Minister Van ’t Wout: plan voor zonne-atollen in IJsselmeer serieus bestuderen

Laura Bromet en Tom van der Lee van GroenLinks stelden half december Kamervragen over de gevolgen van de mogelijke komst van drijvende zonnepanelen op het IJsselmeer. Uit onderzoek van Deltares en Bureau Waardenburg bleek eerder dat zonne-atollen – eilanden met zonnepanelen – voor de Noord-Hollandse kust van het IJsselmeer in de Wieringerhoek kansen bieden om zowel de natuur te versterken als zonne-energie op te wekken.

Routekaart
Minister Van ’t Wout van Economische Zaken en Klimaat stuurde eerder deze maand de Routekaart zon op water naar de Tweede Kamer. Daaruit bleek onder meer dat de uitrol van zonnepanelen op de Noordzee nog allerminst zeker is. Wel is opdracht gegeven aan Rijkswaterstaat tot een pre-verkenning voor een pilot met drijvende zonnepanelen op het IJsselmeer. ‘De uitkomsten daarvan worden medio 2021 verwacht’, verklaart Van ’t Wout nu.

Ook bevestigt Van ’t Wout dat in het kader van Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT)-project Wieringerhoek een MIRT-verkenning is gestart om te komen tot een meer divers zoetwater-leefgebied, een zoet-zoutovergang die het IJsselmeer en de Waddenzee verbindt voor vissen en bescherming van de zoetwatervoorraad van het IJsselmeer. ‘Onderdeel van de verkenningsfase is het actief op zoek gaan naar de meekoppelkansen met andere opgaven in het gebied. Het ingebrachte initiatief voor zonne-atollen in de Wieringerhoek wordt in deze fase dan ook meegenomen als “initiatief van derden” en beoordeeld’, aldus Van ’t Wout.

Dit jaar duidelijkheid
Van ’t Wout stelt het onderzoek naar zonne-atollen waardevol te vinden. ‘Het geeft aan dat er kansen liggen om natuurontwikkeling te combineren met energieopwekking. Ik wil deze studie dan ook betrekken in de MIRT-verkenning Wieringerhoek en streef naar het benutten van mogelijke win-winsituaties. Omdat een dergelijk zonne-atol nog nergens ter wereld is beproefd, adviseert bovengenoemd onderzoek om te beginnen met een pilot. Een stapsgewijze ontwikkeling met monitoring en bijsturingsmogelijkheden die meer uitwijst over de relatie tussen ecologie en energie ligt dan voor de hand. Voorwaarden zijn wel dat het moet passen binnen de (Europese) wettelijke kaders, de zoet- en drinkwatervoorziening, de ecologische doelen en bij andere beheer- en gebruiksfuncties zoals scheepvaart, visserij, recreatie en toerisme. Zo is er over de ecologische effecten van grootschalige zonnevelden op aquatische ecosystemen momenteel wereldwijd nog weinig bekend.’

Ook de juridische procedure van een dergelijke ingreep in Natura 2000-gebied vereist volgens de minister een zorgvuldige en goed onderbouwde analyse. In de loop van 2021 zal meer duidelijkheid komen over de vraag of deze vraagstukken realisatie in de weg staan.