Dat heeft Eurocommissaris voor Financiële Diensten, Financiële Stabiliteit en de Kapitaalmarktenunie Mairead McGuinness verklaard in een debat met het Europees Parlement. Tijdens het debat met de naam ‘State of EU solar industry in the light of unfair competition’ stelde ze dat het aan banden leggen van de invoer van onder meer zonnepanelen gevaarlijk is, omdat Europa momenteel 97 procent van de zonnepanelen die het installeert, importeert.
Hevige concurrentie
De European Solar Manufacturing Council (ESMC) riep de Europese Commissie eind januari juist op om snel een reeks noodmaatregelen te nemen om Europese producenten van zonnepanelen te beschermen tegen hevige concurrentie uit China. McGuinness hierover: ‘Sinds 2023 heeft een wereldwijd overaanbod en een sterke stijging van de invoer in de EU de toeleveringsketens voor zonnepanelen onder grote druk gezet, waardoor de prijzen met meer dan 40 procent zijn gedaald. Deze dalende prijzen zijn een kans voor burgers en zonnepaneelinstallateurs omdat ze de interne vraag ondersteunen, maar het is duidelijk een uitdaging voor zonnepaneelproducenten in de EU. Onze Europese producenten hebben hun zonnepanelen op voorraad liggen en lijden verliezen.’
Net Zero Industry Act
McGuinness heeft hooggespannen verwachtingen van de onderhandelingen tussen het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie over de Net-Zero Industry Act die dinsdagavond zijn afgerond. ‘De NZIA bevat verschillende maatregelen die relevant zijn voor de zonnepanelensector. Het is met name gericht op het stimuleren van de publieke vraag door middel van veilingen voor hernieuwbare energie en openbare aanbestedingen met behulp van duurzaamheids- en veerkrachtcriteria om de diversificatie van de inkoop van net-zero-technologieën te bevorderen.’
Tot slot heeft de EU, wanneer dat gerechtvaardigd is, volgens McGuinness ook instrumenten om oneerlijke handelspraktijken aan te pakken. ‘Als dat in het algemene belang van de EU is, kunnen we die actie ondernemen. Gezien het feit dat we momenteel in grote mate afhankelijk zijn van import om de EU-doelstellingen voor de ontwikkeling van zonne-energie te halen, moet elke mogelijke maatregel worden afgewogen tegen de doelstellingen die we onszelf hebben gesteld met betrekking tot de energietransitie.’
Handelsbeschermingsmaatregelen
Walburga Hemetsberger, algemeen directeur van de Europese koepelorganisatie Solar Power Europe, toont zich weinig onder de indruk van de woorden van McGuinness. ‘De tijd dringt om de Europese fabrikanten te redden. Europese fabrikanten van zonne-energie bevinden zich in een ander landschap dan in mei 2022, toen de Europese strategie voor zonne-energie werd aangekondigd. Fabrikanten gaan failliet. Er is dringend behoefte aan meer steun en betere toegang tot steun.’
Hemetsberger stelt het geruststellend te vinden dat de Europese Commissie het effect van mogelijke handelsbeschermingsmaatregelen zorgvuldig zal afwegen tegen de energie- en klimaatdoelstellingen van Europa. ‘De geschiedenis heeft uitgewezen dat handelsbeschermingsmaatregelen niet hebben geleid tot een herschikking van de zonne-energieproductie en samenvielen met een sterke daling van de zonne-energieproductie. Ons model suggereert dat zogenaamde vrijwaringsmaatregelen voor zonne-energie (red. importheffingen) kunnen leiden tot een daling van meer dan 30 procent van de zonnepaneelinstallaties dit jaar, en tot een halvering in de komende jaren.’
De topvrouw besluit dat Europa op een beslissend moment staat. ‘Als Europa nu niets doet, zal er geen zonne-energiefabricage meer over zijn om te redden. We kunnen onze klimaat- en energiezekerheidsdoelen niet aan anderen overlaten.’