Actieagenda laagspanningsnet moet problemen bij 750.000 eigenaren zonnepanelen voorkomen

De rijksoverheid, netbeheerders en andere betrokken partijen nemen als onderdeel van de actieagenda maatregelen om drukte op het laagspanningsnet – waar consumenten en kleine bedrijven op aangesloten zijn – tegen te gaan. Door drukte op het midden- en hoogspanningsnet – de snelwegen en provinciale wegen van het elektriciteitsnet – neemt ook op het laagspanningsnet het risico op storingen en wachtrijen voor nieuwe of zwaardere aansluitingen toe.

3 doelen
Onafhankelijk coördinator Stephan Brandligt is afgelopen mei gevraagd om de gezamenlijke actieagenda op te stellen om netcongestie op het laagspanningsnet aan te pakken. De actieagenda vormt het vierde spoor van het Landelijk Actieprogramma Netcongestie dat in december 2022 is vastgesteld en bouwt voort op de maatregelen die via de 3 bestaande werksporen al worden geïmplementeerd.

Met de actieagenda voor laagspanningsnetten nemen de rijksoverheid, netbeheerders, gemeenten, provincies, toezichthouder ACM en betrokken brancheverenigingen en marktpartijen gezamenlijk maatregelen om problemen met het volle stroomnet te beperken en voorkomen. Om effectief op te treden tegen de actuele en verwachte problemen op de laagspanningsnetten is het namelijk nodig om in te zetten op netverzwaringen, inzicht in de – toekomstige – belasting van de laagspanningsnetten en vraag en aanbod van elektriciteit af te stemmen ter voorkoming van piekbelasting. De agenda kent hiertoe 3 oplossingsrichtingen: ten eerste het sneller uitbreiden van het lokale stroomnet, ten tweede het verbeteren van het inzicht in het toekomstige gebruik van het stroomnet en ten derde het efficiënter gebruikmaken van het net.

54.000 elektriciteitshuisjes
Naar schatting van de netbeheerders moet er tot 2035 tussen de 80.000 en 105.000 kilometer kabel – 2 keer de aarde rond – worden gelegd en 37.000 tot 54.000 elektriciteitshuisjes worden bijgebouwd. Niet alleen een tekort aan personeel en materiaal vormt een uitdaging, maar ook het vinden van voldoende ruimte hiervoor.

1,5 miljoen kleinverbruikers
Als er geen actie ondernomen wordt, leidt dat volgens de actieagenda tot 2030 tot problemen bij 1,5 miljoen kleinverbruikers.

Meer dan 350.000 kleinverbruikers zullen herhaaldelijk te maken krijgen met onderspanning, waardoor lampen kunnen knipperen en apparatuur niet altijd goed werkt. Ongeveer 400.000 kleinverbruikers lopen een groter risico op storingen. Tot slot zullen ongeveer 750.000 kleinverbruikers – jarenlang – te maken krijgen met overspanning. Hierdoor schakelen omvormers van zonnepanelen zich uit en kan hun zonnestroom tijdelijk niet het net op. Ook zal in het geval er niks gebeurt tot en met 2030 de wachttijd voor nieuwe of zwaardere kleinverbruikaansluitingen significant toenemen. Zonder aanvullende maatregelen kan deze gaan oplopen tot vele maanden.

Rol rijksoverheid
Met deze actieagenda zetten netbeheerders, de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO), meerdere ministeries, toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM), kennisinstellingen, brancheorganisaties en marktpartijen daarom de schouders onder maatregelen die netcongestie op het laagspanningsnet tegengaan.

‘De maatregelen in de Actieagenda zijn concreet toegedeeld aan de betrokken partijen en met hen worden afspraken gemaakt over de uitvoering’, duidt demissionair minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten. ‘Uiteraard betrekken deze partijen andere relevante partijen bij de uitwerking en implementatie. De uitvoering van de actieagenda vereist commitment van alle betrokken partijen. Ik zie hierbij een belangrijke regierol voor de rijksoverheid. Hoewel er in korte tijd zeer veel werk verzet is, moeten er nu veel maatregelen uitgewerkt worden en in de praktijk gebracht. Dit vergt bijvoorbeeld in veel gevallen in ieder geval nadere vormgeving, het in beeld brengen van de potentiële bijdrage en waar nodig de vereiste aanpassing van de regelgeving.’