logo
wvhj2023
© Elian Kars | Dreamstime.com
© Elian Kars | Dreamstime.com
15 april 2022

Stroomversnelling: bouw salderingsregeling zonnepanelen niet af maar óm

De salderingsregeling voor zonnepanelen moet niet afgebouwd, maar omgebouwd worden. Stroomversnelling stelt dat er alle reden is om het voorstel van het vorige kabinet om het salderen af te bouwen te heroverwegen.

Dat schrijft de organisatie in een position paper waarin 5 argumenten worden genoemd om de regeling niet af te bouwen en 3 aanpassingen worden voorgesteld.

5 argumenten
Allereerst staat de wereld er anno 2022 anders voor dan toen het vorige kabinet besloot werk te maken van een wetsvoorstel om de salderingsregeling af te bouwen. ‘De reden om de regeling af te bouwen, was dat zonnepanelen steeds goedkoper zouden worden’, schrijft Stroomversnelling. ‘Het in stand houden van de regeling zou tot óverstimulering kunnen leiden. ‘Het valt nog maar te bezien of de prijs van zonnepanelen wel blijft dalen. De prijzen van glas, andere grondstoffen en arbeid zijn de afgelopen periode fors gestegen, en dat heeft impact op de prijs van zonnepanelen. Ook is de salderingsregeling versoberd doordat het kabinet de belasting op elektriciteit fors heeft verlaagd. De financiële prikkel om te investeren in zonnepanelen is daarmee al een stuk kleiner geworden. Als de regeling helemaal wordt afgeschaft, is er een risico dat de groei van het aantal zonnepanelen op daken stagneert.’

Ten tweede vraagt de door het nieuwe kabinet gewenste versnelling van de energietransitie óók decentrale opwekcapaciteit. De opgave is groot, benadrukt de organisatie: ‘In 2030 moeten er 1,5 miljoen aardgasvrij (-ready) woningen gerealiseerd zijn. Dit blijkt een lastige opgave, omdat maatregelen als isolatie, balansventilatie en warmtepompen grote investeringen met zich meebrengen. De maatregelen zijn voor woningeigenaren financieel interessanter in combinatie met de salderingsregeling. De elektriciteit voor de warmtepomp kan dan worden gesaldeerd met de zelfopgewekte energie, waardoor de gebruikskosten dalen. Het wegvallen van de salderingsregeling maakt het financieel minder aantrekkelijk om een investering in een warmtepomp of balansventilatie te doen.’

Verkeerde zuinigheid
Ten derde predikt Stroomversnelling dat de afbouw van de salderingsregeling verkeerde zuinigheid is. ‘De overheid is bang dat de salderingsregeling een grote kostenpost wordt. Of dat echt zo is, valt te bezien. De zonnepanelen op 1,5 miljoen daken zijn goed voor 3,6 terawattuur aan elektriciteitsproductie. De energiebelasting voor huishoudens bedroeg in 2021 15 eurocent per kilowattuur. Door toepassing van de salderingsregeling op 3,6 terawattuur opgewekte zonne-energie miste de overheid in 2021 in totaal 540 miljoen euro aan energiebelasting. De vrees was dat dit bedrag zou oplopen met de toename van het aantal zonnepanelen op woningen, en daarmee een grote kostenpost op de rijksbegroting zou worden. De werkelijkheid is echter genuanceerder. De belasting op elektriciteit is de afgelopen jaren verlaagd en gaat in lijn met de afspraken in het Nederlandse klimaatakkoord en het coalitieakkoord de komende jaren verder omlaag: van 15 cent per kilowattuur naar 7 cent per kilowattuur. En mogelijk zelfs nog verder: de herziene European Tax Directive schrijft voor dat elektriciteit lager belast moet worden dan aardgas. Minder energiebelasting per kilowattuur betekent automatisch minder gemiste belastinginkomsten als gevolg van de salderingsregeling. Bij het oorspronkelijke voorstel voor afbouw van de salderingsregeling is met deze financiële overwegingen geen rekening gehouden. Daarmee wordt ook dit argument om de regeling af te schaffen een stuk minder relevant. Bovendien is het bedrag van 540 miljoen euro relatief. Het kabinet heeft in recordtijd 10 keer zoveel geld uitgetrokken als compensatie voor de hoge energieprijzen.’

Meer draagvlak
En al zou de salderingsregeling meer geld gaan kosten, dan is er één argument dat misschien wel het allerzwaarst weegt, stelt Stroomversnelling. ‘Dankzij de zonnepanelen zijn inmiddels 1,5 miljoen huishoudens bij de energietransitie betrokken. Zij ervaren er zelfs direct voordeel van. Dat heeft enorme impact op het draagvlak voor de energietransitie. Hoe meer draagvlak, hoe meer medewerking. En dat bespaart tijd en kosten. Door de salderingsregeling te handhaven, worden alle woningeigenaren gestimuleerd om zonnepanelen aan te schaffen en/of te investeren in een energie-neutrale (nul-op-de-meter) woning.’

Slimmere prikkels en 3 aanpassingen
‘Toegegeven: de salderingsregeling kan beter dan die nu is’, vervolgt Stroomversnelling. ‘Zo moet het voor elke woningeigenaar mogelijk worden om zonnepanelen aan te schaffen en moet de salderingsregeling ook worden ingezet om bewoners te stimuleren zelfopgewekte stroom te gebruiken op het moment van opwek. De toevoeging van de juiste prikkels stimuleert mensen om energie te gebruiken als die goedkoop is. Dit vermindert de overbelasting én zorgt ervoor dat het energienet niet onnodig hoeft te worden verzwaard.’

Slimmere prikkels vormen volgens Stroomversnelling dan ook het vijfde en laatste argument om de salderingsregeling niet af, maar om te bouwen.

Aanpassing 1: stimuleer direct gebruik
De eerste aanpassing die Stroomversnelling voorstelt, is het stimuleren van het gebruik van zonne-energie op het moment van productie en zo pieken op het elektriciteitsnet voorkomen. ‘Zorg voor verdere differentiatie van de nettarieven’, pleit de organisatie. ‘Een huishouden met een kleine bestaande aansluiting (1*40 ampère ) en voldoende zonnepanelen voor het eigen stroomgebruik, betaalt op dit moment hetzelfde nettarief als een huishouden met een zwaardere aansluiting (3*25 ampère) die meer opwekt dan het huishouden zelf gebruikt. Door de tarieven verder te differentiëren, betaalt iemand die veel energie aan het net teruglevert (of onttrekt), meer voor het gebruik van het net.’

Huishoudens wekken volgens Stroomversnelling steeds vaker meer elektriciteit op dan ze zelf verbruiken. Voor de stroom die ze overhebben en terugleveren, zouden de tarieven directer gekoppeld moeten worden aan de marktprijs van de stroom op dat moment: ‘Bijvoorbeeld door een dag- en nachttarief te introduceren of door de terugleververgoeding te koppelen aan de EPEX-markt. Op deze manieren worden huishoudens geprikkeld om (bijvoorbeeld met begrensde omvormers) vermogenspieken af te toppen. Het stimuleert huishoudens ook om zelfopgewekte energie te gebruiken op het moment waarop energie goedkoop is, of om te kiezen voor een oost- of westopstelling in plaats van een zuid-opstelling, zodat er juist ook in de ochtend of avond zonne-energie wordt opgewekt, als de vraag het grootste is.’

Aanpassing 2: vergroot reikwijdte
De tweede aanpassing die Stroomversnelling graag doorgevoerd ziet aan de salderingsregeling is een vergroting van de reikwijdte, zodat iedereen aanspraak op salderen kan maken. ‘Salderen is nu voorbehouden aan huishoudens met een eigen dak. Maar dat is onnodig beperkend en niet eerlijk voor bewoners van appartementen. Maak het daarom voor bewoners van appartementencomplexen en flatgebouwen mogelijk om virtueel te salderen, door toe te staan dat een deel van de elektriciteit geproduceerd op het collectieve dak administratief wordt verdeeld. Dit sluit aan bij het idee van de “renewable energy communities” die de EU wil stimuleren.’

Aanpassing 3: koppel de salderingsregeling aan isolatiestandaard
De salderingsregeling was ooit begrensd op een maximumhoeveelheid stroom. Er zou volgens Stroomversnelling overwogen kunnen worden om wederom een maximum in te bouwen, onder andere om boven een bepaalde hoeveelheid zelfconsumptie te stimuleren.

‘Dit biedt ook de mogelijkheid om met de salderingsregeling verdere verduurzaming van woningen te stimuleren. Bied bewoners met een woning die aan de isolatiestandaard voor 2050 voldoet bijvoorbeeld de mogelijkheid om meer stroom te salderen dan bij een woning die niet aan die standaard voldoet. Geef de maximale salderingsruimte voor woningen die volledig gasloos en/of energieneutraal zijn. Het mes snijdt hiermee aan 2 kanten: de duurzame opwek van energie wordt bevorderd, de energievraag gaat omlaag. Daarmee wordt de salderingsregeling het vliegwiel voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving.’

Deel dit artikel:

Nieuwsbrief

Meld u aan voor de nieuwsbrief met het laatste nieuws!
Ja, ik wil de nieuwsbrief ontvangen en heb de privacy policy gelezen.

Laatste Nieuws

Bekijk al het nieuws

Meest gelezen

Producten