Vele zonneparken verliezen dit jaar geld door stroomafnameovereenkomsten

‘De stroomafnameovereenkomst (ppa) met energieleveranciers staat het doorgaans niet toe. Daardoor zitten vele zonneparken in grote financiële nood. Daarnaast brengt dit grote maatschappelijke kosten met zich mee en zit het de energietransitie in de weg. Verandering is noodzaak, hier heeft niemand baat bij. We moeten dit met zijn allen oplossen.’

Van Boekel heeft al een kleine 2 decennia ervaring in de energiemarkt, met name op het vlak van assetmanagement en financierbaarheid van projecten. Hij werkte bij partijen als Essent en Powerhouse, om daarna zijn eigen consultancybureau te beginnen, nu Enelytix genaamd. Sinds kort is hij in dienst bij NieuweStroom waar hij zich bezighoudt met nieuwe contracten voor pv-installaties met betere inkomsten dankzij flex. ‘Ik ben een kind van de ‘solar-explosie’, aldus Van Boekel. ‘Was erbij vanaf het begin van de revolutie in Nederland.’ Die begon volgens hem feitelijk in 2016 met het beschikbaar komen van 9 miljard euro in de eerste grote toekenning van zonne-energie van 2.000 megawattpiek.

Overschotten zonnestroom
Van Boekel: ‘Het idee was zon sterker maken. Ik focuste me met name op meer rendement uit hernieuwbare-energieprojecten te halen en de financiering mogelijk te maken middels forecasting van inkomsten in combinatie met power purchase agreements (ppa) en Garanties van Oorsprong (GvO’s). Destijds was dat pionieren. Verschillende modellen toonden al aan dat we in Nederland heel snel naar een productiepiek van 10 gigawattuur zouden gaan, en dat daarmee overschotten aan zonnestroom zouden ontstaan. We zagen de consequenties die dit bijvoorbeeld al in Californië had, voor het net en de revenuen van zonneparken. Het idee was toen al om regelmatig zon af te schakelen, daarvoor ontwikkelden we zelfs een product. Begon ik daarover te vertellen bij de grote energieleveranciers dan was de reactie echter dat zij het niet zo zagen, het goed ging, het zo’n vaart niet zou lopen… Momenteel is de situatie natuurlijk anders. We waren te vroeg, maar dat vele grote zonneparken nog steeds niet stuurbaar zijn, had ik nooit durven denken.’

Rap tempo
Anno 2024 is de energietransitie in Nederland een eind op weg, althans wat betreft groene stroom. ‘Daarbij gaat er echter iets niet goed’, stelt Van Boekel, en hij wijst allereerst op grootschalige congestie op het elektriciteitsnet. Waar zonneparken eerder ongeremd opwek in het net konden injecteren, wordt de invoeding nu bijvoorbeeld beperkt door een kleinere netaansluiting; in 2022 werd die eis in de SDE++ aangescherpt van 70 naar 50 procent. Daarnaast stijgen de uren met negatieve stroomprijzen op de day-aheadmarkt en onbalanskosten in rap tempo als gevolg van overproductie op zonnige dagen. Dat zet de verdiensten van zonneparken sterk onder druk.

Hoge prijzen
‘In Nederland waren dat er begin oktober dit jaar al meer dan 500 uren, het dubbele van dezelfde periode in 2023’, vertelt Van Boekel. ‘Producenten van zonne-energie betaalden op die momenten tot maximaal 200 euro per ingevoerde megawattuur. Nu mag het duidelijk zijn dat negatieve prijzen en een groen energiesysteem hand in hand gaan; ze zijn onontkoombaar. Ik zie dat niet als een probleem. Maar zo vaak zulke hoge prijzen hoeft gewoonweg niet, als al die systemen tenminste stuurbaar zijn en uit worden gezet bij overproductie die geld kost. Zo kan immers het overschot in aanbod en dus ook de uren met negatieve tarieven en de hoogte daarvan worden beperkt. En dat komt uiteraard ten goede aan een gezonde businesscase van pv-installaties.’

Lees het volledige artikel hieronder in de december 2024-editie van Solar Magazine.