Subsidie elektrische bedrijfsauto’s behaalt doel, emissieloos bouwen vraagt miljarden euro’s extra

Uit een evaluatie van de Subsidieregeling Emissieloze Bedrijfsauto’s (SEBA) blijkt dat deze tussen 2021 en 2024 voor bijna 23.000 elektrische bedrijfsauto’s op Nederlandse wegen heeft gezorgd. Demissionair staatssecretaris Aartsen van Infrastructuur en Waterstaat heeft de uitkomsten van de evaluatie van de SEBA-regeling en het Convenant Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) met de Tweede Kamer gedeeld.

127 miljoen euro
Via de SEBA is in totaal ongeveer 127 miljoen euro uitgekeerd. De regeling had als doel het prijsverschil tussen fossiele en elektrische bedrijfsauto’s te verkleinen. Onderzoeksbureau Decisio oordeelt dat dit doel is bereikt. Naar verwachting komen er nog eens 6.000 bedrijfsauto’s bij die op dit moment nog niet op naam zijn gezet.

De regeling stopte in 2025 omdat de prijzen voor fossiele en elektrische bedrijfsauto’s naar elkaar toe waren gegroeid. Subsidie was hierdoor volgens het kabinet niet meer nodig en paste ook niet meer binnen de Europese staatssteunregels. De onderzoekers benadrukken in de evaluatie dat voor ondernemers duidelijkheid in wet- en regelgeving cruciaal is om wel of niet te investeren in emissieloze bedrijfsauto’s.

Bouw op stoom
Met het Convenant SEB is volgens adviesbureau Berenschot schoon en emissieloos bouwen in Nederland definitief van de grond gekomen. Zowel publieke opdrachtgevers als marktpartijen, inclusief het midden- en kleinbedrijf, zetten grote stappen. In steeds meer projecten wordt deels emissieloos werk uitgevraagd.

Dat helpt volgens de evaluatie bij de doorgang van projecten vanwege de benodigde stikstof­reductie. Ook draagt een schonere en stillere bouwplaats bij aan gezondheidsdoelen. De lucht in steden wordt minder vervuild en werknemers en omwonenden van projecten worden minder blootgesteld aan schadelijke stoffen en geluid.

Stikstofambitie blijft achter
Berenschot signaleert wel aandachtspunten. Het is belangrijk dat in meer projecten deels emissieloos wordt ‘uitgevraagd’ door een steeds grotere groep opdrachtgevers. Daarvoor zijn ook meer convenantpartners nodig. Het laden van bouwmaterieel kan een uitdaging zijn in tijden van netcongestie. Ook blijft het belangrijk in te zetten op duidelijke communicatie en controle op de naleving van de inzet van emissieloos materieel.

TNO maakte een kwantitatieve doorrekening van het convenant en de bijbehorende routekaart. De doelen voor CO2-reductie en gezondheidswinst lijken met de huidige uitvoering gehaald te worden. Voor de ambitie op stikstof­reductie ligt het convenant echter nog niet binnen doelbereik. TNO wijst op de gebrekkige toepassing van het minimumniveau uit de Routekaart SEB. Dit niveau is ontwikkeld voor verschoning en verduurzaming van mobiele machines buiten het convenant, voornamelijk bij private opdrachten.

2,6 miljard meerkosten
TNO heeft berekend dat de meerkosten voor mobiele werktuigen tot en met 2030 met de huidige koers 2,6 miljard euro bedragen. Voor het scenario maximale naleving worden de meerkosten geschat op 4,9 miljard euro, inclusief de 2,6 miljard euro van de huidige koers. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft verschillende financiële instrumenten om de sector en opdrachtgevers hierin te ondersteunen.

‘De conclusie van de evaluatierapporten van Berenschot en TNO is dat de doelen van SEB haalbaar maar ambitieus zijn’, aldus de staatssecretaris. ‘Vooral voor de ambitie van het realiseren van voldoende reductie in stikstofemissies moeten er nog stappen worden gezet. Er wordt daarom met de convenantpartners gewerkt aan een uitvoeringsagenda voor 2026 en 2027 om acties te formuleren die de stikstofambitie op koers brengen en die de sector helpen deze transitie te doorlopen.’