Laadpleinen vrachtwagens bewijzen potentieel, opschaling blijft uitdaging

Dat melden onderzoekers van TNO naar aanleiding van de tussentijdse resultaten van het innovatieproject ‘Living Lab Heavy Duty Laadpleinen’.

Praktijkdata verzameld
Rijkswaterstaat en TNO hebben in het eerste tussenrapport van het Living Lab Heavy Duty Laadpleinen-project gedetailleerde bevindingen gepubliceerd. Er is voor het eerst uitgebreid gekeken naar alle aspecten van publieke laadpleinen voor zwaar transport: van techniek tot businesscase. De resultaten bieden marktpartijen, transporteurs en beleidsmakers concrete inzichten in hoe publiek laden van vrachtwagens in de praktijk verloopt.

Het Living Lab heeft ruim een jaar lang data verzameld van 6 operationele laadpleinen van WattHub, Shell, Milence, Truckparking Rotterdam, BAT en CircleK. De bevindingen benadrukken het belang van omgaan met energie, maar geven ook veel inzichten in laadduur. Zo gebruiken vrachtwagens nu nog maar een beperkt deel van hun batterijcapaciteit. Daarmee kunnen ze meestal binnen 30 tot 45 minuten voldoende laden om hun route volledig elektrisch te rijden.

‘Meten is weten, maar analyseren is nog belangrijker,’ aldus projectleider Rob de Groot van Rijkswaterstaat. ‘Samen met TNO, ElaadNL en marktpartijen hebben we de praktijkdata omgezet in concrete handvatten. Deze bevorderen de opschaling van laadinfra voor zwaar transport.’

Energiekosten cruciaal
Uit het onderzoek blijkt dat energie een cruciale factor is en tot 50 procent van de businesscase bepaalt, zowel door kosten voor een netaansluiting als de inkoop van energie. Tegelijkertijd blijkt dat netcongestie de opschaling vertraagt, omdat exploitanten geen zekerheid krijgen over hun aansluiting. Laadpleinen bieden juist ook kansen om netcongestie te verminderen.

Het volledige onderzoek richt zich op 5 kernthema’s: ruimtelijke inrichting, techniek, logistiek, energie en businesscase. Het rapport biedt praktische handvatten voor succesvolle uitrol van laadinfrastructuur.

Intensieve tests
Een van de hoogtepunten uit het onderzoek is een testweek met vrachtwagens van verschillende merken: DAF, Mercedes, Volvo en Renault. De stresstest liet zien dat laadpleinen intensief gebruik aankunnen: 70 laadsessies in 45 uur, goed voor 3.000 kilometer rijden.

‘We weten nu hoe we als gemeente slimme laadinfrastructuur kunnen koppelen aan beleid en praktijk en hoe je daarop regie kunt nemen in de energietransitie,’ aldus Aard van Weezel van het Brabants Afval Team in Tilburg.

Toekomstplannen
Het tussenrapport markeert de helft van het kennisprogramma ‘Living Lab Heavy Duty Laadpleinen’. De monitoring wordt gedurende 2026 voortgezet, waarna het eindrapport begin 2027 verschijnt.

‘We waarderen het enorm dat we onderdeel zijn van Living Lab en kennis kunnen delen met andere marktpartijen,’ besluit Gerben van den Berg van WattHub. ‘Het geeft ons een benchmark voor hoe we ervoor staan in een markt die aan de vooravond staat van groei. We bepalen nu samen hoe we de industrie moeten vormgeven: van infrastructuur en bewegwijzering tot reserveringssoftware. Dat is de kracht van het collectief.’

Komende winter staat nog een fysieke testweek gepland waarin nieuwe generatie elektrische vrachtwagens stresstesten zullen ondergaan. Daarbij zal ook aandacht zijn voor reserveringssystemen, energieverlies, applicaties van fabrikanten, nachtladen, gebruiksvriendelijkheid en ad-hocbetalingen. Daarnaast wordt er mogelijk een experiment uitgevoerd gericht op cybersecurity door het hacken van laadpleinen.