Minister gaat terugregelen zonnepanelen bij consumenten onderzoeken

De Nederlandse netbeheerders ontvangen steeds vaker klachten van consumenten van wie de omvormers van zonnepanelen uitschakelen. Zo ontving Stedin afgelopen jaar ruim 2 keer zoveel klachten – 3.000 in totaal – dan in 2022. Bij Liander kwamen 6.000 klachten binnen, bijna 3 keer zo- veel ten opzichte van een jaar eerder.

Spanningsregeling
Bij een te hoge spanning op het elektriciteitsnet – hoger dan 253 volt – schakelen omvormers van zonnepanelen automatisch uit om veiligheidsredenen. Hierdoor kan tijdelijk geen zonne-energie worden ingevoed op het stroomnet en kan de consument op zo’n moment ook niet de zelf- opgewekte stroom gebruiken.

In de deze week gepresenteerde Actieagenda netcongestie laagspanningsnetten wordt regelbare vermogensbegrenzing als een mogelijke maatregel genoemd om het probleem aan te pakken. Met een dynamische vermogensbegrenzing wordt het omvormervermogen gebaseerd op de spanning op het elektriciteitsnet. Daarmee wordt voorkomen dat een omvormer volledig uitschakelt bij een te hoge spanning en kan als de spanningsregeling heel scherp wordt ingesteld dit ook bijdragen aan de vermindering van capaciteitstekort.

Haken en ogen
In de actieagenda schrijft onafhankelijk coördinator Stephan Brandligt dat er ook haken en ogen aan dynamische vermogensbegrenzing ziten. ‘Doordat de spanning in het netvlak verschilt per wijk en zelfs binnen een straat zullen sommige omvormers, op basis van de gemeten spanning op het net, meer dempen dan andere. Daarnaast behoeft deze maatregel, afhankelijk van het type omvormer, een fysieke aanpassing, een software-update die omvormerfabrikanten kunnen doorvoeren ofwel een nieuwe omvormer indien fabrikanten van omvormers failliet zijn of omvormers verouderd zijn.’

Brandligt pleit in de actieagenda voor een onderzoek naar het terugregelen van omvormers alvorens een besluit genomen kan worden over het invoeren van dynamische vermogensbegrenzing op het laagspanningsnet.

Vergoeding
Daarmee sluit het actieplan aan bij de wensen van brancheorganisatie Holland Solar die half november een plan van aanpak presenteerde om netcongestie op de laagspanningsnetten aan te pakken. Het probleem van uitvallende omvormers door te hoog oplopende spanning op het stroomnet moet wat de brancheorganisatie betreft een halt worden toegeroepen door zonnepaneelinstallaties dynamisch terug te laten leveren.

‘Door de problemen op het stroomnet zullen er nog situaties zijn waarin de zonnepaneelomvormer dynamisch teruggeregeld moet worden om het stroomnet te ontlasten. Consumenten verdienen in deze situatie een vergoeding als zij het stroomnet helpen te ontlasten’, aldus Derek Steeman, beleidsmedewerker Netinfrastructuur bij Holland Solar, destijds in gesprek met de redactie van Solar Magazine.

Kamerdebat
Ook tijdens het commissiedebat over netcongestie in de Tweede Kamer kwam deze week het plan voor dynamische vermogensregeling aan bod. Henri Bontenbal (CDA) overweegt zelfs een motie in te dienen als demissionair minister Jetten deze maatregel niet overweegt.

‘Bij dynamische vermogensbegrenzing flipt de omvormer van zonnepanelen niet in één keer aan of uit’, aldus Bontenbal. ‘Want dat laatste levert namelijk allemaal gezeur op. De omvormer moet netjes stapsgewijs terugregelen als de spanning toeneemt. Dat is veel slimmer. Dat kun je volgens mij via de netcodes gaan regelen.’

Demissionair minister Jetten belooft in lijn met het actieplan samen met de Tweede Kamer actie te willen ondernemen op het dossier. ‘We kunnen de komende jaren met elkaar bedenken hoe we in plaats van het dom aan- en uitzetten van zonnepanelen kunnen kijken of we dynamisch management op zonnepanelen gaan inzetten.’