Provincie Utrecht stelt ambitieus energieprogramma vast, miljoenen voor energietransitie

Gedeputeerde Huib van Essen benadrukt dat het programma echte, praktische hulp biedt aan inwoners en bedrijven. ‘De energietransitie is niet altijd zichtbaar, maar ik zie elke dag wat het betekent voor inwoners en bedrijven’, zegt Van Essen. ‘Een ondernemer die niet kan uitbreiden of iemand die liever een trui aantrekt door hoge kosten - dat raakt me. Juist daarom ben ik trots op dit herijkte programma. Het biedt echte, praktische hulp: van isolatieacties voor woningen tot energiescans voor bedrijven. Zo helpen we mensen verder.’

11 miljoen euro
De provincie trekt tussen 2026 en 2030 fors geld uit voor de energietransitie. Eind 2025 bedraagt de reserve energietransitie ongeveer 11 miljoen euro, aangevuld met rijksmiddelen via specifieke uitkeringen.

Een belangrijk onderdeel van het programma is de aanpak van netcongestie, die de uitbreiding van bedrijven en de bouw van woningen belemmert. De provincie helpt bedrijven en bedrijventerreinen bij het ontwikkelen van energiehubs, waarbij energie lokaal wordt gedeeld en optimaal wordt benut. Ook stimuleert Utrecht het gebruik van buurtbatterijen, slimme apparaten en warmtenetten met lokale buffers. Daarnaast werkt de provincie samen met netbeheerders, gemeenten en andere partners aan een snellere uitbreiding en slimmer gebruik van het elektriciteitsnet. Voor de aanpak van netcongestie zijn in de begroting extra middelen opgenomen, onder meer voor 4 extra projectleiders.

Gemeenten ondersteunen
Gemeenten spelen volgens de provincie een sleutelrol bij de overstap naar duurzame warmte. Utrecht ondersteunt hen bij de uitbreiding van warmtenetten en de ontwikkeling van nieuwe warmtebronnen.

De provincie zet daarbij een Expertteam Warmte op om gemeenten te helpen bij het opstellen en uitvoeren van hun warmteprogramma. Hiervoor is ongeveer 800.000 euro beschikbaar. Samen wordt ook ingezet op energiebesparing, onder andere door woningeigenaren te helpen met isolatie. Provinciale adviseurs staan klaar om bedrijven en instellingen te begeleiden bij het verduurzamen van hun gebouwen.

Lokaal eigendom windenergie
De provincie maakt verder ruimte voor nieuwe opwek van duurzame energie, zoals windenergie. Belangrijk uitgangspunt is dat inwoners kunnen meeprofiteren, bijvoorbeeld door mede-eigenaar te worden van windmolens.

Bij nieuwe opwek- en warmtenetprojecten streeft Utrecht naar minimaal 50 procent lokaal of publiek eigendom. De provincie versterkt hiervoor geld aan het Ontwikkelfonds voor energiecoöperaties en zet het Servicepunt Energie voort voor ondersteuning van bewonersinitiatieven.

Ambitieuze doelen
Het energieprogramma bevat concrete doelstellingen voor de komende jaren en decennia. De provincie streeft naar jaarlijks gemiddeld 1,5 procent energiebesparing per inwoner en wil de duur, impact en kans op herhaling van netcongestie minimaliseren. In 2030 moet minimaal 55 procent van de gebruikte elektriciteit in de provincie zelf worden opgewekt.

Op langere termijn streeft Utrecht naar een klimaatneutrale energievoorziening in 2040 en een volledig klimaatneutrale provincie in 2050. Het programma wordt adaptief uitgevoerd, wat betekent dat de voortgang wordt gevolgd en waar nodig wordt bijgestuurd om de doelen te halen.