Kabinet verlengt Nationaal Klimaat Platform tot 2027

Het NKP werd in november 2022 opgericht om de maatschappelijke betrokkenheid bij klimaatbeleid te vergroten. Onder leiding van voorzitter Kees Vendrik functioneert het platform onafhankelijk en signaleert het kansen en knelpunten die burgers en ondernemers ervaren binnen de klimaat- en energietransitie.

Evaluatie
De beslissing van demissionair minister Hermans van Klimaat en Groene Groei volgt op een evaluatie door onderzoeksbureau Dialogic, die laat zien dat het NKP van toegevoegde waarde is in het klimaatspeelveld. Volgens de onderzoekers bevordert het platform de dialoog over kansen, belemmeringen en dilemma’s in het klimaatbeleid. ‘Zonder het NKP zou de onafhankelijke vertegenwoordiging van het maatschappelijke middenveld in de klimaatgovernance verkleinen, en zou de samenwerking tussen partijen afnemen', luidt de conclusie in het evaluatierapport. Een besluit over verdere vormgeving van het NKP na 2027 is volgens minister Hermans aan een volgend kabinet.

Bestaanszekerheid buurten
In haar brief reageert minister Hermans ook op het meest recente signalenrapport van het NKP: ‘bestaanszekerheid in de buurt’. Het belangrijkste signaal uit dit rapport dat afgelopen voorjaar gepubliceerd werd, is dat verduurzaming van kwetsbare wijken een kansrijke route vormt naar meer bestaanszekerheid voor veel burgers. Het kabinet herkent dit en stelt dat hiervoor reeds een solide basis is gelegd waarop een volgend kabinet kan voortbouwen.

Het NKP onderscheidt 4 hoofdsignalen in het rapport. Ten eerste roept het op tot gericht en langjarig werken aan vermindering van energiearmoede. Nationale programma’s, met name het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV), moeten volgens het platform op bestuurlijke en financiële zekerheid kunnen rekenen.

Hermans wijst er namens het kabinet op dat het zich via verschillende wegen inzet om energiearmoede te verminderen. Het NPLV is een integraal gebiedsgericht programma waarmee het Rijk zich voor 20 jaar heeft verbonden aan het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid in stedelijke focusgebieden. Momenteel hebben circa 431.000 huurwoningen een energielabel E of lager, waarvan 291.000 particuliere huurwoningen en 140.000 corporatiewoningen. Het kabinet heeft afgesproken dat zowel woningcorporaties als particuliere verhuurders deze woningen moeten verduurzamen voor 1 januari 2029.

Collectieve aanpak
Het tweede hoofdsignaal betreft het bevorderen van collectieve verduurzaming. Het NKP pleit voor meer collectieve aanpakken in aanvulling op het stimuleren van individuele acties van burgers, omdat niet iedereen in staat is op eigen kracht in actie te komen. Lokale maatschappelijke initiatieven zorgen voor verbinding in de wijk, zeker in wijken waarin het vertrouwen in de overheid laag is.

Minister Hermans meldt dat het kabinet via diverse wegen lokale initiatieven ondersteunt, zoals ‘Energiehulp uit vertrouwde kring’ van Milieu Centraal, de Specifieke Uitkering (SPUK) Aanpak Energiearmoede bij gemeenten en een landelijk platform dat wordt opgezet door de Fixbrigade en de Energiebank. Met het Nationaal Isolatieprogramma (NIP) wordt ingezet op lokale aanpakken, waarbij via gemeenten extra ondersteuning aan huishoudens wordt geboden die dat het hardste nodig hebben.

Opbouwwerk versterken
Als derde hoofdsignaal roept het NKP op de lokale gemeenschap te benutten en versterken via opbouwwerk. Het platform signaleert dat het wantrouwen richting publieke partijen in kwetsbare wijken groot is. Voor verduurzaming is goed contact en verbinding nodig. Opbouwwerkers kunnen de sociale structuren in die wijken versterken.

Het NKP heeft hiervoor een actieplan aangeboden dat breed gaat over wonen, zorg, welzijn en onderwijs. Hermans meldt dat het kabinet de noodzaak deelt voor verbinding en vertrouwen in kwetsbare wijken en stelt dat een volgend kabinet zal moeten bezien of er een impuls gegeven dient te worden aan het netwerk van opbouwwerkers in Nederland.

Rechtvaardigheid
Het vierde en laatste hoofdsignaal betreft de noodzaak tot meer helderheid rond de ontwikkeling van het decentrale energiesysteem. Het kabinet heeft de Kamer hierover recent 2 keer geïnformeerd: eerst met een visie op de rol van decentrale ontwikkelingen in het energiesysteem, en daarna over collectieve warmte.

Dit signaal raakt volgens minister Hermans aan de rechtvaardigheid van de transitie. TNO heeft recent een rapport gepubliceerd over het structureel inbedden van rechtvaardigheid in de beleidspraktijk. De komende tijd wordt door het kabinet verkend hoe opvolging kan worden gegeven aan de aanbevelingen van TNO.