‘Wie werkt volgens de richtlijnen en dat op de juiste manier documenteert, hoeft zich geen zorgen te maken’, stelt Wil van Ophem, algemeen directeur bij InstallQ, dat installatiebedrijven erkent en beoordelingsrichtlijnen voor certificeringen beheert.

De Nederlandse overheid wil met de introductie van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) het toezicht en de controle in de bouw aanscherpen, zodat bouwbedrijven – maar ook installatiebedrijven – zich daadwerkelijk aan de geldende regels houden.

Omgevingswet
Op 1 januari 2024 treedt gelijktijdig ook de Omgevingswet, waarmee de Wkb nauw vervlochten is, in werking. De oorspronkelijke invoeringsdatum van de Omgevingswet was 1 januari 2021, maar die werd door het coronavirus niet gehaald. In totaal werd de invoering maar liefst 5 keer uitgesteld, maar nu lijkt de invoering dan toch definitief door te gaan.

De Wkb is van toepassing op bouwwerken, dus op het geheel van bouwkundige én installatietechnische ingrepen. De wet treedt stapsgewijs in werking en geldt tot en met 2028 alleen voor eenvoudige bouwwerken zoals eengezinswoningen en kleinere bedrijfspanden. Daarna volgen de andere bouwwerken, om bouwbedrijven en gemeenten tot die tijd ervaring op te laten doen met de nieuwe vorm van bouwtoezicht.

Kwaliteitscontroleur
​Waar bouw- en woningtoezicht nu nog een taak is die gemeenten uitvoeren, wordt dat per 1 januari een taak van marktpartijen. Kwaliteitsborgers (red. zie kader) gaan het werk van bouw- en installatiebedrijven controleren, en overhandigen aan het einde van het (ver)bouwproces een verklaring aan de gemeenten die nog altijd als bevoegd gezag functioneren. Daarmee zijn het ook niet langer de gemeenten die met hun afdeling bouw- en woningtoezicht de fysieke controles op de bouwplaatsen uitvoeren, maar is dat straks een taak van de private kwaliteitscontroleurs.

Consumenten en bedrijven die vanaf 1 januari 2024 een woning, woonboot of een eenvoudig bedrijfspand gaan bouwen of verbouwen waarbij een vergunning is vereist – en vanaf deze datum een vergunning aanvragen –  zijn verplicht om deze onafhankelijke kwaliteitscontroleurs in te schakelen. De kwaliteitsborger kijkt mee tijdens de planvorming, de uitvoering en de oplevering van het bouwwerk. ‘Niet alleen bouwbedrijven maar ook al hun onderaannemers – zoals installateurs die technische installaties realiseren – moeten kunnen aantonen dat ze de geldende regels en normen hebben gehanteerd’, legt Van Ophem uit.

Omgekeerde bewijslast
‘De aannemer en de installateurs die de aannemer inschakelt, zijn straks aansprakelijk voor gebreken, ook als ze bij de oplevering niet ontdekt zijn’, vervolgt Van Ophem. ‘Er is dus sprake van een omgekeerde bewijslast, want de aannemer moet bewijzen dat het gebrek niet aan hem ligt. Voorheen was het aan de consument om als zijn nieuwbouwwoning of verbouwing opgeleverd werd te bewijzen dat er gebreken waren. De bescherming van de klant gaat er dus flink op vooruit.’

Als de kwaliteitsborger (red. zie kader) namelijk iets ontdekt dat niet aan de bouwtechnische regels voldoet, moet deze fout eerst hersteld worden. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om constructiefouten, brandonveilige situaties, onvoldoende isolatie of een slecht functionerende ventilatie, maar dus ook slecht geïnstalleerde zonnepanelen. Pas als het bouwwerk voldoet aan de voorschriften stelt de kwaliteitsborger een verklaring op waarmee de initiatiefnemer het project gereed kan melden bij de gemeente. De aannemer is daarbij verplicht om aan zijn opdrachtgever een opleverdossier – ook wel consumentendossier genoemd – te overhandigen.

Lees het volledige artikel hieronder in de september 2023-editie van Solar Magazine.