Kabinet gaat financiering recycling zonnepanelen in wet vastleggen

Deze aanpassing zorgt er volgens de demissionair staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat – Openbaar Vervoer en Milieu voor dat ook wettelijk vastgelegd wordt dat producenten al bij verkoop bijdragen aan toekomstige recyclingkosten, ook wanneer ze later niet meer actief zijn op de markt.

Lange levensduur
Zonnepanelen hebben een veel langere levensduur dan de meeste andere elektronische apparaten, namelijk 25 tot 30 jaar. Het oude financieringssysteem voor recycling, een omslagstelsel, was niet geschikt voor producten met zo’n lange levenscyclus.

Bij een omslagstelsel worden de kosten voor afvalverwerking namelijk betaald op het moment dat deze zich voordoen. De afvalbeheerbijdragen die producenten betalen in een bepaald jaar worden gebruikt om de verwerkingskosten van datzelfde jaar te betalen. Voor zonnepanelen werkte dit niet goed, omdat de kosten pas decennia later komen.

Stijgende kosten
De afvalbeheerbijdrage voor zonnepanelen werd daarom in 2023 al verhoogd van 5 naar 40 euro per ton. Deze aanzienlijke verhoging was nodig, omdat de eerste grote golf van afgedankte zonnepanelen wordt verwacht in de periode 2030-2035.

Met het nieuwe kapitaaldekkingsstelsel dat in 2023 werd geïntroduceerd, wordt er gespaard voor toekomstige verwerkingskosten. Bij het op de markt brengen van zonnepanelen betaalt de producent een afvalbeheerbijdrage die in een fonds wordt gestort. Met dit fonds worden vervolgens de verwerkingskosten gedekt op het moment dat de panelen afgedankt worden, soms pas na 30 jaar.

Verantwoordelijkheid producenten
Stichting Open, de collectieve producentenorganisatie die uitvoering geeft aan de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor elektrische apparaten, zal deze overgang naar een kapitaaldekkingsstelsel – die dus al grotendeels geregeld is met de oprichting van een waarborgfonds ruim 2 jaar geleden – nu ook meenemen in haar nieuwe aanvraag voor een Algemeen Verbindend Verklaring (AVV).

Een Algemeen Verbindend Verklaring (AVV) is een besluit van de overheid om bepaalde regels, zoals cao-bepalingen, wettelijk bindend te maken voor iedereen in een bepaalde groep of sector. Het kapitaaldekkingsstelsel  zorgt er volgens Aartsen voor dat ‘het principe “de vervuiler betaalt” staat centraal’ ook voor zonnepanelen van kracht is.