Het Dilemma | 75 gigawatt aan batterijaanvragen bij netbeheerders, zegen of vloek?

Hoe gaat het met de markt voor grootschalige batterijen in Nederland?
‘Wij hebben het ontzettend druk. SemperPower heeft net 2 grote projecten overgenomen van epc-contractors, Castor en Pollux. Daarmee hebben we nu in totaal 140 megawattuur live in het net draaien. Die batterijen worden ingezet door huurders ten behoeve van balancering van het net en de day-ahead-handel. De komende 5 jaar willen we doorontwikkelen naar 1,4 gigawatt aan flexibel vermogen.’

Dat zit ook in de pijplijn?
‘Het gaat goed. We closen nu bijvoorbeeld een project van 100 megawatt. Maar feitelijk zijn er nog maar 2 spelers in Nederland die daadwerkelijk operaties van dit formaat en deze soort online hebben. Ze vergen veel kapitaal om te realiseren en de businesscases zijn heel scherp. Je moet op alle fronten weten wat je doet, niet in het minst wat betreft funding, en lef en passie hebben.’

Er liggen inmiddels vele aanvragen voor het aansluiten van grote batterijen bij de Nederlandse netbeheerders, voor 75 gigawatt in totaal. Is dat overkill?
‘De netbeheerders gaan in een recent scenario uit van 10 gigawatt noodzakelijk flexibel batterijvermogen in 2030 om stroomzekerheid te kunnen blijven garanderen. In dat perspectief lijkt 75 gigawatt aan projecten heel veel.’

Lijkt?
‘Vele partijen zien een grote toekomst in deze markt, sorteren daarop voor, ook door netaansluitingen aan te vragen voor plannen die geenszins concreet zijn. Of ze er uiteindelijk echt instappen, daartoe in staat zijn, is de vraag. Ook locatie is van groot belang om flexibiliteit in ons energiesysteem te brengen met behulp van een batterij.’

Er gaat maar een klein deel door uiteindelijk?
‘10 procent is geen onredelijke inschatting, zo leert de praktijk. Daarmee hebben we het dan over zo’n 7,5 gigawatt, minder dan aan het einde van dit decennium nodig is, maar het komt enigszins in de buurt. Er is in die zin dus sprake van een gezonde ontwikkeling. Die 10 gigawatt zouden we best eens kunnen gaan halen. Dan moet natuurlijk wel snelheid worden gemaakt. Het duurt jaren om een batterijproject te realiseren.’

Netbeheer Nederland noemde die 75 gigawatt aan aanvragen in een position paper waarbij aandacht werd gevraagd voor netproblematiek.
‘Laten we helder zijn. SemperPower is opgericht om de energietransitie te versnellen. Met ons type batterijen dragen we per definitie bij aan een efficiënt gebruik van het net. Ze zijn deel van de oplossing en niet van het probleem. We mitigeren onbalans. En wat betreft de handel in stroom: we laden als de prijs laag is, dus bij een overschot, en ontladen als die prijs hoog is, dus bij vraag naar stroom.’

Toch ervaren netbeheerders het als een heel spannende ontwikkeling, zo blijkt uit die positon paper.
‘Dat is het ook. Het is allemaal nieuw. Ze willen zekerheid dat het goed gaat. Daarnaast komt er nu heel veel werk op hen af. Al die batterijaanvragen beoordelen is een hele klus. Het kost tijd en geld, de inzetbaarheid van mensen is problematisch. Dat kun je blijven benadrukken, maar het is wel gewoon iets wat moet gebeuren. We willen nu eenmaal die energietransitie realiseren. Dat vergt aanpakken, en ook het loslaten van sentiment en omarmen van de werkelijkheid.’

Waar hebben jullie behoefte aan?
‘We moeten het samen doen. Dat betekent openstaan voor elkaar, begrip tonen en constructief met elkaar praten. Er moet worden gefocust op serieuze partijen die ervaring hebben opgebouwd, niet op die even snel een project denken te kunnen realiseren. Er moet gehandeld worden op basis van professionaliteit en mogelijkheden, niet op basis van angst. Op al die fronten zijn nog flinke stappen te zetten. Tegelijkertijd zien TenneT en onze distributienetbeheerders (dso’s) het belang van een snelle uitrol van grote batterijsystemen echt wel. Ik ben dan ook positief over de toekomst.’