‘AI-revolutie in zonne-energie is begonnen, investeer nu in kennis en kunde of mis de boot’

Hoe hard gaat het met de opkomst van AI?
‘Heel snel. Kijk naar de grafieken over de ontwikkeling van AI-modellen aangaande de toename van het aantal taken dat ze met succes kunnen uitvoeren. Die verdubbelen iedere 7 maanden. De afgelopen 5 jaar zijn indrukwekkende resultaten geboekt; de technologische vooruitgang is enorm. Ik maak daar ook gebruik van in mijn werk.’

Hoe dan?
‘Ik werk als modelleringsspecialist bij Triodos Bank, neem daar ook deel aan de AI-taskforce. Ik hou me veel bezig met het optimaliseren en ontwikkelen van modellen, voornamelijk op het gebied van financiële risico’s. Een jaar geleden gebruikte ik ChatGPT voor het verzamelen van basisinformatie, bijvoorbeeld ten behoeve van het maken van modellen en projectplannen. Nu kan deze tool daar al onderdelen van schrijven, en wordt daar snel beter in.’

Hoe relevant is dat, bijvoorbeeld voor de energietransitie en bedrijven die daaraan werken?
‘Modellen zijn modellen. Hoe je die bouwt voor allerhande toepassingen is redelijk hetzelfde, ook met het oog op de energietransitie. De mogelijke toepassingen zijn legio. Die gaan van predictive maintenance van installaties tot het optimaliseren van netbeheer, het bepalen van optimale batterijlocaties, de handel in stroom en het ontwerpen van zonneparken…’

AI gaat het werk overnemen?
‘AFAS voerde een 4-daagse werkweek in, met behoud van salaris, wegens de tijd die bespaard werd middels AI. Ik zag laatst een e-mail voorbijkomen van de ceo van Fiverr, een groot bedrijf dat bedrijven met freelancers verbindt voor kleine klusjes, bijvoorbeeld het maken van een afbeelding voor een website of het schrijven van een stukje code. Hij raadde die freelancers aan iets anders te gaan zoeken, hun werk zou binnen een jaar door AI worden gedaan.’

Niet iedere bedrijf is hier zo open over…
‘Of ze hebben niet door wat de impact gaat zijn. Ook bij zonne-energiebedrijven zullen echter steeds meer taken worden overgenomen door AI of die verkorten. Mensen krijgen dan tijd voor andere zaken, of teams worden bijvoorbeeld kleiner. Dat gaat allereerst mensen aan die op kantoren achter computers werken, niet degenen die bijvoorbeeld zonnepanelen plaatsen. De impact is enorm, maar wisselt van bedrijf tot bedrijf.’

Wie AI nu niet omarmt speelt met de toekomst van zijn bedrijf?
‘Wanneer je met behulp van AI een stuk goedkoper een zonnepark kunt realiseren dan je concurrenten, om maar eens een voorbeeld te geven, ben je natuurlijk spekkoper. Hoe snel het echter ook gaat met deze technologie, AI-modellen bieden geen gemakkelijke universele oplossingen. Die efficiënt toepassen in de praktijk gaat langzamer. Er is dus sprake van een operationele uitdaging. Die maakt dat er een flinke aanlooptijd is. Maar het is wel zaak om ermee bezig te zijn – is dat niet het geval, begin dan nu.’

Is daar voldoende kennis voor aanwezig bij bedrijven?
‘In de meeste gevallen absoluut niet. Wat je wel ziet, is dat er zogenaamde AI-experts worden ingehuurd, bijvoorbeeld van consultancybureaus. Die leggen dan uit wat ChatGPT is en hoe je een goed prompt schrijft. Dat is echter veel te simpel gedacht. Er is veel meer nodig. Daarom geef ik ook workshops, met mijn eigen bedrijf, over toepassingen en implementatie, bijvoorbeeld bij overheden, scholen en commerciële bedrijven.’

Wat is er dan meer nodig?
‘AI-modellen zijn niet allemaal even goed in taken. Je moet de verschillen kennen om te weten welke relevant zijn voor je organisatie. Daarvoor moet ook duidelijk zijn wat het doel is, welke problemen je bijvoorbeeld wilt aanpakken, en welke data daarvoor beschikbaar zijn of moeten worden gegenereerd. De implementatie is dus ook een uitdaging. Het gaat dus kortom om een optelsom van vele zaken; er zijn geen kant-en-klare oplossingen, zo ver zijn we nog niet.’

Bedrijven moeten de juiste AI-experts inhuren?
‘AI-opleidingen zijn populair, maar waren dat tot voor kort niet in Nederland. We zien nu pas langzaam mensen afstuderen. Dat zullen er snel meer worden, en dat is ook nodig, een goede zaak. Maar wat betreft specifieke bedrijfsmatige opleidingen, trainingen en workshops – toegepast op hun specifieke opgaven – is het aanbod nihil. Dat is een groot probleem; hun wereld verandert nu snel, over 5 jaar ziet die er geheel anders uit.’