NIPV onderzoekt veiligheidsrisico’s energiehubs

Energiehubs zijn lokale samenwerkingen waarin verschillende soorten energie slim lokaal worden opgewekt, opgeslagen en gedeeld. Ze helpen om vraag en aanbod van energie beter op elkaar te laten aansluiten. Daardoor wordt het elektriciteitsnet minder belast en kunnen huizen en bedrijven verder verduurzamen, ook als er weinig ruimte meer is op het bestaande stroomnet.

3 onderdelen
Uit het verkennende onderzoek van de NIPV blijkt dat elke energiehub in de basis bestaat uit 3  onderdelen. Een energiemanagementsysteem (ems) zorgt voor de digitale aansturing van energiestromen tussen deze onderdelen: inkomende duurzame-energiestromen zoals elektriciteit, restwarmte of waterstof, conversie- en opslagsystemen zoals batterijen, warmtepompen of warmtekrachtkoppelingsinstallaties, en uitgaande energiestromen naar gebruikers.

Sterk variërende risico’s
Doordat al deze componenten binnen een energiehub in verschillende combinaties kunnen worden toegepast, kunnen ook de veiligheidsrisico’s sterk variëren. De omvang van de energiehub en de directe omgeving spelen een belangrijke rol bij de veiligheid van het geheel. Energiehubs komen voor in uiteenlopende omgevingen: van woonwijken en bedrijventerreinen tot industriegebieden en de glastuinbouw.

Het NIPV onderscheidt 4 categorieën: residentiële energiehubs gericht op de lokale energievoorziening van woonwijken, commerciële energiehubs voornamelijk op bedrijventerreinen, industriële energiehubs in energie-intensieve sectoren waar onder meer restwarmte en waterstof worden ingezet, en agrarische energiehubs veelal in de glastuinbouw en landbouw.

Nieuwe veiligheidsrisico’s
Over de componenten van een energiehub afzonderlijk bestaat al een geruime hoeveelheid veiligheidskennis. De veiligheidsrisico’s van bijvoorbeeld zonnepanelen, batterijen en waterstof zijn bekend. De combinatie en nabijheid van verschillende componenten binnen één energiehub kan volgens het NIPV echter leiden tot nieuwe of samengestelde veiligheidsrisico’s.

Mogelijke incidenten van een component zijn brand, explosie of het vrijkomen van schadelijke stoffen. Relevant voor de risico-inschatting van een specifieke energiehub zijn onder meer welke energiedragers aanwezig zijn en in welke hoeveelheid, de ruimtelijke situering van componenten en de aard van de omgeving.

Digitale verstoringen
Daarnaast wijst internationaal onderzoek uit dat verstoringen in het ems lokale stroomuitval kunnen veroorzaken in het gebied dat door de energiehub van energie wordt voorzien. In hoeverre zulke verstoringen ook fysieke veiligheidsrisico’s opleveren binnen de hub, is nog onvoldoende duidelijk.

Het NIPV benadrukt dat het belangrijk is dat er bij de ontwikkeling van energiehubs daarom aandacht is voor de interactie tussen de verschillende componenten, zodat de energiehubs van de toekomst niet alleen slim en duurzaam, maar ook betrouwbaar en veilig functioneren.