Materialen zonnepanelen ruim 30 procent minder schadelijk voor milieu dan gedacht

De Nationale Milieudatabase legt de milieu-impact van bouwmaterialen vast en drukt deze uit in een MilieuPrestatie Gebouwen (MPG)-score.

Prestatie-eis
De basis voor de milieudatabase wordt gevormd door de Bepalingsmethode Milieuprestatie Bouwwerken, kortweg ‘Bepalingsmethode’. Het is een uniforme meetmethode voor de MPG-berekening. Die is in Nederland verplicht bij elke aanvraag voor een omgevingsvergunning voor nieuwe kantoorgebouwen groter dan 100 vierkante meter en voor nieuwbouwwoningen. De MPG-waarde – de prestatie-eis van 0,8 voor nieuwe woningen en 1,0 voor nieuwe kantoren – geeft aan wat de milieubelasting is van de bouwproducten die in een gebouw worden toegepast. Hoe lager de MPG-waarde, hoe duurzamer het productgebruik.

Normeren
Door de maximale MPG-score van een gebouw te normeren, wil de overheid toewerken naar een energieneutrale bouw in 2050. Op dit moment is de maximaal toegestane score dus 0,8, maar in 2025 gaat de maximale score versneld naar 0,5.

De verdere beperking van de maximale MPG-score werd afgelopen oktober aangekondigd door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Deze aanscherping die eerder voor 2030 was aangekondigd moet een stimulans zijn voor de snellere verduurzaming van nieuwbouwwoningen. 

5 à 6 extra zonnepanelen
Tot voor kort waren zonnepanelen de grote afwezige in de Nationale Milieudatabase, want voor zonnepanelen waren alleen ongetoetste data in de vorm van een categorie 3 productkaart beschikbaar. Doordat er geen betrouwbare data beschikbaar waren, was de MPG-score van zonnepanelen kunstmatig hoog. Daardoor ontstond een tegenstelling tussen enerzijds de MPG-score en anderzijds de Bijna-energieneutraal (BENG)-eisen, die zich richten op het energieneutraal maken van gebouwen. Vanuit de BENG-eisen werden bouwpartijen verplicht om zonnepanelen te installeren, maar niet pasten binnen de MPG-toelage van een woning. 

In opdracht van Holland Solar is nu onderzoek gedaan naar de levenscyclus van een zonnestroomsysteem. Uit de opgestelde levenscyclusanalyse blijkt dat de milieu-impact van een zonnepaneelinstallatie ruim 30 procent lager ligt dan gedacht. De besparing in de milieukostenindicator (MKI) voor een zonnepaneelinstallatie blijkt per vierkante meter zonnepanelen voor schuine daken 34 procent lager dan gedacht en voor platte daken 31 procent lager. Door de uitkomsten van de levenscyclusanalyse kunnen er bij de huidige prestatie-eis van 0,8 op iedere woning 5 tot 6 extra zonnepanelen geplaatst worden.

Meer ruimte
‘Dit onderzoek geeft ontwikkelaars van nieuwbouwwoningen meer ruimte om zonnestroomsystemen in te passen in hun gebouwen en ze daarmee toekomstbestendiger te maken’, aldus Wijnand van Hooff, algemeen directeur Holland Solar. ‘Dat is mooi nieuws, want als sector zijn we hard bezig met onze materiaalimpact te verminderen. Dat is een heel grote uitdaging waar we voor staan, maar de resultaten van de levenscyclusanalyses laten zien dat we al belangrijke stappen hebben gezet.’

‘Het onderzoek van Holland Solar is een belangrijke stap in de bewustwording van de zonne-energiesector’, stelt Brecht van der Laan. Als voorzitter van de werkgroep Circulariteit van Holland Solar, was hij nauw betrokken bij het onderzoek. ‘Met Holland Solar hebben we nu het gemiddelde zonnepaneelsysteem onderzocht, de zogenaamde categorie 2 data (red. Merkongebonden data van groepen van fabrikanten en leveranciers). Om de sector écht toekomstbestendig te maken, zullen ook individuele producten – zogenaamde categorie 1 data van individuele fabrikanten – berekend moeten worden, zodat zonnepanelen en andere componenten op milieu-impact vergeleken en verbeterd kunnen worden. Uiteindelijk gaan we naar volledig klimaatneutraal produceren in 2050, daar ligt nog een grote uitdaging voor de zonne-energiesector.’