Hoe kwam het nieuws van de brand in Arnhem tot jou?
‘Ik stond toevallig net op een dak in Arnhem voor een Scope 12-inspectie. Ik zag de rookwolk boven de stad snel groter worden. Al snel kwamen de eerste berichten van de media binnen: “Brand met zonnepanelen”. Ik dacht “oh nee, daar gaan we weer”.’
Zonnepanelen krijgen een steeds slechtere reputatie wat betreft brandveiligheid?
‘Er kan brand ontstaan in iedere elektrische installatie, ook in een zonne-energiesysteem. Dat gebeurt ook, maar wel zelden. Ook in dit geval waren de zonnepanelen niet de oorzaak. Dit soort berichtgeving helpt de zaak absoluut niet. Tegelijkertijd hebben we de kwaliteit nog niet goed in de hand als het gaat om zonnestroominstallaties en elektrische installaties. Daardoor snap ik wel dat dit soort berichten vaker kunnen gaan voorkomen.’
Het verloop van de brand kan niet eenvoudig worden teruggebracht tot één doorslaggevende factor, zo concludeerde Brandweer Gelderland-Midden na een onderzoek.
‘Maar de manier waarop de zonnepanelen waren geïnstalleerd, droegen wel degelijk bij aan het verloop van de brand. Ze maakten de bluswerkzaamheden ook moeilijk. Meerdere huizen gingen verloren. Daarmee werd ook ik weer even met mijn neus op de feiten gedrukt, ondanks het feit dat ik dagelijks bezig ben met de brandveiligheid van zonnepaneelinstallaties.’
De brandweer deed diverse aanbevelingen, bijvoorbeeld om het traject van branduitbreiding via zonnepanelen op het dak op te nemen in de NEN 6068.
‘Er is geen zonnepaneelinstallateur die de NEN 6068 kent, ik had er eerlijk gezegd ook nog nooit van gehoord. Zij passen de NEN 1010 toe, alhoewel ik bij mijn Scope 12-inspecties zie dat dat ook nogal eens tegenvalt. De NEN 6068 geeft een methode voor de bepaling van de weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag tussen ruimten in gebouwen. Er zonnepanelen in opnemen, betekent dat die ook meegenomen moeten worden in de brandoverslagberekeningen in de vergunningsaanvraag voor bouwprojecten. Dat kan natuurlijk winst zijn.’
Maar?
‘Onze sector is zeer gefragmenteerd, dat geldt ook voor de normering aangaande de kwaliteit van pv-installaties. Er zijn enorm veel kleine installatiebedrijven en zzp’ers die zonnepanelen installeren. Zij kennen die eisen veelal niet of onvoldoende. Dat is problematisch, ook uit het oogpunt van brandveiligheid.
Wat is dan wel de oplossing?
‘Dat is een heel lastige vraag. Er is niet één antwoord. Het zou helpen als we al die normen voor zonnepaneelinstallateurs laagdrempeliger zouden maken, ze bij elkaar vegen, in jip-en-janneketaal beschrijven en daar trainingen in geven. Daarnaast is meer sturing bij renovatie- en nieuwbouwprojecten waarbij zonnepanelen worden gelegd wenselijk; integrale brandveiligheid vanaf het begin meenemen in de ontwerpen. Dat gebeurt nu bijna nooit. Ook een – verplichte – keuring bij oplevering is een idee, en dan niet alleen een elektrotechnische veiligheidskeuring, maar ook een integratie met algemene veiligheid of het geheel voldoet aan de minimale eisen uit het bouwbesluit.’
Maak het simpel, meer regie, een betere controle?
‘Juist. En er komt een nieuwe Omgevingswet aan, met in het verlengde daarvan de Wet kwaliteitsborging bouw. Daarmee wordt het inhuren van een kwaliteitsborger verplicht bij bouwprojecten. Deze toetst of er voldaan wordt aan de eisen. Die zal echter niet zomaar een elektrotechnische inspectie uitvoeren. Het zou zomaar kunnen dat we bij elke elektrotechnische aanpassing nog een onafhankelijke toetser nodig hebben om de laatste controle te doen.’
En dat moeten we niet willen?
‘Volgens mij gaat dit veel te ver, want daarmee ontstaat er een flink gat tussen “normen en eisen” en de dagelijkse praktijk van installateurs. Om te voorkomen dat we gebakken lucht bedenken, zullen we veel meer samen met installateurs op moeten trekken om te bereiken wat we willen. Dat gebeurt niet door “topdown” een aantal normen te herschrijven en benoemen. Het kan alleen door laagdrempelige trainingen en communicatie. Dit alles moet het doel dienen: veilige installaties zonder gebreken. Hierin moeten dus alle disciplines met elkaar samenwerken.’