Kabinet blijft streven naar 55 terawattuur zonnepanelen en windmolens ‘op land’ in 2030

Minister Hermans schrijft in de nieuwste Zonnebrief dat zonnepanelen (red. zon-pv) belangrijk zijn voor de bouw van een duurzaam, betaalbaar en betrouwbaar energiesysteem. ‘Zon-pv draagt bij in het voorzien van onze eigen energieopwek, het verminderen van afhankelijkheden van andere landen en het behalen van onze klimaatdoelstellingen’, aldus de minister. ‘Het Nationaal Plan Energiesysteem beschrijft deze belangrijke rol voor zon-pv in ons energiesysteem (red. dat een doel van 172 gigawattpiek zonnepanelen in 2050 bevat).’

Ingewikkelde marktomstandigheden
Hermans stelt dat het kabinet zich ervan bewust is dat de snelle groei van zon-pv heeft geleid tot ingewikkelde marktomstandigheden en onzekerheden voor zowel de sector als de consument: ‘Het uitbreiden van het elektriciteitsnet kan het tempo waarmee zon-pv wordt gerealiseerd niet volgen. Nieuwe – grootschalige – zon-pv-projecten kunnen vaak op korte termijn geen aansluiting krijgen en het aantal uren met negatieve elektriciteitsprijzen neemt toe. Dit terwijl op gerichte locaties, nabij (flexibele) vraag naar elektriciteit, zon-pv juist wel een oplossing kan zijn in het voorzien van duurzame en betaalbare energie. Het verhogen van het direct eigen verbruik op zonnige momenten, bij zowel nieuwe als bestaande installaties, groot en klein, is daarbij van essentieel belang. Ook de komende jaren zullen de bestaande uitdagingen bij de realisatie van zon-pv van invloed blijven op een verantwoorde en duurzame groei van zon-pv.’

Bod Regionale Energiestrategieën
Minister Hermans erkent de conclusie van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) dat het heel erg onwaarschijnlijk is dat het totaalbod van de energieregio’s van 55 terawattuur – het bod uit de Regionale Energiestrategieën (RES’en) – wordt gerealiseerd. Een van de oorzaken dat het behalen van het doel van 55 terawattuur voor de 30 energieregio’s die een RES hebben opgesteld steeds lastiger wordt, is de aangescherpte voorkeursvolgorde zon die ook wel bekendstaat als de Zonneladder. Sinds 1 januari 2024 worden de mogelijkheden voor zonneparken op landbouwgrond namelijk verder beperkt, terwijl deze een belangrijk onderdeel zijn van de biedingen van de 30 energieregio’s.

‘Het behalen van het gezamenlijke RES-bod van 55 TWh wordt onwaarschijnlijk’, concludeert minister Hermans in de Zonnebrief. ‘Samen met het Nationaal Programma Regionale Energiestrategieën (NP RES) wordt ingezet om zon-pv op andere treden te stimuleren en wordt vastgehouden aan het behalen van het RES-bod van 55 terawattuur.’

Komende jaren zichtbaar
Uit een eerste inventarisatie blijkt volgens Hermans dat provincies en gemeenten uitvoering geven aan de aangescherpte voorkeursvolgorde zon. ‘De provincies hebben de afspraken begin 2025 verwerkt in hun provinciale verordeningen. De uitkomsten van deze bestuurlijke afspraken zullen in de komende jaren cijfermatig zichtbaar worden.’