‘België moet opleidings- en arbeidsmarktbeleid aanpassen op energietransitie’

In een nieuwe studie onthult de FOD Volksgezondheid dat in België tegen 2050 het aantal banen weliswaar netto toeneemt, maar tegelijkertijd aanzienlijke verschuivingen tussen de verschillende sectoren zullen plaatsvinden. Zo kan de bouwsector tot 130.000 extra klimaatgerelateerde banen verwachten.

Nieuwe studie
De Dienst Klimaatverandering van de FOD Volksgezondheid heeft een studie gepubliceerd over de impact van klimaatneutraliteit op werkgelegenheid, vaardigheden en opleiding in België. Het onderzoek, uitgevoerd door Climact en IDEA Consult, analyseert 7 sectoren: transport, gezondheidszorg, landbouw en voedingsindustrie, circulaire economie, onderzoek en ontwikkeling, onderwijs en de bouwsector.

Uit de studie blijkt dat de klimaattransitie werkgelegenheidskansen biedt, met een beperkte netto jobgroei tegen 2050. Vooral in specifieke sectoren worden aanzienlijke verschuivingen verwacht. De landbouw- en voedingssector kan met 50.000 tot 100.000 banen groeien, afhankelijk van het transitiescenario. De bouwsector heeft potentieel voor 130.000 extra klimaatgerelateerde arbeidsplaatsen, waarvan 59.000 in de sector zelf en 79.000 in de toeleveringsketen.

Sectorale impact
In de transportsector wordt tegen 2050 een verdubbeling verwacht van de vraag naar openbaar- vervoerbestuurders en een sterke groei voor fietskoeriers en fietsmechanici. De circulaire economie zal verder groeien, met name in hergebruik en reparatie.

Om deze kansen te benutten, is volgens de FOD Volksgezondheid een betere identificatie van toekomstige arbeids- en opleidingsbehoeften cruciaal. Momenteel vormen arbeidstekorten in sleutelsectoren en het gebrek aan aangepaste opleidingen een rem op zowel de concurrentiekracht van bedrijven als op de groene transitie. De Europese Commissie heeft België al herhaaldelijk aanbevolen de arbeidstekorten in transitiesectoren aan te pakken en de mismatch tussen gevraagde en aangeboden vaardigheden te verminderen.

4 aanbevelingen
Het rapport formuleert 4 aanbevelingen. Overheden moeten duidelijke transitieplannen opstellen, opleidingsinstellingen dienen arbeidsmarktnoden snel in hun programma’s te integreren, werkgevers en sectorfondsen moeten de behoefte aan groene vaardigheden beter benadrukken, en onderwijsinstellingen worden opgeroepen om vakken over klimaattransitie structureel op te nemen in het curriculum.

De onderzoekers benadrukken dat enkel door samenwerking en coördinatie tussen verschillende overheden, publieke diensten, sociale partners, sectorfondsen en onderwijsinstellingen, België de kansen van de energietransitie kan benutten. De huidige kloof tussen arbeidsmarkt en opleiding van werkzoekenden moet tot slot gedicht worden om de voorgestelde klimaatdoelen te halen.