De energiecrisis veroorzaakt door de Russische inval in Oekraïne en het toenemende bewustzijn over hernieuwbare energie in tal van landen resulteren volgens InfoLink nog altijd in een robuuste vraag naar zonnepanelen. ‘De vraag liep in 2022 op tot 280 gigawattpiek; een groei van 56,5 procent ten opzichte van het voorgaande jaar’, duidt Corinne Lin, hoofdanalist van het Chinese marktonderzoeksbureau. ‘Terwijl de energietransitie over de hele wereld in 2023 doorgaat, verwachten we dat de wereldwijde vraag met 21,6 procent zal toenemen tot 338 gigawattpiek.’
Optimistisch scenario
InfoLink verwacht dit jaar een minder steile groei dan in 2022, omdat de vraaggroei vorig jaar voor een belangrijk deel werd veroorzaakt door het Russische conflict met Oekraïne en de stijgende energieprijzen. ‘Dat betekent dat als er dit jaar niet weer zo’n belangrijke gebeurtenis is, de zonne-energiemarkt niet zo sterk zal groeien als vorig jaar. Maar dat gezegd hebbende, wordt verwacht dat de wereldwijde pv-markt de vraag met 60 gigawattpiek zal zien groeien, ondanks het lagere groeipercentage. De vraag kan hoger uitvallen, maar daarvoor zijn beleidswijzigingen noodzaak. In een optimistisch scenario zou de wereldwijde vraag namelijk 398 gigawattpiek kunnen bedragen.’
500 gigawattpiek polysilicium
InfoLink ziet dat de productiecapaciteit zich snel ontwikkelt. ‘Vergeleken met de groei van de vraag is de capaciteitsuitbreiding in de hele toeleveringsketen aanzienlijk’, signaleert Lin. ‘In 2022 was er aan het begin van het jaar slechts 294 gigawattpiek aan productiecapaciteit voor polysilicium en minder dan 280 gigawattpiek aan vraag. Hierdoor bleven de prijzen in de toeleveringsketen hoog tot het vierde kwartaal, toen er nieuwe polysiliciumproductielijnen online kwamen. Dat leidde tot een totale polysiliciumproductiecapaciteit van meer dan 500 gigawattpiek aan het einde van het kalenderjaar. Hierdoor daalden de prijzen – de prijzen van polysilicium en wafers daalden beide dieper dan verwacht – terwijl de zonnepaneelprijzen ook daalden van 26,5 dollarcent per wattpiek begin november tot 23,5 dollarcent per wattpiek in januari jongstleden.’
Overschot aan productiecapaciteit
Op basis van de bestaande uitbreidingsplannen zal er dit jaar volgens InfoLink in de gehele toeleveringsketen een overschot aan productiecapaciteit blijven bestaan. Daarbij zal de productiecapaciteit in elk deel van de waardeketen tegen eind 2023 de grens van 800 gigawattpiek overschrijden. Lin: ‘Toenemende concentratie kan het voor tier 2- en 3-fabrikanten moeilijk maken om in het laagseizoen marktaandeel te behouden. De concurrentie wordt heviger, terwijl de verticale integratie en overzeese uitbreidingsplannen van toonaangevende fabrikanten het productielandschap aanzienlijk zullen beïnvloeden.’
Trage vraag in eerste kwartaal
‘Als we de vraag per kwartaal bekijken, is het eerste kwartaal het traditionele laagseizoen in Europa en China’, vervolgt Lin. ‘De verzwakte vraag vanuit Europa van eind vorig jaar kan – als gevolg van hoge voorraden – begin dit jaar aanhouden. India, dat aan het begin van elk jaar een door het boekjaar gedreven vraag kende, zag de vraag krimpen als gevolg van importheffingen. Door deze factoren ontwikkelt de wereldwijde vraag zich in het eerste kwartaal traag, maar deze kan zich geleidelijk herstellen in het tweede en derde kwartaal als de prijzen in de toeleveringsketen blijven dalen. De vraag zal pieken in het vierde kwartaal. Als China aan het einde van het jaar een groot aantal projecten op het stroomnet aansluit mits de zonnepaneelprijzen dalen.’
Prijzen aanzienlijk lager
‘Wat de prijzen betreft, kan de aanpassing van de bezettingsgraad door de fabrikanten op korte termijn prijsfluctuatie veroorzaken, maar de algemene tendens is volgens InfoLink dat prijzen dalen als gevolg van overaanbod. Het marktonderzoeksbureau verwacht een gemiddelde prijs van 21,4 dollarcent per wattpiek, aanzienlijk lager dan het gemiddelde van 26,6 dollarcent per wattpiek van afgelopen kalenderjaar.
‘Vorig jaar werden veel projecten op utiliteitsschaal uitgesteld vanwege de hoge prijzen, waarbij de installatie van grondgebonden zonneparken in Amerika met 36 procent daalde’, duidt Lin. ‘De installatierush was in China ook minder zichtbaar dan voorgaande jaren. Dit jaar zullen – als de prijzen in de toeleveringsketen dalen – projecten die vorig jaar waren uitgesteld opnieuw van start gaan. De vraag vanuit het marktsegment van grondgebonden zonneparken zal toenemen.’
Van tekort naar overschot
De wereldwijde pv-industrie zal volgens InfoLink in 2022 niet te maken krijgen met een tekort, maar juist kampen met een overschot. ‘Dit zal de prijzen drukken en de vraag op korte termijn doen groeien’, verwacht Lin. ‘Hoewel de vooruitzichten qua marktvraag tot nu toe optimistisch lijken, zijn er onzekerheden zoals het beleid van India en de Verenigde Staten. Het beleid van deze landen is tegenstrijdig, vanwege het enerzijds veiligstellen van de lokale productiecapaciteit, maar anderzijds het versneld willen uitrollen van zonne-energie. Bovendien zijn er vraagtekens rond de ontwikkeling van de Europese economie en mogelijke maatregelen op het gebied van dwangarbeid in relatie tot zonne-energieproducten. Tot slot kunnen in China de opheffing van de beperkingen in verband met het coronavirus en het veranderende industriële landschap het aanbod op korte termijn drastisch veranderen. Op de lange termijn zal de markt blijven groeien naarmate de deadline voor energiedoelstellingen nadert en overheden de energietransitie stimuleren.’
Bekijk hier in Solar Magazine Productzoeker welke zonnepanelen er te koop zijn in de Benelux.
De september 2024-editie van Solar Magazine is verschenen. Het tijdschrift bevat artikelen over de toekomst van de Nederlandse pv-markt, negatieve stroomprijzen, de strijd tegen dwangarbeid en Solar Solutions Kortijk.