Deze toename van het stroomverbruik van airco’s is niet alleen toe te schrijven aan de toename van het aantal huishoudens met een airco, maar ook het aantal airco’s per huishouden. TNO schat dat in 2030 ruim 40 procent van de huishoudens over tenminste 1 airco beschikt, waarmee het totaal aantal airco’s op circa 6,3 miljoen stuks uitkomt.
Vaste airco’s
TNO heeft in een nieuwe studie het totale elektriciteitsgebruik van airconditioners ingeschat door het aantal airconditioners in Nederland te vermenigvuldigen met het elektriciteitsverbruik van een gemiddelde airconditioner. De data daarover zijn echter nog beperkt beschikbaar. Daarom is er meer onderzoek nodig om de onzekerheden in de gebruikte berekeningen van dit onderzoek te verkleinen.
Het kennisinstituut constateert dat er in de energietransitie veel aandacht is voor duurzame verwarming van woningen, maar nog niet voor koeling van woningen. En dat is wel nodig, want bijna 90 procent van de vaste airco’s in Nederland is in de afgelopen 5 jaar geïnstalleerd.
4 petajoule
Naar schatting werd in 2022 1,6 petajoule aan elektriciteit gebruikt door airco’s in woningen. In 2030 loopt het elektriciteitsverbruik naar beste inschatting op naar 4 petajoule. In 2022 is dit 2 procent van het elektriciteitsverbruik van woningen en in 2030 al 5 procent. Dit zijn wel bovenwaarden, want door gebrek aan data is ervan uitgegaan dat de airconditioner alle operationele uren op vollast draait. In de praktijk kan een airconditioner ook op deellast draaien en minder energie gebruiken.
‘Het rendement van de airconditioner wordt naar verwachting beter, maar we verwachten dus een grote toename van het aantal airco’s’, duidt Renee Kooger, onderzoeker van TNO. ‘Een ambitie van de energietransitie is dat we meer energie gaan besparen. De geschatte toename in het energiegebruik door een groeiend aantal airco’s in Nederlandse woningen staat daar haaks op.’
Zonnepanelen
De vraag is ook in hoeverre de energievraag van airco’s kan zorgen voor piekbelasting van het stroomnet. Dit is mede afhankelijk van het moment van koelen. Zonnepanelen zouden overdag in de elektriciteit van airconditioners kunnen voorzien maar niet direct als mensen ’s nachts de slaapkamer willen koelen. ‘Het blijft zaak om eerst elektriciteitsverbruik te voorkomen of te reduceren’, aldus Kooger.
TNO deed eerder een aantal aanbevelingen om tot energiebesparing te komen. Kooger besluit: ‘Het begint met het zoveel mogelijk voorkomen van opwarming van de woning. Goede buitenzonwering en nachtventilatie zijn effectieve maatregelen om opwarming van de woning te voorkomen en/of het elektriciteitsverbruik van een airco te beperken. Ook een groene omgeving van de woning en een goed ontwerp van de woning kunnen hieraan bijdragen. Indien een koelbehoefte blijft bestaan, kan in plaats van actieve koeling ook worden gedacht aan koeling met bodemkoude die een hoger rendement heeft.’