Laadpalen kansrijk voor zonnepaneelinstallateurs: ‘Zorg voor de juiste kennis en opleiding’

In 2030 telt Nederland zo’n 1,9 miljoen elektrische voertuigen (ev’s) en moeten er 1,7 miljoen ev-laadpalen zijn geïnstalleerd, zo vermeldt de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL). Op dit moment zijn er ongeveer 1 miljoen ev-laders operationeel. Dat betekent dus dat er gemiddeld 100.000 per jaar bij moeten komen.

Wezenlijk verschil
Het overgrote deel van de huidige Nederlandse installed base betreft thuisladers – bijna 70 procent. De grootste opgave voor de toekomst ligt in het installeren van publieke laders. Zo’n twee derde van alle huishoudens is afhankelijk van parkeren en daarmee laden in de openbare ruimte. Het proces duurt langer dan dat van het plaatsen van een thuislader. Er is ook in technische zin sprake van een wezenlijk verschil. Vanuit die wetenschap benadrukt Cillessen, onder meer manager Operations bij kennis- en innovatiecentrum ElaadNL, dat het een enorme opgave is die voorligt en een enorme uitdaging om die op tijd te realiseren.’

Uitbreiden of vervangen
‘Een ev-lader of meerdere laders achter de meter plaatsen, bij consumenten of bedrijven, vraagt om andere skills dan wanneer je dat voor de meter doet zoals bij publieke laadpalen op straat’, aldus Cillessen. ‘Het laatste betekent immers direct aansluiten op het stroomnet, vergelijkbaar met een huisaansluiting. Dat vergt specifieke vaardigheden. Maar ook voor het aansluiten van een thuislader zijn de juiste kennis en kwalificaties nodig, bijvoorbeeld aangaande het uitbreiden of vervangen van de meterkast. Met de interactie tussen technologie zoals pv, een warmtepomp en een ev-lader, die slim sturen met een energiemanagementsysteem, ook met het oog op toekomstig gebruik, ontstaan bovendien nieuwe uitdagingen.’

Ins en outs
Mensen opleiden als installateur van laadinfra is cruciaal, benadrukt Cillessen, zowel wat betreft de noodzakelijke installatiekwaliteit als -capaciteit. ElaadNL nam in dat kader samen met BLEI –  een samenwerkingsverband van brancheorganisaties, regionale netbeheerders, aannemers en scholen met het doel opleidingen in de infratechniek zo goed mogelijk aan laten sluiten bij de praktijk – het initiatief tot een keuzedeel Laadpunten voor elektrische voertuigen. Hierin leert de beginnende beroepsbeoefenaar om op een veilige manier laadpunten voor elektrische voertuigen te plaatsen, aansluiten en gebruiksklaar opleveren. Het keuzedeel is reeds geïmplementeerd bij het ROC Aventus.

Inspecteren en onderhouden
Cillessen: ‘Eind dit jaar zal dat waarschijnlijk mogelijk zijn bij 5 ROC’s, en daarna bij steeds meer. Het moet een olievlek worden. Voor ev-laders achter de meter zijn er technisch opleiders die de cursus Laadpaalsystemen aanbieden; deze richt zich op installatie, inspectie en onderhoud. Eerder dit jaar heeft het ROVC deze cursus uitgevoerd in het Testlab van ElaadNL. Daarnaast werken we samen met HAN University of Applied Sciences. Automotive-studenten doen bijvoorbeeld de NEN 9140-training in ons testlab; leren veilig te werken aan elektrische voertuigen. Daarnaast is er een studententeam betrokken bij een van onze projecten, waarbij zij verschillende prototypes ontwikkelen.’

Gemakkelijker maken
ElaadNL wil niet alleen dat er meer mensen opgeleid worden in het installeren van ev-laders, maar wil dat ook gemakkelijker maken. Zo is in het project Compacte Aansluitmodule (CAM), een initiatief van ElaadNL en de Nederlandse Netbeheerders, een stekkerbare aansluiting ontwikkeld waardoor de installatie van publieke ev-laders 3 keer zo snel gaat. In een ander project wordt gewerkt aan een universele ‘slimme’ fundering voor publieke ev-laders, waarvoor dat studententeam van HAN ontwerpen aanlevert. Publieke ev-laders gaan gemiddeld zo’n 10 tot 12 jaar mee, moeten daarna worden vervangen. Zo’n fundering, inclusief CAM, maakt dat gemakkelijker. Bovendien hebben gemeenten laadinfra in voorbereiding. Op basis van prognoses, waar ElaadNL data voor aanlevert, ontwikkelen zij plankaarten waarop precies te zien is waar de ev-laders nu en in de toekomst moeten komen.

Technische eisen
‘Met zo’n slimme fundering kunnen ze de installatie vast voorbereiden, door de fundering vast proactief aan te leggen op een plek uit zo’n plankaart, wat ook financiële en tijdswinst betekent’, zegt Cillessen. Voor de slimme fundering werkt ElaadNL samen met de NEN en verschillende partijen uit de ev-sector aan een Nederlands Technische Afspraak (NTA), zodat leveranciers weten aan welke technische eisen ze moeten voldoen. Nog een voorbeeld: ElaadNL was betrokken bij de installatie van laadpalen in combinatie met zonnepanelen op 3 locaties, onder andere bij a.s.r. verzekeringen in Utrecht.

Vangnet
Cillessen: ‘Daar werd onder andere gekeken naar het optimaal afstemmen van de productie van zonnestroom. Het laden van auto’s en de inzet van warmtepompen voor het kantoor om het overschrijden van de aansluitingscapaciteit te voorkomen – met behulp van een energiemanagementsysteem (ems). Daarnaast is onderzocht hoe er met een extra lokaal en autonoom vangnet (grid shield) kan worden ingegrepen als dat toch dreigt. De lessen die zo worden geleerd vinden hun weg naar de markt, en dat is belangrijk. De opgave naar 2030 is groot. Er moeten nog heel veel ev-laders bij komen. Hierin liggen grote kansen voor installateurs, ook in de pv-sector. Maar je doet het er niet zomaar even bij. Het moet goed gebeuren, dat wordt ook vereist. Laat je dus opleiden.’