‘Ingrijpen EU nodig om faillissementen fabrikanten zonnepanelen te voorkomen’

‘Terwijl de dalende kosten welkom nieuws zijn voor het versnellen van een kosteneffectieve energietransitie, creëert het ook een zeer precaire situatie voor Europese fabrikanten die hun productiecapaciteiten aan het opbouwen waren, aangemoedigd door de brede politieke steun voor reshoring van een Europese pv-waardeketen’, opent Walburga Hemetsberger, chief executive officer van SolarPower Europe, haar brief aan de verschillende bestuurders van de Europese Unie (EU).

Failliet
De Europese koepelorganisatie constateert dat de prijzen voor zonnepanelen dit jaar met meer dan 25 procent zijn gedaald tot minder dan 15 eurocent per wattpiek voor de goedkoopste producten. Dat maakt het voor Europese fabrikanten volgens Hemetsberger extreem moeilijk om hun producten te verkopen. ‘Dit creëert concrete risico's voor bedrijven om failliet te gaan, omdat hun aanzienlijke voorraad zal moeten worden gedevalueerd. We zijn er al getuige van geweest dat de producent van ingots Norwegian Crystals faillissement aanvroeg.’

Ze waarschuwt dat als de EU niet onmiddellijk actie onderneemt de Europese ambitie om een ‘Open Strategic Autonomy’ te creëren ‘uiterst moeilijk haalbaar’ is.

Perfect storm
Afgelopen december ging de EU Solar PV Industry Alliance van start, die als onderdeel van de Europese zonne-energiestrategie in de gehele waardeketen 30 gigawattpiek Europese productiecapaciteit wil creëren. Die ambitie loopt volgens SolarPower Europe ernstig gevaar.

De recente prijsdalingen van zonnepanelen kunnen volgens de koepelorganisatie worden verklaard door een ‘perfect storm’ in de wereldwijde pv-sector: de combinatie van een sterke, wereldwijde vraag tijdens de coronapandemie heeft geleid tot nieuwe, grote investeringen in de toeleveringsketens met een hevige concurrentie tussen Chinese leveranciers als gevolg om marktaandeel te winnen. Dit heeft geleid tot grote overcapaciteit in de hele waardeketen, waardoor de prijzen snel dalen. ‘Dit wordt nog verergerd door een lichte, tijdelijke vertraging van de Europese zonne-energiemarkt in het derde kwartaal’, duidt Hemetsberger. ‘De gecombineerde impact van sneller dan verwachte stroomprijsdalingen, rentestijgingen en toenemende knelpunten rond netaansluitingen en projectvergunningen hebben allemaal bijgedragen aan de vertraging van de vraag en werden onderschat door groothandelaren en ontwikkelaars die grote hoeveelheden pv-apparatuur bestelden.’

Noodaankoop
SolarPower Europe roept de Europese Commissie en de lidstaten op om een reeks acties te ondernemen. Een van de voorstellen is een snelle ‘noodaankoop’ van in Europa geproduceerde zonnepanelen via de Oekraïne-faciliteit van de Europese Unie. Deze zonnepanelen kunnen dan worden gebruikt voor de wederopbouw van Oekraïne. ‘Dit is de enige effectieve manier om het probleem van de dreigende waardevermindering van de voorraden aan te pakken en het voortbestaan van veel Europese productiebedrijven te garanderen’, aldus Hemetsberger.

Verder pleit SolarPower Europe voor de oprichting van een Europese Solar Manufacturing Bank, vergelijkbaar met de Waterstofbank. Op basis van een systeem van ‘2-zijdige concurrerende veilingen’ moet de solar bank de goedkoopste Europese zonne-energieprojecten met de hoogste bereidheid tot investeren samenbrengen. Zo’n Solar Manufacturing Bank zou binnen enkele weken kunnen worden opgericht en op korte termijn de broodnodige financiële impuls geven. Daarnaast moeten de EU-lidstaten via de Net Zero Industry Act de mogelijkheid krijgen om ‘veerkrachtveilingen’ op te zetten. Daarbij zouden zonnepaneelinstallaties met het hoogste aandeel van in Europese gefabriceerde producten worden beloond. ‘Dit zal de Europese fabrikanten de komende jaren een stabiele markt garanderen, wat essentieel is in de fase van industriële schaalvergroting’, aldus Hemetsberger.

Verliezen
‘Nietsdoen brengt de uitvoering van het Green Deal Industrial Plan in gevaar’, besluit Hemetsberger. ‘Op dit moment lopen we in Europa het risico een belangrijke strategische industrie te verliezen, juist op het moment dat geopolitieke veranderingen in de energietransitie diversificatie van de toeleveringsketen en een opleving van de Europese zonne-energiesector vereisen.’