Minister botst met Kamer over ‘uitzetten’ apparaten bij consumenten, escalatieladder op komst

Jetten stuurde de Tweede Kamer voorafgaand aan het netcongestiedebat de Actieagenda Laagspanningsnetten toe. De actieagenda bevat 58 maatregelen om de problemen op het laagspanningsnet het hoofd te bieden.

Verplichten
Tijdens het commissiedebat voerde demissionair minister Jetten onder meer een hevige discussie met Alexander Kops van de PVV. Die heeft op zijn beurt grote problemen met één specifieke passage uit het actieplan: ‘Als het niet lukt om door tijdige netverzwaring of door voldoende kleinverbruikers vrijwillig aanpassen van hun netgebruik aan de beschikbare capaciteit, overbelasting van een laagspanningsnet te voorkomen, dan kan het nodig zijn om kleinverbruikers te verplichten om productie of verbruik aan te passen om stroomstoringen te voorkomen.’

‘Dat lees ik als een verplichting – verminderd energieverbruik – en concreet het uitzetten van apparaten’, aldus Kops. ‘Als die vrijwillige maatregelen geen effect hebben, wanneer treedt dit dan in werking?’

Problemen voor zijn
Minister Jetten liet de Tweede Kamer weten dat er een verkeerd beeld ontstaan is over de actieagenda. ‘Het gaat ook helemaal niet om het uitzetten of afschakelen. Maar neem bijvoorbeeld de laadpaal. Als die elektrische auto tot 7 uur ’s ochtends aan de laadpaal staat, kan die ook in een wat lager tempo opladen. Dan kan er in de rest van de straat ook optimaal gebruik van het stroomnet worden gemaakt. Dus dat zijn slimme manieren om met zijn allen ervoor te zorgen dat iedereen hier geen hinder van ondervindt. Wat we wel hebben gezegd, is dat we nu al deze onorthodoxe maatregelen juist nemen om te voorkomen dat we over een paar jaar extreem in de problemen komen. En daarom is het ook belangrijk om met elkaar de vinger aan de pols te houden, want we willen volgens mij die extreme ingrepen allemaal voor zijn. Dus ik snap dat de heer Kops dit element nu effectueert uit het actieplan. Maar dat is dus absoluut niet iets wat we nu het komende jaar van plan zijn. We willen juist met zijn allen voorkomen dat we in deze situatie terechtkomen. De minister gaat niet in de meterkast zitten. De minister zit niet aan de warmteknop van de douche. Daar bemoeit de minister zich niet mee.’

90 procent
Tegelijkertijd erkent Jetten dat de uitleg in de actieagenda beter had gekund. ‘Netbeheerders hebben echter de verantwoordelijkheid om in gevallen van noodsituaties de stabiliteit van het stroomnet te waarborgen. En dan kun je dus noodmaatregelen nemen. En dan gaat het soms ook om gericht even een aantal ingrepen doen om te voorkomen dat het net eruit klapt. En laten we de komende jaren vooral met elkaar kijken hoe we onder andere via de Europese normeringen ervoor kunnen zorgen dat laadpalen en warmtepompen ook slim zijn, zodat ze niet onnodig gebruikmaken van het net. Altijd vanuit de gedachte dat je er als consument ook geen last van moet hebben. Als die warmtepompen even niet op 100 procent maar op 90 procent draaien om netcapaciteit vrij te maken, wordt het huis nog steeds warm gestookt. Daar merk je eigenlijk als consument niks van.’

Escalatieladder
‘Dat is dus niet een standaardpraktijk die we de hele dag het hele jaar door overal gaan toepassen’, vervolgt Jetten. ‘Het is een noodmaatregel in een noodsituatie.

Om alle onduidelijkheid weg te nemen, heeft minister Jetten tijdens het debat toegezegd om bij de volgende Kamerbrief over netcapaciteit de escalatieladder te beschrijven, inclusief alle randvoorwaarden en waarborgen.