Wie draait op voor de opruimkosten van resten zonnepanelen na brand? The devil is in the details

Maar wat zijn de ervaringen met de afwikkeling van – grootschalige – branden waarbij zonnepanelen zijn betrokken? Is het een probleem voor de verzekeringsbranche en in hoeverre lopen de verantwoordelijken momenteel onverantwoorde financiële risico’s?

De discussie over de gevolgen van branden waar zonnepanelen bij betrokken zijn, laaide in 2021 hevig op. Begin dat jaar presenteerde het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) de resultaten van het vooronderzoek naar vrijgekomen resten bij dit type incidenten. Vanaf januari 2018 tot en met oktober 2020 telde het IFV 95 branden waar zonnepanelen bij betrokken waren. De grotere incidenten werden dieper onderzocht: bij 8 was sprake van depositie van verbrandingsproducten in de omgeving, soms tot kilometers ver. Verder onderzoek was nodig, zo was het advies.

Wel risico’s
Vorig jaar zomer concludeerde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dat bij een brand met zonnepanelen niet meer gevaarlijke stoffen vrijkomen dan bij een gewone brand. Tegelijkertijd stelden de onderzoekers wel risico’s te zien. Bijvoorbeeld voor grazende dieren die scherven van zonnecellen opeten die in een weiland zijn terechtgekomen. De scherven kunnen ook op agrarische gewassen terechtkomen, al dan niet bestemd voor de menselijke voedselketen. Het devies van het RIVM: maak landelijke afspraken over de noodzaak om de scherven op te ruimen. Het Verbond van Verzekeraars had bedrijven met zonnepanelen op het dak in de tussentijd al geadviseerd om een ruimere vergoeding van opruimingskosten mee te verzekeren, zodat dat risico werd afgedekt.

Juridische aansprakelijkheid
Fast forward naar het heden. Er is een onderzoeksprotocol ‘zonnepaneelincidenten’, opgesteld door het Verbond van Verzekeraars, de Vereniging voor Onderzoek en Advies Milieugevaarlijke stoffen (VOAM) en Stichting Salvage. Daarnaast is een richtlijn de-installeren in de maak, Techniek Nederland zal die waarschijnlijk dit jaar nog presenteren. Een geheel andere zaak is die van de juridische aansprakelijkheid voor deze branden. Wie draait op voor de kosten van omgevingsschade en schoonmaak, en wordt dat voldoende verzekerd? Het Verbond van Verzekeraars ziet dit nog steeds als een urgent thema, tegelijkertijd kaatst het de bal terug naar de markt.

Behoorlijk oplopen
‘Er komen steeds meer zonnepanelen in Nederland en de kans op dergelijke incidenten met schade aan de omgeving wordt dan ook groter’, stelt Paul Koopman, woordvoerder van het Verbond voor Verzekeraars. ‘Verzekeraars hebben een rol te spelen wat betreft risicobeheersing. Ze kunnen eisen stellen bij het installeren van pv-systemen, denk bijvoorbeeld aan Scope 12 of verplichte periodieke NEN/elektrakeuringen. Het is echter aan iedere verzekeraar dit zelf te bepalen. Als een ondernemer zonnepanelen wil plaatsen, is het dan ook raadzaam dat hij hierover op voorhand contact opneemt met zijn verzekeraar. Ontstaat er toch brand, dan kan de eigenaar van de zonnepanelen ook geconfronteerd worden met de opruimingskosten van de deeltjes. Deze kunnen behoorlijk oplopen, zo leert onze ervaring. Hiervoor worden echter verzekeringsoplossingen geboden. Er zijn ook producten op de markt die opruimingskosten dekken tot een hoger bedrag dan normaal, meestal extra op de opstal, of soms een milieuschadeverzekering. Maar of je nu wel of niet verzekerd bent, en in hoeverre, als eigenaar van het pv-systeem moet je de restanten opruimen. Een getroffen derde kan je daarvoor aansprakelijk stellen.’

Lees het volledige artikel hieronder in de september 2023-editie van Solar Magazine.