Trappetje van Hermans de oplossing voor vol stroomnet?

Flach presenteerde het Trappetje van Hermans in zijn bijdrage tijdens een debat over netcongestie van de Vaste Kamercommissie voor Klimaat en Groene Groei.

Remkes
Het Trappetje van Hermans is een verwijzing naar het Trappetje van Remkes dat eind 2022 door Johan Remkes werd gepresenteerd als oplossingsrichting voor de stikstofcrisis. Dat trappetje kende voor agrariërs de treden innoveren, extensiveren, omschakelen en verplaatsen of beëindiging.

Flach heeft zijn trappetje gepresenteerd omdat hij van mening is dat ‘het veelkoppige monster’ van netcongestie ‘met lef en creativiteit’ te lijf gegaan moet worden. ‘Bij stikstof hebben we het over het trappetje van Remkes. De SGP pleit hier (red. bij netcongestie) voor het trappetje van Hermans met (1) meer inzicht, dus meer meten en delen van data, (2) efficiënter stroomgebruik, dus meer led-verlichting, warmtenetten, een stop voor datacenters, enzovoorts, (3) betere netbenutting, door het net zwaarder te belasten, door energiehubs en beter congestiemanagement en (4) snellere netverzwaring.’

Structureel en integraal

‘Betere netbenutting staat of valt met data over de daadwerkelijke netbelasting, netprofielen, enzovoorts’, duidde Flach zijn plan. ‘Meer bemetering is hard nodig. Maar het is ook cruciaal dat gemeenten, provincies en energiehubs inzicht krijgen in netcapaciteit, netprofielen, benuttingsgraad en wachtlijsten. Niet ad hoc en fragmentarisch, maar meer structureel en integraal. Desnoods alleen richting medeoverheden als de privacywetgeving dat vereist.’

De Federatie Elektrotechniek (Fedet) stelde alvast blij te zijn met de voorgestelde gestructureerde aanpak om netcongestie aan te pakken en hoopt dat de minister het plan van Flach overneemt.

Energiehubs
De minister ging op haar beurt niet specifiek in op de vraag of ze het trappetje van Hermans wil introduceren, maar stelde wel drukdoende te zijn met een aantal onderdelen die Flach voor het trappetje suggereerde zoals energiehubs. ‘We stimuleren de inzet en de vormgeving van energiehubs’, aldus de minister. ‘Ik geloof echt dat we op die manier lokaal aanbod organiseren, dicht bij de vraag. Dat is heel belangrijk voor het oplossen of verzachten van de netcongestie, maar het is ook de richting waar we naartoe werken bij ons nieuwe energiesysteem. Dat is veel meer decentraal dan nu het geval is.’

Ook op het geven van meer inzicht ging ze in. ‘Ik ben het heel erg eens met deze oproep, want transparantie en inzicht hebben we nodig om te kunnen zien wat er extra nodig is, waar nog belemmeringen zitten en hoe we die mogelijk op kunnen lossen. Maar dat biedt ook perspectief of duidelijkheid. Het geeft in elk geval een beetje grip op hoe je je plannen kan maken, zeker als je als bedrijf nadenkt over uitbreiding of investeringen in verduurzaming.

Capaciteitskaart
De capaciteitskaart is volgens de minister een belangrijk voorbeeld van hoe de netbeheerders meer inzicht proberen te geven aan bedrijven. ‘Netbeheer Nederland en VNO-NCW werken heel goed samen om die capaciteitskaart ook zo vorm te geven, en om die informatie zo te presenteren dat het bedrijfsleven daar ook wat aan heeft. De laatste update van die capaciteitskaart laat ook zien welke netuitbreidingen waar en wanneer gepland zijn. Dat geeft dan een beeld van het verwachte moment waarop transportcapaciteit kan worden verleend aan partijen, aan klanten op de wachtlijst. De volgende stap waar we aan werken, is het toevoegen van informatie over hoe die capaciteit zich de komende jaren gaat ontwikkelen. Er moet namelijk ook inzicht komen in de “nettopologie”: bedrijven moeten weten wie hun energieburen zijn, zodat die ook kunnen samenwerken in een energy hub.’

Tot slot besteedde ze ook aandacht aan trede 4 van het trappetje: snellere netverzwaring. Hermans: ‘We zullen de komende jaren sneller moeten bijbouwen. Dat kun je doen door vergunningsprocedures te versnellen, maar het betekent ook dat we de beschikbare capaciteit beter moeten benutten. Ook daar is absoluut nog ruimte voor.’

Toezeggingen minister
Tijdens het debat deed Hermans – mede naar aanleiding van de bijdrage van Flach – diverse toezeggingen aan de Tweede Kamerleden. Zo zal zij in de volgende voortgangsrapportage over netcongestie de stand van zaken rond het prioriteringskader van de ACM delen en daarbij ook ingaan op de mogelijkheden om de informatievoorziening en transparantie voor ondernemers rond netaansluitingen en netcongestie te verbeteren.

De minister informeert de Tweede Kamer bovendien voor de zomer over de onderinvesteringen op de investeringsplannen van de netbeheerders, waarbij zij ook ingaat op de vraag of de onbenutte 25 procent aan investeringen wordt meegenomen in de nettarieven.