nu weer verdwijnen?
‘De komende 2,5 jaar verwacht ik dat in ieder geval nog niet. De salderingsregeling blijft in die periode immers nog bestaan. Daarna is het speculeren. Het zou mij niet verbazen als ze niet geheel verdwijnen. Zonnepanelen blijven immers zorgen voor additionele kosten voor energieleveranciers vanwege extra onbalans en profieleffecten. Dit kan bijvoorbeeld versleuteld worden in de terugleververgoeding, maar het is ook mogelijk door apart terugleverkosten door te blijven rekenen of het bijvoorbeeld in de vaste leveringskosten te versleutelen. Wat dit exact gaat betekenen voor de energierekening voor hun afnemers met pv op het dak is dan ook lastig te voorspellen. Het is in dat kader bijvoorbeeld ook niet ondenkbaar dat leveranciers consumenten in de toekomst gaan vragen om controle over de omvormer in ruil voor een vergoeding. Zo kan de leverancier zijn kosten beter beheersen en de consument daarvoor belonen.’

Wat moet de volgende stap van een nieuw kabinet in het salderingsdossier zijn?
‘Afschaffing is mooi, maar het zit ook in de details. Wordt bijvoorbeeld de minimumprijs voor teruggeleverde stroom van 80 procent van het leveringstarief die in het vorige voorstel zat gehandhaafd? Dat zou betekenen dat er nog steeds veel kosten bij de leverancier terechtkomen. Die zullen ze blijven doorberekenen, lijkt mij. De exacte invulling van dit beleidsvoornemen is dus van groot belang. Maar boven alles is daar snel duidelijkheid over nodig om een einde te maken aan de onzekerheid in de markt. Bedrijven willen weten wat er exact staat te gebeuren, zodat ze daarop voor kunnen sorteren.’

Is het afschaffen van salderen goed nieuws voor de thuisbatterij?
‘Ja en nee. Meer zelfconsumptie middels opslag wordt interessant, dat is evident. Maar wat betreft handel op de onbalansmarkten, individueel of collectief, kan er sprake zijn van een negatief effect op het verdienmodel. Nu betaal je immers energiebelasting over het netto afgenomen volume stroom per jaar, na afschaffing van saldering betaal je energiebelasting over het bruto afgenomen volume. Neem je nu bijvoorbeeld 1.200 kilowattuur af en voed je 800 kilowattuur in, dan betaal je nu maar energiebelasting over 400 kilowattuur. Na de afschaffing van saldering zou je over de volle 1.200 kilowattuur energiebelasting moeten betalen. Het feest van geld verdienen met behulp van energiehandel, bijvoorbeeld op de onbalansmarkt, zou dus zomaar eens voorbij kunnen zijn in 2027. Daarmee is het dan ook de vraag wat de beloftes die sommige partijen nu doen - businesscases met zeer korte terugverdientijden - waard blijken te zijn. Ik ben dan ook erg benieuwd hoe dat de komende tijd uit gaat pakken.’