Solar Basterds-event: ‘Aandacht kwaliteit en veiligheid batterijen nog onvoldoende’

In hoeverre komen batterijen aan de orde op het Solar Basterds-evenement op 30 september en 1 oktober?
Kevin, eigenaar van Tak Techniek: ‘De overgang naar een duurzaam energiesysteem begint bij het maximaal benutten van hernieuwbare bronnen. Een batterij kan daarbij een belangrijke rol vervullen. We zien die momenteel sterk opkomen in Nederland, bijvoorbeeld in de c&i-markt en het consumentensegment. Op ons evenement komt dit aan de orde; het gaat onder meer over installatiekwaliteit, veiligheid, wet- en regelgeving en inspecties.’

Wat is de kern als we het hebben over kwaliteit en veiligheid bij batterijen?
De Jong, eigenaar van Omega Energietechniek: ‘Een batterij is geen zonnepaneel, bijvoorbeeld wat betreft de energiedichtheid per vierkante meter. Een goede en veilige installatie is van groot belang, mét oog voor een mogelijke calamiteit. Wat zijn dan de eventuele gevolgen voor mensen, dieren en de omgeving?’

Die kans is klein…
‘Maar we hebben het wel over een giftige cocktail. Als het misgaat, in de verdeelinrichting of de batterij zelf, kan het goed misgaan. Daar moet je rekening mee houden; je moet erover nadenken en het uitwerken, de gevolgschade kan immers enorm zijn. Om een voorbeeld te geven: wij doen momenteel controles met Vereniging Eigen Huis. Niet zelden treffen we een thuisbatterij onder de trap aan, netjes weggewerkt, maar soms de enige uitweg in geval van brand. Dit wordt gelukkig dan netjes hersteld, maar het is in eerste instantie wel zo neergezet.’

Installateurs leveren slecht werk, ook in de zakelijke markt?
Tak: ‘Ik heb het idee dat in de zakelijke markt wordt geprobeerd om het netjes te doen en dat hier best wat kennis en expertise zit. Maar wat betreft de thuisbatterij wordt er heel veel geprutst. Ik zie regelmatig broddelwerk voorbijkomen. Begin gewoon eens met het lezen van een montagehandleiding zou ik zeggen, en denk vooral ook na over de plek waar je haar neerzet, dan gaat het vast al beter.’

De Jong: ‘Met de groeimarkt van nu duiken vele partijen op de batterij omdat er geld mee kan worden verdiend. Die willen doorgaans snelheid maken, voor kwaliteit en veiligheid is veelal nauwelijks aandacht. Er worden onverantwoorde risico’s genomen, dat is zeker.’

De cowboys zijn terug?
Tak: ‘Wij hebben daar last van. Als ik een offerte uitbreng, zijn er vaak een paar anderen die het veel goedkoper willen doen. Ik kom aanbiedingen tegen van 20-kilowattuurbatterijen van nog geen 2.500 euro inclusief installatie, wat natuurlijk helemaal niet kan. Dit betreft dan vaak Sjakies van op de hoek die even een batterij van een of ander mistig merk komen aansluiten. Een consument heeft doorgaans geen idee van de risico’s die hij daarmee neemt. Kijk alleen al naar hoe fel een fietsaccu kan branden als die in de hens gaat. Het is de verantwoording van de particulier om zich toch wat meer te verdiepen in het hele verhaal... Laat je goed voorlichten.’

Een installateur zou beter moeten weten…
‘Ik kwam er laatst een tegen, geen kleine jongen, die vol trots een foto van een 80-kilowattuurbatterij in zijn eigen kelder liet zien. De units stonden zo’n 10 centimeter uit elkaar, terwijl 30 centimeter is vereist in de montagehandleiding. Ik vroeg of hij geen rolmaat had, wat natuurlijk iets losmaakte…. Waar het op neerkomt: ook onder installateurs met enige ervaring is nog veel te winnen aangaande kennis over het goed en veilig installeren van batterijen.’

Er komt een inspectieregeling voor batterijen aan, met name voor zakelijke batterijen.
De Jong: ‘Die gaat zeer waarschijnlijk gelden voor batterijen groter dan 20 kilowattuur, dus wat nu niet zelden ook als thuisbatterij wordt geïnstalleerd. Die minimale capaciteit is in lijn met de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen lithium-ionbatterijen – PGS 37 – en zo’n beetje in lijn met de NEN 4288, de Arbonorm die eisen geeft voor de veilige bedrijfsvoering van batterij-energieopslagsystemen groter dan 25 kilowattuur. Laten we hem voor nu Scope XX noemen.’

Hoe staat het met Scope XX, wordt die een succes?
‘Er wordt vooruitgang geboekt, men ligt op schema. Ik denk dat men er dit najaar uit komt en hoop dat men deze regeling nog voor 2026 kan lanceren. Of die een succes wordt, ligt aan de adaptatie door de eisende partijen in de markt zoals banken, verzekeraars en woningcorporaties. Ik maak me daar echter geen zorgen over. Zo neemt het Verbond van Verzekeraars niet voor niets deel aan de overlegtafel. Een tweede voorwaarde is uitvoering en beschikbaarheid van de mensen die het moeten doen. Zij zullen het moeten willen en zich laten opleiden. Dat zal echter vanzelf gaan als er voldoende vraag is naar Scope XX, dat hebben we ook bij Scope 12 gezien.’

Er is verandering op komst?
‘Een bevriende ondernemer vertelde me laatst van een aanbiedingstraject van een energieopslagsysteem bij een agrarische ondernemer. Hij had die netjes 10 meter van de bebouwing ingetekend. Een concurrerende partij wilde hem direct naast een graansilo tegen de bebouwing plaatsen. Als de fik er dan in gaat, kunnen de gevolgen catastrofaal zijn. Laten we hopen dat dit soort engineering tot het verleden gaat behoren als de Scope XX er is. En voor nu: hou je gewoon aan wat er in de PGS 37 staat, dan zit je voor 85 procent goed en is het straks niet nodig om bijvoorbeeld alle kabels weer uit te graven en een energieopslagsysteem te verplaatsen. Dat is zeer kostbaar en kan een hoop ellende opleveren met je klant. Belangrijk advies: overleg altijd met de verzekeraar van de klant!’

Maar dan geldt nog steeds dat voor kwaliteit en veiligheid bij thuisbatterijen niets is vastgelegd in regelgeving…
Tak: ‘Dat klopt, en ik vind dat zorgwekkend. We zijn door schade en schande wijs geworden wat betreft zonnepanelen. Ik denk dat het wachten is op het eerste ernstige ongeluk met een thuisbatterij tot partijen zoals verzekeraars in beweging gaan komen. Idealiter zouden installateurs een verplichte praktische opleiding moeten volgen, van fabrikanten of andere partijen, voordat ze een batterij mogen plaatsen. Dat is een illusie natuurlijk. Tot die tijd, wanneer de markt blijft groeien, zal er gewoonweg heel veel slecht werk worden geleverd. Ziedaar ook de toegevoegde waarde van het The Future Looks Bright-festival, waar geïnteresseerden zich onder meer kunnen verdiepen in kwaliteit, veiligheid en de juiste toepassing van batterijen.’