Belangenorganisaties matigen toon in kritiek op regeerprogramma kabinet Schoof

NVDE: hard werken aan duurzame energie van eigen bodem
De Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) is blij dat het kabinet-Schoof in het regeerprogramma inzet op duurzame energie van eigen bodem en groen industriebeleid. ‘De koploperspositie van Nederland in een verduurzamende wereld versterken we en bouwen we uit’ is de zin uit het regeerprogramma die Olof van der Gaag, voorzitter van de NVDE, uitlicht. ‘Dat klinkt als een welkome aanmoediging om volop door te gaan met waar Nederland goed in is: duurzame energie. Het is belangrijk dat het kabinet ruimte geeft aan burgers en bedrijven om energie te besparen, duurzame-energieprojecten te ontwikkelen en met slimme oplossingen te komen voor bijvoorbeeld netcongestie. We kunnen meer en we kunnen sneller, als het mogelijk wordt gemaakt.’

De NVDE vindt het volgens Van der Gaag belangrijk dat energiebesparing en verduurzaming voor iedereen bereikbaar zijn. ‘Met name in de gebouwde omgeving is een stap extra nodig om huishoudens te helpen met verduurzamen, onder meer via grootschalige verduurzaming van wijken met relatief hoge energiearmoede en opschaling van duurzame collectieve warmtenetten. Het is goed dat het regeerprogramma iets meer duidelijkheid geeft over warmtenetten, door aan te geven wat het kabinet gaat onderzoeken: tarieflimiet, borging van prijszekerheid, bundelen subsidies, staatsdeelneming.’

Holland Solar: blijf inzetten op zonne-energie
Holland Solar ziet in de pijlers van het kabinet Schoof goede aanknopingspunten voor zonne-energie. Dat de salderingsregeling afgebouwd wordt, moet, zo benadrukt de branchevereniging nog maar eens, hand in hand gaan met het verhogen van het eigen verbruik van zonnepaneelbezitters. ‘We zijn blij te lezen dat de regering ziet dat bij het tegengaan van netcongestie ook gedacht kan worden aan het stimuleren van huishoudens door positieve prijsprikkels te geven bij het gebruik van elektriciteit in dalmomenten of wanneer de zon schijnt. Met het verhogen van het eigen verbruik van zelf opgewekte zonnestroom door huishoudens van 30 naar 60 procent blijft de terugverdientijd hetzelfde – met óf zonder salderingsregeling.’

Holland Solar stelt het verder jammer te vinden dat het kabinet heeft besloten om het budget voor het Klimaatfonds voor de ontwikkeling van batterijen en groene waterstof te verlagen met 1,2 miljard euro. ‘Batterijen zijn onder andere voor TenneT nodig om de leveringszekerheid te garanderen. De doelstellingen van TenneT lijken momenteel niet in zicht, dus een bezuiniging op deze stimulans baart de zonne-energiesector zorgen. We vragen ons ook af hoe deze bezuiniging gezien moet worden in het licht van de regeringsdoelstelling om “de al beschikbare netcapaciteit beter te benutten en het voornemen om  energieopslag en flexibele vraag te stimuleren, bijvoorbeeld in de vorm van batterijen, waterstof, of het gebruik van diepe ondergrond". In de praktijk zien we dat veel van onze leden aan de slag willen met het installeren van grote vermogens batterijen. Alleen lopen ze nu tegen lastige vergunningstrajecten, hoge nettarieven en onbekendheid bij het bevoegde gezag op. In dat kader zou de aangekondigde prioritaire voorrang voor netinfra breder gezien moeten worden dan alleen voor de infrastructuur. Het creëren van snelheid in stikstof en vergunningprocedures voor energie-infrastructuur is belangrijk, maar opslag en opwek hierin meenemen maakt nationale energieplanning nog effectiever.’

Het aantrekkelijk houden van een investering in zonne-energie is van groot belang, zo benadrukt Holland Solar tot slot. ‘Dat kan de regering doen door het afsluiten van stroomafnameovereenkomsten (ppa’s) met hernieuwbare bronnen te stimuleren, de SDE++ correctiebedragen voor warmte te hervormen en te overwegen of ander beleid – bijvoorbeeld dual interest rates – bij de Europese Centrale Bank niet een langetermijnoplossing zou kunnen bieden.’

Netbeheer Nederland: bestaand beleid moet doorgang vinden
Netbeheer Nederland is blij dat het regeerprogramma doorgaat op de ingeslagen weg. ‘Voortzetten van bestaand beleid en de continuering van de uitvoeringsagenda zijn cruciaal voor de energieonafhankelijkheid en economische groei van Nederland, het bouwen van nieuwe woningen en het behalen van de klimaatdoelen’, aldus Hans-Peter Oskam, directeur Beleid en Energietransitie Netbeheer Nederland.

Om economische groei, woningbouw en verduurzaming mogelijk te maken, moet de infrastructuur daarvoor klaarliggen. Daarom werken netbeheerders hard aan de infrastructuur voor de toekomst en is het volgens Oskam cruciaal dat bestaand beleid doorgang vindt, de uitdagingen worden immers alleen maar groter. Het is in zijn ogen goed nieuws dat het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN) wordt voortgezet. Ook het afschaffen van het salderen ziet Oskam als positief. ‘Afschaffen draagt bij aan het verminderen van netcongestie. Het inzetten op beter benutten van het net blijft een van de speerpunten komende jaren. Een betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem is cruciaal voor de economische groei van Nederland, het bouwen van nieuwe woningen en het behalen van de klimaatdoelen. Dit regeerprogramma bepaalt of deze doelen behaald worden. Het geeft ons vertrouwen dat het beleid stabiel wordt voortgezet. Dat hebben we als sector nodig, want alleen door langjarig te plannen, kunnen de netbeheerders slagvaardig verder met de uitvoering van de energietransitie. Samen met het kabinet willen we door met de uitvoering, en kunnen we met opgestroopte mouwen aan de slag.’

Energie-Nederland: focus op uitvoering
Energie-Nederland ziet het regeerprogramma als een goede basis voor het voortzetten van de energietransitie. De vandaag invulling van het hoofdlijnenakkoord stemt Energie-Nederland hoopvol. ‘Wij zijn blij dat de focus nu komt te liggen op uitvoering van de plannen’, Cora van Nieuwenhuizen, voorzitter van Energie-Nederland. ‘We moeten nu doorpakken om de energietransitie voort te zetten. Het regeerprogramma bevat voldoende gevoel voor urgentie. Ook het aanpakken van netcongestie, het ontwikkelen van de waterstofeconomie en de focus op betaalbaarheid en leveringszekerheid zijn zaken waar het kabinet Energie-Nederland aan zijn zijde ziet.

Energie-Nederland onderstreept met het kabinet het belang van de leveringszekerheid. Van Nieuwenhuizen: ‘Duurzaam opgewekte elektriciteit is vanwege de onvoorspelbaarheid van het weer niet altijd beschikbaar, dus we zullen moeten beschikken over regelbaar vermogen: een elektriciteitsbron die we aan en uit kunnen zetten. Daar moeten snel keuzes in worden gemaakt.’