
Door de toekenning van de subsidie kunnen wetenschappers nieuwe methoden ontwikkelen om de complexe energiesystemen van de toekomst te modelleren.
UTOPYS
Het project – genaamd Understanding Large and cOmplex Power sYstems (UTOPYS) – gaat ’s werelds grootste digitale tweeling voor energiesystemen opzetten. De subsidie komt van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) via hun Large-Scale Research Infrastructure-programma. Het project stond bovenaan alle ingediende voorstellen.
Professor Peter Palensky van de TU Delft leidt het project. ‘Met deze subsidie kunnen we werken aan de veiligheid en veerkracht van energiesystemen en een belangrijke bijdrage leveren aan de veiligheid van toekomstige energienetwerken in Europa’, aldus Palensky.
Energietransitie
De energietransitie stelt energiesystemen volgens het consortium wereldwijd voor enorme uitdagingen. De elektrificatie van transport, verwarming en industrie veroorzaakt ongekende belasting, terwijl gedistribueerde hernieuwbare energiebronnen zoals zonnepanelen en digitale activa de complexiteit vergroten en netstabiliteit bedreigen.
‘De manier waarop we energiesystemen plannen en exploiteren is nog steeds gebaseerd op aannames die meer dan 100 jaar oud zijn’, aldus Palensky. ‘Tegenwoordig hebben we vermogenselektronica, gedistribueerde functies en intelligente digitale actoren die complex, snel veranderend gedrag creëren. Bestaande methoden kunnen dit niet meer bijbenen.’
Toekomstgericht
Koen Kok (TU/e) benadrukt dat het niet alleen om technologie gaat: ‘We hechten ook belang aan eerlijkheid in het systeem. Daarnaast moeten we rekening houden met kwaadwillende actoren, van cyberbeveiliging tot sabotage. We hebben een netwerk nodig dat is voorbereid op het onbekende.’
Het consortium heeft al ervaring met kleinere versies van dergelijke digitale tweelingen. De nieuwe infrastructuur zal deze activiteiten naar een hoger niveau tillen: hele landen kunnen worden gerepliceerd, evenals technologieën die nog niet bestaan.
Internationale koploper
‘Nederland is op dit gebied al een Europese koploper’, stelt Palensky. ‘In de komende 10 jaar zal UTOPYS die positie verder versterken door wetenschappelijke doorbraken te realiseren in het begrijpen en beheren van complexe energiesystemen.’
Het consortium bestaat uit 8 Nederlandse kennisinstellingen waaronder TU Delft, TU Eindhoven, Universiteit Twente, en SURF, de IT-coöperatie voor onderwijs en onderzoek.
De Solar & Storage Magazine Marktgids 2026 is verschenen. De jaarlijks terugkerende marktgids biedt een totaaloverzicht van de energieopslag- en zonne-energiemarkt en is een bijlage van de december 2025-editie van Solar & Storage Magazine. De marktgids kent dit jaar 14 rubrieken en bovendien zijn in samenwerking met een groot aantal bedrijven en organisaties de belangrijkste ontwikkelingen qua projecten, markt en technieken in kaart gebracht.